Ksawery Świerkowski

Data i miejsce urodzenia	28 czerwca 1897 Rzeżyca
Data i miejsce śmierci	12 maja 1979 Warszawa
Miejsce spoczynku	cmentarz Wawrzyszewski
Zawód, zajęcie	bibliolog, bibliotekoznawca
Miejsce zamieszkania	Warszawa
Rodzice	Władysław, Malwina
Odznaczenia

Ksawery Antoni Świerkowski (ur. 28 czerwca 1897 w Rzeżycy na Łotwie, zm. 12 maja 1979 w Warszawie) – polski bibliotekarz, bibliotekoznawca, dyrektor bibliotek naukowych.

Syn Władysława i Malwiny ze Szrubowiczów. W latach 1919–1921 służył w wojsku łotewskim. Maturę zdał w 1925, a w 1929 ukończył studia na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Warszawskiego. W okresie międzywojennym związany był z wieloma bibliotekami m.in. Uniwersytetu Warszawskiego (1922–1927), Ordynacji Krasińskich, Biblioteką Narodową (1938–1939) oraz z Warszawskim Biurem Biblioteki Polskiej w Paryżu^[1]. Pracował w Katedrze Historii Polski Nowożytnej Uniwersytetu Warszawskiego, Departamencie Budownictwa Ministerstwa Spraw Wojskowych oraz Zarządzie Centralnym Ministerstwa Oświaty. Od 1925 był wykładowcą w Wolnej Wszechnicy Polskiej i Rocznej Szkole Bibliotekarskiej.

Podczas II wojny światowej kierował ewakuacją zbiorów Biblioteki Publicznej m.st. Warszawy. Od sierpnia 1940 działał w konspiracji ps. Bentkowski w Oddziale VI (Biura Informacji i Propagandy) Komendy Głównej Armii Krajowej. Podczas powstania warszawskiego w Placówce Informacyjno-Radiowej „Anna” (radiostacja „Anna”), przy ul. Marszałkowskiej 62^[2].

Po wojnie brał udział w zabezpieczaniu opuszczonych i wywiezionych księgozbiorów. W latach 1945–1951 pracował w Bibliotece Narodowej, w latach 1947–1948 pełnił obowiązki dyrektora i zastępcy dyrektora. W latach 1951–1957 kierował Biblioteką SGGW w Warszawie. W latach 1954–1961 był naczelnym redaktorem Słownika pracowników książki polskiej. Od 1957 do 1967 wykładał w Katedrze Bibliotekoznawstwa Uniwersytetu Warszawskiego.

Był aktywnym działaczem ZBP, ZBiAP oraz SBP.

Zmarł w Warszawie. Pochowany na cmentarzu Wawrzyszewskim (kwatera 14 C-3-9)^[3].

• Karol Estreicher. Bibliografia prac jego i literatury o nim (1928),
• Dziesięć wieków książki. Chronologia (1949),
• Księgoznawstwo dla każdego (1971),
• Słownik biograficzny pracowników książki polskiej: zeszyt próbny Warszawa 1958.

• Medal 10 Rocznicy Wojny Niepodległościowej (Łotwa)^[4].

• Słownik pracowników książki polskiej, suplement. Warszawa 1986, PWN, s. 214–215.
• Świerkowski Ksawery Antoni, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2020-01-08] .
• Powstańcze biogramy [1] dostęp 8 stycznia 2020.