Laserowy wskaźnik celu – rodzaj lasera niewielkiej mocy. Laserowe wskaźniki celu używane są jako wyposażenie broni palnej, pneumatycznej a nawet kusz - używa się ich do wskazywania (i czasami oświetlania celu). Zwykle są to niewielkie urządzenia montowane na szynach akcesoryjnych broni: Picatinny, Weaver lub RIS.
Laserowe wskaźniki celu są często i mylnie nazywane celownikami laserowymi oraz mylone z celownikami kolimatorowymi (szczególnie w niefachowej literaturze angielskojęzycznej).
Budowa i zastosowanie
Laserowe wskaźniki celu są zbudowane podobnie jak wskaźniki laserowe stosowne do prezentacji czy zabawy. Różnią się włącznikiem na przewodzie lub włącznikiem stałym, możliwością regulacji i zamocowania na broni. Wskaźniki emitujące promień lasera w zakresie widzialnym są stosowane przez policję i podobne służby.
Wskaźniki celu pracujące w podczerwieni są stosowane głównie przez wojsko. Przykładem takiej konstrukcji może być amerykański wskaźnik AN/PEQ-2 który emituje dwie wiązki światła laserowego: jedną wąską, "celowniczą" i drugą szeroką "oświetlającą". Obie wiązki można zerować niezależnie od siebie. Do ich włączania stosowany jest sześciopozycyjny wyłącznik obrotowy. Promieniowanie podczerwone obu wiązek jest widzialne tylko przez urządzenia noktowizyjne: celowniki noktowizyjne i noktowizory.
Tryb
Wskazanie
Laser celowniczy
Laser oświetlający
0
OFF
wyłączony
wyłączony
1
AIM LO
niska moc
wyłączony
2
DUAL LO
niska moc
niska moc
3
AIM HI
wysoka moc
wyłączony
4
DUAL LO/HI
wysoka moc
niska moc
5
DUAL HI
wysoka moc
wysoka moc
Innym, mającym wojskowy rodowód wskaźnikiem celu jest LLM01 (Laser Light Module 01) produkowany przez Oerlikon Contraves GmbH. Jest to wskaźnik laserowy (kolor czerwony), latarka taktyczna, laser IR i diodowy oświetlacz IR. Urządzenie zostało skonstruowane na zamówienie armii niemieckiej w ramach programu IdZ ("Infanterist der Zukunft" - żołnierz piechoty przyszłości). Moduł ten stosowany jest z karabinkiem G36A2, pistoletem maszynowym MP7A2 i z brytyjskim karabinkiem L85A2.
W niektórych krajach obrót sprzętem działającym w podczerwieni jest ściśle ograniczony regulacjami prawnymi. W USA samo posiadanie podczerwonych urządzeń celowniczych przez osoby cywilne jest karalne. Podobnie jest tam z urządzeniami noktowizyjnymi generacji 3 i 4 oraz - właśnie opracowywanymi - wyższymi.
Typy wskaźników laserowych
Najwcześniejszym rodzajem wskaźnika laserowego był gazowy laser helowo-neonowy (HeNe) emitujący falę o długości 633 nanometrów. Rozwój wskaźników nastąpił wraz z wprowadzeniem laserów półprzewodnikowych (diody laserowe) o niskiej mocy - początkowo 1mW.
Najtańsze i najpopularniejsze są wskaźniki wyposażone w laser czerwony 670/650 nm. Nieco droższe są wskaźniki z laserem 635 nm. Ich przewagą jest czterokrotnie większa jasność niż we wskaźnikach 670/650, z uwagi na większą czułość ludzkiego oka.
Innymi kolorami wskaźników laserowych są:
zielony 532 nm - popularne od 2005 roku, 7 razy jaśniejsze dla ludzkiego oka niż 635 nm, dość drogie,
żółte 593,5 nm - dostępne od 2006 roku, drogie, trudno dostępne,
niebieskie 473 nm - dostępne od 2007 roku, ekstremalnie drogie (luty 2008 - cena około 1000$).
Bezpieczeństwo wskaźników laserowych
Nie należy patrzeć w promień lasera ani bezpośredni, ani odbity od powierzchni lustrzanych. Bezpośrednia ekspozycja może spowodować utratę albo poważne pogorszenie wzroku.
Wskaźniki muszą być prawidłowo oznakowane. Odpowiednia nalepka informuje o niebezpieczeństwie i powinna informować również o klasie emitera laserowego. Tekst na tych etykietach powinien być napisany czarnymi literami na żółtym tle.
Moce wskaźników laserowych
Moc laserów podawana jest w miliwatach (mW). Widzialne wskaźniki laserowe (400-700 nm) pracujące z mocą mniejszą niż 1 mW są klasyfikowane jako klasa 2 (Class 2), zaś pracujące z mocą 1-5 mW to klasa 3a (Class 3a). Wskaźniki klasy 3b (Class 3b) wydzielają moc pomiędzy > 5 mW i < 500 mW (0.5 wata). Tak duża moc wskaźników może być niebezpieczna dla wzroku.
Wskaźniki laserowe w Polsce
Stosowanie laserowych wskaźników celu, montowanych na broni palnej, przez osoby prywatne, jest w Polsce dozwolone od 11 marca 2011 na podstawie nowelizacji Ustawy o Broni i Amunicji (Dz. U. z 2004 r. Nr 52, poz. 525, Nr 96, poz. 959, z 2006 r. Nr 104, poz. 708 i 711, z 2007 r. Nr 176, poz. 1238, z 2008 r. Nr 195, poz. 1199, z 2009 r. Nr 168, poz. 1323, z 2010 r. Nr 127, poz. 857, Nr 164, poz. 1108, Dz. U, 2011, nr 38, poz. 195; Dz. U., 2011, nr 51, poz. 263.).