Labellum (anatomia owadów)

Głowa muchówki łękorysej. 1: labellum z widocznymi rurkami ssącymi, 2: warga dolna, 3: głaszczek szczękowy, 4: warga górna, 5: podpoliczek, 6: nadustek, 18: wibrys.

Labellum (l. mn. labella) – część aparatu gębowego owadów, wchodząca w skład wargi dolnej (labium)[1].

U muchówek labellum, zwane też poduszeczką powstaje z przekształconych, mięsistych części szczytowych głaszczków wargowych[2][3]. W przypadku muchówek długoczułkich występuje para osobnych labella, tylko u nasady złączonych z ryjkiem. U muchówek krótkoczułkich oba narządy są mniej lub bardziej zrośnięte[4]. U infrarzędu muchówek łękorysych labellum ma postać dwupłatowej poduszeczki na szczycie ryjka. Zaopatrzona jest ona w liczne rurki ssące (pseudotracheae), którymi wyprowadzana jest z podgębia ślina. Za pomocą poduszeczek ślina rozprowadzana jest równomiernie na dużej powierzchni pokarmu, który po nadtrawieniu zasysany jest przez te same rurki ssące[2].

Termin labellum bywa również używany jako synonim flabellum, czyli łyżeczki na języczku niektórych błonkówek[1], a w starszej literaturze określano nim przedłużenie wargi dolnej zachodzące na ryjek u niektórych chrząszczy i pluskwiaków[5].

Przypisy

  1. ↑ a b Armand R. Maggenti, Scott Lyell Gardner: Online Dictionary of Invertebrate Zoology. 2005, s. 500.
  2. ↑ a b Przemysław Trojan: Klucze do oznaczania owadów Polski cz. XXVIII Muchówki – Diptera, zeszyt 1 – wstępny. Warszawa: PWN, Polskie Towarzystwo Entomologiczne, 1957, s. 19-20.
  3. ↑ Ryszard Szadziewski, Wojtek Giłka: Rząd: muchówki — Diptera. W: Zoologia t. 2 Stawonogi cz. 2 Tchawkodyszne. Czesław Błaszak (red.). Wydawnictwo Naukowe PWN, 2012.
  4. ↑ O.W. Richards, R.G. Davies: Imms' General Textbook of Entomology: Volume 1: Structure, Physiology and Development Volume 2: Classification and Biology. Berlin: Springer, 1977. ISBN 0-412-61390-5.
  5. ↑ John B. Smith: Explanation of terms used in entomology. Brooklyn Entomological Society, Lenchester Press, 1906, s. 71.