PROFILPELAJAR.COM

Lista światowego dziedzictwa UNESCO w Afganistanie – lista miejsc w Afganistanie wpisanych na Listę światowego dziedzictwa UNESCO, ustanowionej na mocy Konwencji w sprawie ochrony światowego dziedzictwa kulturowego i naturalnego, przyjętej przez UNESCO na 17. sesji w Paryżu 16 listopada 1972^[1] i ratyfikowanej przez Afganistan 20 marca 1979 roku^[2].

Obecnie (stan na wrzesień 2022 roku) na liście znajdują się dwa obiekty dziedzictwa kulturowego – obydwa obiekty znajdują się również na liście światowego dziedzictwa w zagrożeniu^[2].

Na afgańskiej Liście informacyjnej UNESCO (liście obiektów, które Afganistan zamierza rozpatrzyć do zgłoszenia do wpisu na listę światowego dziedzictwa) znajdują się 4 obiekty (stan na wrzesień 2022 roku)^[2].

Obiekty na liście światowego dziedzictwa UNESCO

Obiekty wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO

Poniższa tabela przedstawia afgańskie obiekty na liście światowego dziedzictwa UNESCO:

Nr ref. – numer referencyjny UNESCO

Obiekt – polskie tłumaczenie nazwy wpisu na liście wraz z jej angielskim oryginałem^[2]

Położenie – miasto, region; współrzędne geograficzne

Typ – klasyfikacja według Komitetu Światowego Dziedzictwa^[3]:

kulturowe (K)
przyrodnicze (P)
kulturowo–przyrodnicze (K,P)

Rok wpisu – roku wpisu na listę

Opis – krótki opis obiektu wraz z informacjami o jego zagrożeniu.

† zagrożone

Nr ref.	Obiekt	Zdjęcie	Położenie	Typ	Rok	Opis
211	Minaret i zabytki archeologiczne miasta Dżam Minaret and Archaeological Remains of Jam		BrGhor 34°23′48″N 64°30′58″E/34,396667 64,516111	KBr (ii)(iii)(iv)	2002	Bogato zdobiony minaret (62 m wysokości i 9 m średnicy u podstawy) z ok. 1190 roku, wzniesiony przez sułtana Ghijas ad-Dina^[4]. Obiekt jest zagrożony przez brak odpowiedniej ochrony^[4].
208	Krajobraz kulturowy i zabytki archeologiczne w dolinie Bamian Cultural Landscape and Archaeological Remains of the Bamiyan Valley		BrBamian 34°49′35″N 67°49′18″E/34,826389 67,821667	KBr (i)(ii)(iii)(iv)(vi)	2003	Osiem stanowisk, w tym olbrzymie posągi Buddy wydrążone w skale oraz liczne jaskinie, pozostałości klasztorów buddyjskich, kaplic i sanktuariów z okresu III–V w.^[5] W 2001 roku rządzący Afganistanem talibowie zniszczyli dwie nisze z posągami^[5].

Obiekty na afgańskiej Liście informacyjnej UNESCO

Obiekty wpisane na afgańską Listę Informacyjną UNESCO

Poniższa tabela przedstawia obiekty na afgańskiej Liście informacyjnej UNESCO:

Nr ref. – numer referencyjny UNESCO

Obiekt – polskie nazwa obiektu wraz z jej angielskim oryginałem na afgańskiej Liście informacyjnej^[2]

Położenie – miasto, region; współrzędne geograficzne

Typ – klasyfikacja według zgłoszenia^[3]:

kulturowe (K)
przyrodnicze (P)
kulturowo–przyrodnicze (K,P);

Rok wpisu – roku wpisu na Listę informacyjną

Opis – krótki opis obiektu wraz z informacjami o jego zagrożeniu.

Nr ref.	Obiekt	Położenie	Typ	Rok	Opis
1927	Herat City of Herat	BrHerat 34°20′31″N 62°12′11″E/34,341944 62,203056	KBr (i)(ii)(iii)(iv)	2004	Starożytne miasto, założone ok. 500 r. p.n.e. z licznymi zachowanymi zabytkami, m.in. cytadelą z XV w. wzniesioną w miejscu dawnej fortecy z czasów Aleksandra Macedońskiego ok. 330 r. p.n.e., mauzoleum żony Szahrucha, królowej Gouharszad a także mauzoleum perskiego pisarza i poety Abdullaha Ansariego^[6].
1928	Balch City of Balkh (antique Bactria)	AfBalch 36°46′23″N 66°52′25″E/36,773056 66,873611	KAf (ii)(iv)(v)	2004	Starożytne miasto Baktra, stolica Baktrii, z licznymi zabytkami z okresu islamskiego, m.in. grobowcem Khwadży Abu Nasra Parsy z XV w., ruinami medresy z XVII w. oraz z okresu buddyjskiego, m.in. ruinami klasztoru Nau Bahar i stupy Tepe Rustam^[7].
1946	Band-e Amir Band-E-Amir	AfBamian 34°50′23″N 67°13′51″E/34,839722 67,230833	PAf (vii)(viii)(ix)(x)	2004	Zespół jezior z wodą o niebieskim zabarwieniu^[8].
5469	Ogrody Babura w Kabulu Bagh-e Babur	AfKabul 34°30′09,8″N 69°09′29,8″E/34,502722 69,158278	KAf (iv)	2009	Terasowe ogrody założone w Kabulu przez Babura, założyciela Królestwa Wielkich Mogołów, po podbiciu miasta w 1504 roku^[9]. W ogrodach znajduje się grobowiec władcy^[9].

Przypisy

↑ UNESCO World HeritageU.W.H. Centre UNESCO World HeritageU.W.H., Convention Concerning the Protection of the World Cultural and Natural Heritage [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2022-12-29] (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e UNESCO World HeritageU.W.H. Centre UNESCO World HeritageU.W.H., Afghanistan - UNESCO World Heritage Convention [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2022-12-29] (ang.).
↑ ^a ^b UNESCO World HeritageU.W.H. Centre UNESCO World HeritageU.W.H., The Criteria for Selection [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2022-12-29] (ang.).
↑ ^a ^b UNESCO World HeritageU.W.H. Centre UNESCO World HeritageU.W.H., Minaret and Archaeological Remains of Jam [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2022-12-29] (ang.).
↑ ^a ^b UNESCO World HeritageU.W.H. Centre UNESCO World HeritageU.W.H., Cultural Landscape and Archaeological Remains of the Bamiyan Valley [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2022-12-29] (ang.).
↑ UNESCO World HeritageU.W.H. Centre UNESCO World HeritageU.W.H., City of Herat [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2022-12-29] (ang.).
↑ UNESCO World HeritageU.W.H. Centre UNESCO World HeritageU.W.H., City of Balkh (antique Bactria) [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2022-12-29] (ang.).
↑ UNESCO World HeritageU.W.H. Centre UNESCO World HeritageU.W.H., Band-E-Amir [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2022-12-29] (ang.).
↑ ^a ^b UNESCO World HeritageU.W.H. Centre UNESCO World HeritageU.W.H., Bagh-e Babur [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2022-12-29] (ang.).