Laur Krakowa XXI wieku – wyróżnienie przyznawane od 2001 roku osobom szczególnie zasłużonym dla miasta, z powodzeniem łączącym w swojej aktywności działalność na rzecz nauki, sztuki i biznesu.
Prezesem Kapituły odpowiedzialnej za wybór laureata jest architekt Anna Zabdyr-Jamróz. W skład Kapituły wchodzą lub wchodzili: Beata Kupczyk, Joanna Cicio, Stefan Dousa, Adriana Gawriłow, Zuzanna Grabowska, Jan Kurek, Marek Piwowarczyk, Tadeusz Przemysław Szafer (2001–2017), Jerzy Vetulani (2001–2017) i Benedykt Zygadło.
W latach 2001–2007 osobie wyróżnionej laurem wręczano statuetkę autorstwa Janusza Wątora. Autorką i wykonawczynią projektu nagrody przyznawanej od 2013 jest Anna Zabdyr-Jamróz. Do 2014 uroczystość wręczania Lauru odbywała się w Pałacu Wielopolskich, w 2015 po raz pierwszy nagrodę przyznano w Pałacu pod Krzysztofory.