Kuchnia krymskotatarska

Dolmaqirim

Kuchnia krymskotatarska – kuchnia Tatarów krymskich, którzy mieszkają na Półwyspie Krymskim.

Sarburma

Opis

Tradycyjna kuchnia Tatarów krymskich jest podobna do kuchni Greków, Włochów, ludów bałkańskich(inne języki), Nogajów, mieszkańców Kaukazu Północnego i Tatarów nadwołżańskich, chociaż niektóre potrawy narodowe i nawyki żywieniowe różnią się w zależności od regionalnej podgrupy Tatarów Krymskich. Na przykład ryby i produkty są bardziej popularne wśród potraw Tatarów południowobrzeżnych (Jalibojlu i Tat), podczas gdy mięso i nabiał są bardziej rozpowszechnione w kuchni Tatarów stepowych. Wiele uzbeckich potraw zostało włączonych do narodowej kuchni krymskotatarskiej w wyniku akcji wysiedleńczej w 1944 r.[1][2] Dania te stały się powszechne na Krymie po powrocie z wywózki. Uzbecka samsa, lagman i pilaw są sprzedawane w większości tatarskich przydrożnych kawiarni na Krymie jako dania narodowe. Z kolei niektóre potrawy krymskotatarskie, w tym czebureki, zostały przyjęte przez społeczności spoza Krymu (z Turcji i Kaukazu Północnego)[3][4].

W Polsce dania kuchni krymskotatarskiej są znane z uwagi na dawno osiadłą etniczną mniejszość tatarską[5][6] oraz ze względu na napływ ludności z Krymu po aneksji Krymu przez Rosję w 2014 r. oraz po inwazji Rosji na Ukrainę w 2022 r.[7][8].

Tradycyjne dania kuchni krymskotatarskiej[3][9]

  • Jantyk
    Czeburek, smażony placek z nadzieniem z mielonego mięsa i cebuli. Wykonany z jednego okrągłego kawałka ciasta złożonego nad nadzieniem w kształcie półksiężyca. Jest to narodowa potrawa Tatarów krymskich, popularna również w diasporach krymskotatarskich w Turcji, Rumunii, Rosji i Uzbekistanie.
  • Pierekaczewnik, birma, tradycyjne krymskie danie mięsne
  • Jantyk, czeburek, który jest grillowany, a nie smażony.
  • Köbete, tradycyjny placek z nadzieniem ryżowo-kukurydzianym zapiekany między dwiema warstwami ciasta. Serwowane jako danie główne, köbete może być wykonane z alternatywnymi nadzieniami, takimi jak ryż i mięso, mięso z ziemniakami i cebulą, a nawet ziemniaki i ser.
  • Tabaq börek, małe pierożki z nadzieniem mięsnym gotowane w bulionie i podawane jako danie główne lub zupa (qashiq börek).
  • Göbädiä (lub gubadia), ciasto weselne z warstwami mięsa, ryżu, posiekanych jajek, rodzynek i qurt (suchy biały ser).

Przypisy

  1. ↑ Tatarzy krymscy. Rdzenni mieszkańcy półwyspu - Historia - polskieradio.pl [online], polskieradio.pl [dostęp 2024-05-24] (pol.).
  2. ↑ Robert Ji-Song Ku, Martin F Manalansan, Anita Mannur, Eating Asian America. A Food Studies Reader, 2013, s. 248.
  3. ↑ a b Crimean Tatar Foods, [w:] International Committee for Crimea, www.iccrimea.org [dostęp 2024-05-24].
  4. ↑ Glenn R. McNamara, Asele Surina, Food Culture in Russia and Central Asia, 2005, s. 23-24.
  5. ↑ Tatarzy - Mniejszości Narodowe i Etniczne - Portal Gov.pl [online], Mniejszości Narodowe i Etniczne [dostęp 2024-05-26] (pol.).
  6. ↑ https://produkty.podlaskie.eu/tatarskajurta
  7. ↑ Piotr Bonar, Życiowa ucieczka skończyła się w Gdańsku. Teraz Tatarzy dzielą się smakami ze swoich stron [online], Radio Gdańsk, 17 lipca 2023 [dostęp 2024-05-26] (pol.).
  8. ↑ Michał Żyłowski, Kuchnia protestu. Ukraińskie małżeństwo... [online], warszawa.wyborcza.pl, 2023 [dostęp 2024-05-26].
  9. ↑ Anastazja Oleksijenko, Przepis na ukraińskie czebureki. Posmakuj tradycyjnego specjału [online], Wprost Ukraina, 16 listopada 2023 [dostęp 2024-05-24] (pol.).