Liri Gega

Liri Gega
Ilustracja
Liri Gega (w środku, ok. 1943)
Data i miejsce urodzenia

1917
Gjirokastër

Data śmierci

grudzień 1956

Zawód, zajęcie

nauczycielka

Narodowość

albańska

Liri Beso Gega (ur. 1917 w Gjirokastrze, zm. w grudniu 1956[1]) – albańska nauczycielka i działaczka komunistyczna, ofiara represji komunistycznych, żona Dalego Ndreu[1].

Życiorys

Była córką farmaceuty i burmistrza Gjirokastry Besima Gegi[1]. W 1935 ukończyła naukę w Żeńskim Instytucie Nana Mbretneshë(inne języki) w Tiranie, a następnie wyjechała na studia historyczne na Uniwersytecie Rzymskim. Po powrocie do Albanii pracowała jako nauczycielka w Instytucie Donika Kastrioti[1]. Od 1941 była związana z grupą komunistyczną ze Szkodry, a następnie należała do Komunistycznej Partii Albanii. Walczyła w I Brygadzie Szturmowej Armii Narodowo-Wyzwoleńczej, którą dowodził Dali Ndreu[1]. W 1944 została usunięta z Biura Politycznego KPA, jako osoba, która nie cieszyła się poparciem komunistów jugosłowiańskich[2].

W 1946 poślubiła Dali Ndreu[3]. Od 1945 była deputowaną do parlamentu z okręgu Wlora i zasiadała we władzach Organizacji Kobiet Albańskich. Po zakończeniu wojny pracowała jako nauczycielka w szkole pedagogicznej, a następnie w szkole średniej w Fierze.

W kwietniu 1956 wzięła udział w plenum stołecznego komitetu partii w Tiranie, w czasie którego poddano krytyce politykę Envera Hodży[1]. Aresztowana przez Sigurimi we wsi Sllove, stanęła przed sądem wojskowym razem z Dali Ndreu i bratem Astritem[3]. Trybunałowi przewodniczył Aranit Çela[4]. Proces odbył się za zamkniętymi drzwiami[4]. 22 listopada 1956 została skazana na karę śmierci za zdradę stanu i działalność szpiegowską na rzecz Jugosławii[1]. Proces odbywał się za zamkniętymi drzwiami. Stracona przez rozstrzelanie w grudniu 1956[1]. Według relacji córki, w chwili rozstrzelania była w ciąży[5]. Podobną opinię wygłaszał Nikita Chruszczow, atakując kierownictwo partii albańskiej[6].

Życie prywatne

Ze związku z Dalim Ndreu miała córkę Lavdie (ur. 1948) i syna Sokola (ur. 1954)[5]. Po straceniu rodziców, dzieci zostały internowane wraz z całą rodziną we wsi Shtyllas k. Fieru[7].

Przypisy

  1. a b c d e f g h Liri Gega. kujto.al. [dostęp 2022-12-04]. (alb.).
  2. Tadeusz Czekalski. Problem Kosowa na tle stosunków albańsko-jugosłowiańskich w latach 1944-1948. „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Historyczne”. 138 (1), s. 179, 2011. 
  3. a b Dënimi me vdekje i gjeneral Dali Ndreut dhe gruas së tij, Liri Gega. Dëshmia e ish-nënkryetarit të Gjykatës së Lartë: Enver Hoxha e ndiqte gjyqin nga zyra e tij. gazetatema.net. [dostęp 2024-11-10]. (alb.).
  4. a b Enver was following the trial from his office. memorie.al. [dostęp 2022-12-04]. (alb.).
  5. a b Krimet e komunizmit. voal.ch. [dostęp 2022-12-04]. (alb.).
  6. Mehmet Shehu me dorën e tij shkroi që: pasi të pushkatohej gjenerali Dali Ndreu, kufoma…. memorie.al. [dostęp 2024-06-14]. (alb.).
  7. Në moshën 68 vjeçare u nda nga jeta Sokol Dali Ndreu. telegraf.al. [dostęp 2024-12-29]. (alb.).

Bibliografia

  • Liri Gega. kujto.al. [dostęp 2022-12-04]. (alb.).