Kopalnia Liczyrzepa

Korytarz udostępnionej do zwiedzania części kopalni "Liczyrzepa"
Ekspozycja w udostępnionej do zwiedzania części kopalni "Liczyrzepa"

Kopalnia Liczyrzepa (niem. Rübezahl) – kopalnia fluorytu i rudy uranu w Kowarach, w pewnym okresie będąca częścią "Przedsiębiorstwa Kowarskie Kopalnie", później Zakładów Przemysłowych R-1 (ros. Предприятие Кузнецкие Рудники).

Położenie

Kopalnia Liczyrzepa była położona w Karkonoszach, na północno-wschodnich zboczach Kowarskiego Grzbietu, w dolinie Kuźniczego Potoku i Jeleniej Strugi, po obu stronach grzbietu biegnącego od Sulicy ku północy, w górnej części Kowar. Kopalnia Liczyrzepa składała się z szybu nr 2 oraz sztolni nr 7, 8, 9, 9a i 20[1]. Przy wyrobiskach podziemnych znajdują się niezbyt duże hałdy skał płonnych, a część z nich została rozebrana i splantowana[2].

Historia

Kopalnia Liczyrzepa powstała w latach 1850–1858 jako kopalnia fluorytu[3].

Rudy uranu w kopalni napotkano już w XIX wieku, ich większe koncentracje w Kowarach odkryto dopiero w 1910 r.[4] i ponownie w latach powojennych[5].

Wydobycie rud uranu rozpoczęto dopiero w latach 1948–1949. W 1948 r. udostępniono starą sztolnię, znaną jako sztolnia nr 7. Do 1954 r. odbudowano sztolnie nr 9, 9a, 20 oraz szyb nr 2[6][2]. W 1954 kopalnia została zlikwidowana. W 2000 r. otwarto podziemną trasę turystyczną[7][3][8].

Ogółem w latach 1948–1954 w kopalni Liczyrzepa wydobyto ok. 470 t rud o średniej zawartości 0,3% uranu, czyli ok. 1,4 t czystego pierwiastka[9].

Przypisy

  1. ↑ Robert Borzęcki, Dariusz Wójcik, Maciej Kalisz, Pozostałości górnictwa rud uranu i żelaza w rejonie Kowar. Część II, „Hereditas Minariorum”, 5, 2018, s. 51–84 [dostęp 2023-09-01].
  2. ↑ a b Szlak tradycji górniczej w Kowarach. Mapa turystyczna w skali 1:10 000, Wrocław – Kowary: Geocentrum Wrocław Witold Placek, 2012, ISBN 978-83-935105-0-4.
  3. ↑ a b Liczyrzepa – wizyta po 60 latach, Sudecka Grupa Eksploatacyjna, 16 września 2018 [zarchiwizowane 2018-09-16].
  4. ↑ Klementowski 2010 ↓, s. 30.
  5. ↑ Klementowski 2010 ↓, s. 32.
  6. ↑ Klementowski 2010 ↓, s. 117.
  7. ↑ Podziemna Trasa Turystyczno-Edukacyjna Kopalnia Liczyrzepa – Sztolnie Kowary, Zlotapolska.pl [zarchiwizowane 2019-11-01].
  8. ↑ Robert Borzęcki, Dariusz Wójcik, Pozostałości górnictwa rud uranu w rejonie Kowar, [w:] Paweł Przemysław Zagożdżon, Marek J. Battek, Barbara Klajmon (red.), XI Konferencja „Dziedzictwo i historia górnictwa oraz wykorzystanie pozostałości dawnych robót górniczych”, Zabrze, 20-22 IV 2017, 2017, s. 18––19, ISBN 978-83-946706-2-7 [dostęp 2019-05-06].
  9. ↑ Klementowski 2010 ↓, s. 125.

Bibliografia

  • Tadeusz Dziekoński, Wydobywanie i metalurgia kruszców na Dolnym Śląsku od XIII do połowy XX wieku, Ossolineum, 1972.
  • Robert Klementowski, W cieniu sudeckiego uranu. Kopalnictwo uranu w Polsce w latach 1948–1973, Wrocław: Oddział Instytutu Pamięci Narodowej-Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu we Wrocławiu, 2010, ISBN 9788361631126, OL: 45350840M.