Lichenomphalia alpina

Lichenomphalia alpina
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

wodnichowate

Rodzaj

pęporostek

Gatunek

Lichenomphalia alpina

Nazwa systematyczna
Lichenomphalia alpina (Britzelm.) Redhead, Lutzoni, Moncalvo & Vilgalys
Mycotaxon 83: 36 (2002)
Multimedia w Wikimedia Commons

Lichenomphalia alpina (Britzelm.) Redhead, Lutzoni, Moncalvo & Vilgalys – gatunek grzybów należący do rodziny wodnichowatych (Hygrophoraceae)[1]. Ze względu na współżycie z glonami zaliczany jest do porostów[2].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Lichenomphalia, Hygrophoraceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy gatunek ten w 1890 r. opisał Max Britzelmayr, nadając mu nazwę Agaricus alpinus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę, nadali mu Scott Alan Redhead, François M. Lutzoni, Jean-Marc Moncalvo i Rytas J. Vilgalys w 2002 r.[1] Synonimy:

  • Agaricus alpinus Britzelm. 1890
  • Agaricus umbellifer f. flavus Cooke 1883
  • Gerronema alpinum (Britzelm.) Bresinsky & Stangl 1976
  • Omphalia alpina (Britzelm.) Sacc. 1895
  • Omphalia flava (Cooke) F.H. Møller 1945
  • Omphalia umbellifera f. flava (Cooke) Cejp 1936
  • Omphalia umbellifera var. flava (Cooke) Rea 1922
  • Omphalina alpina (Britzelm.) Bresinsky & Stangl 1974
  • Omphalina flava (Cooke) M. Lange 1955[3].

W 2003 r. Władysław Wojewoda zaproponował polską nazwę pępówka żółta[4]. Nazwa ta jednak jest niespójna z obecną nazwą naukową.

Morfologia

Owocnik

Porosty z rodzaju Lichenomphalia należą do nielicznej procentowo grupy porostów, w których mykobiontem jest grzyb z grupy podstawczaków. Na podłożu rozwija się plecha homeomeryczna zawierająca glony z rodzaju Coccomyxa. Z plechy tej wyrasta owocnik typowy dla grzybów kapeluszowych[5]. Lichenomphalia alpina ma kapelusz o średnicy 0,5–2,5 cm, żółty. Blaszki zbiegające na trzon, grube, rzadkie, jasnożółte. Trzon o wysokości 1–3 cm i średnicy 0,1–0,3 cm, jasnożółty, aksamitny i oprószony[6].

Cechy mikroskopowe

Zarodniki 8–9,5 × 3,5–4,5 µm, elipsoidalne do cylindrycznych. Wysyp zarodników żółty[6].

Występowanie i siedlisko

Występuje w Europie, Ameryce Północnej (Alaska i Kanada), Azji, Australii i na Nowej Zelandii[7], głównie w górach i tundrze[6]. W polskim piśmiennictwie mykologicznym do 2003 r. podano tylko dwa stanowiska. Według W. Wojewody rozprzestrzenienie tego gatunku w Polsce nie jest znane i trudno określić, czy jest zagrożony[4].

Rośnie na gołej ziemi, czasem na skałach[6].

Przypisy

  1. ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2022-12-07] (ang.).
  2. ↑ Wiesław Fałtynowicz, Krytyczna lista porostów i grzybów naporostowych Polski, Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, 2003, ISBN 83-89648-06-7.
  3. ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2022-12-07] (ang.).
  4. ↑ a b Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
  5. ↑ Hanna Wójciak, Porosty, mszaki, paprotniki, Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2010, ISBN 978-83-7073-552-4.
  6. ↑ a b c d Lichenomphalia alpina (Britzelmayr) Redhead, Lutzoni, Moncalvo & Vilgalys (2002). Omphale alpine [online], Base de donnees mycologique [dostęp 2022-12-07] (fr.).
  7. ↑ Występowanie Lichenomphalia alpina na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2022-12-07] (ang.).