Linia kolejowa Semmering

Linia kolejowa na Semmering[1][a]
Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO
Ilustracja
Wiadukt Fleischmann
Państwo

 Austria

Typ

kulturowy

Spełniane kryterium

II, IV

Numer ref.

785

Region[b]

Europa i Ameryka Północna

Historia wpisania na listę
Położenie na mapie Austrii
Mapa konturowa Austrii, po prawej znajduje się punkt z opisem „Linia kolejowa na Semmering”
Ziemia47°38′34″N 15°49′51″E/47,642778 15,830833
Multimedia w Wikimedia Commons
  1. ↑ Oficjalna nazwa wpisana na listę UNESCO
  2. ↑ Oficjalny podział dokonany przez UNESCO

Linia kolejowa Semmering (niem. Semmeringbahn) – kolej górska w Austrii prowadząca z Gloggnitz przez Semmering do Mürzzuschlag, uznawana, ze względu na bardzo trudne warunki terenowe i znaczne różnice wysokości, za pierwszą w świecie prawdziwą górską kolej; była pierwszą w Europie wysokogórską koleją normalnotorową (o rozstawie toru 1435 mm)[2].

Wyjątkowe walory tej linii kolejowej doceniono już w 1923 roku, kiedy to uznano ją za zabytek i objęto ochroną. Od 1998 roku znajduje się liście światowego dziedzictwa UNESCO[3].

Historia

Linia kolejowa została zbudowana w latach 1848–1854[4]. Pracowało przy niej ok. 20 tysięcy robotników; głównym inżynierem był Carl von Ghega, który samodzielnie opracował kilka alternatywnych linii. Ostatecznie wybrał tę, która nie wymagała wydrążenia wielu tuneli[3]. Współautorem projektu linii kolejowej był Polak Jan Antoni Lewicki[5]. Prace zostały podzielona na czternaście odcinków, a wykonanie każdego z nich powierzono innej firmie[3].

Trasa kolei przebiega przez Alpy Styryjskie; między Gloggnitz (436 m n.p.m.) a Mürzzuschlag (677 m n.p.m.) liczy 41 km długości i pokonuje 457 m różnicy wzniesień. Powstało na niej 14 tuneli o łącznej długości 1477 m, 16 wiaduktów (najdłuższy wiadukt ma 228 m, a najwyższy – 39 m wysokości), ponad sto wyciosanych w skale i jedenaście żelaznych mostów, 57 budynków zaplecza technicznego oraz XIX-wieczne stacje kolejowe i dworce. Znaczna różnica wysokości i ostre łuki torowisk były powodem zastosowania specjalnego wieloczłonowego parowozu Engertha[2]. Wraz z wybudowaniem linii kolejowej na przełęczy powstał pierwszy alpejski kurort – Semmering[3].

W 1851 r. Carl von Ghega za swoje zasługi otrzymał tytuł szlachecki Ritter. Później jego podobizna oraz widok fragmentu linii przez Semmering zdobiły austriacki banknot 20-szylingowy.

W latach 1945–1955 przez Semmering przechodziła granica stref okupacyjnych – radzieckiej i brytyjskiej. W roku 1952 wybudowano na tej linii jeszcze jeden, najdłuższy tunel, liczący 1,5 km długości. W latach 1957–1959 linia została zelektryfikowana.

Przypisy

  1. ↑ Polski Komitet ds Unesco: Austria [online], www.unesco.pl [dostęp 2018-06-27] (ang.).
  2. ↑ a b Wysokogórska linia kolejowa Semmering (Semmeringbahn) – Austria. bezmapy.pl. [dostęp 2016-12-30].
  3. ↑ a b c d Semmering Railway. unesco.org. [dostęp 2016-12-30].
  4. ↑ Semmeringbahn. Österreich-Lexikon. [dostęp 2018-06-25]. (niem.).
  5. ↑ Ryszard Dzieszyński. Spod Sanoka pod przełęcz Semmering. „Nowiny”, s. 3, Nr 184 z 9-10 sierpnia 1986. 

Linki zewnętrzne

Obiekty z listy Światowego Dziedzictwa UNESCO w Austrii

Kulturowe
Przyrodnicze

Austria

  1. ↑ Wspólnie z Francją, Niemcami, Słowenią, Szwajcarią, Włochami
  2. ↑ Wspólnie z Belgią, Czechami, Francją, Niemcami, Wielką Brytanią i Włochami
  3. ↑ Wspólnie z Albanią, Belgią, Bośnią i Hercegowiną, Bułgarią, Chorwacją, Czechami, Francją, Hiszpanią, Macedonią Północną, Niemcami, Polską, Rumunią, Słowacją, Słowenią, Szwajcarią, Ukrainą i Włochami