Kontrakcja (paleografia)

Zobacz też: inne znaczenia wyrazu „kontrakcja”.

Kontrakcja (z łac. abbreviatio per contractionem – czyli ściągnięcie[1]) – jedna z form abrewiatury, stosowana od czasów starożytnych[2]. Kontrakcja polega na usunięciu niektórych lub wszystkich liter ze środka wyrazu i pozostawieniu pierwszej i ostatniej[1]. Kontrakcję rozróżnić można na dwa typy[3]:

  • Kontrakcja czysta lub regularna – gdy pozostają jedynie litery pierwsza i ostatnia
  • Kontrakcja mieszana lub nieregularna – gdy – gwoli lepszej czytelności – pozostawiane są również inne litery, np. druga i przedostatnia lub któraś z wewnętrznych

Niewątpliwą przewagą kontrakcji nad suspensją jest możliwość łatwiejszego odczytywania wyrazów skróconych, bowiem zachowują one końcówkę gramatyczną[4]. Ten sposób skracania upowszechnił się na początku naszej ery najprawdopodobniej za sprawą rzymskiej tachygrafii[5] oraz dzięki najstarszym rękopisom z tekstami chrześcijańskimi, w których poprzez ściągnięcie skracano imiona święte, czyli nomina sacra[6].

Przypisy

  1. ↑ a b Szymański 2001 ↓, s. 357.
  2. ↑ Semkowicz 2011 ↓, s. 411.
  3. ↑ Semkowicz 2011 ↓, s. 422.
  4. ↑ Semkowicz 2011 ↓, s. 422–423.
  5. ↑ Semkowicz 2011 ↓, s. 410.
  6. ↑ Semkowicz 2011 ↓, s. 411-412, 422.

Bibliografia

  • Władysław Semkowicz: Paleografia Łacińska. Kraków: 2011.
  • Henryk Szymański: Nauki Pomocnicze Historii. Warszawa: 2001.