Kolej młocińska

Linia
Kolej Elektryczna Warszawa – Młociny – Modlin
Dane podstawowe
Zarządca

„Siła i Światło” Sp. Akc.

Rozstaw szyn

1435 mm

Sieć trakcyjna

brak

Historia
Lata budowy

1927–1928

Rok otwarcia

1 stycznia 1929

Rok włączenia do PKP

ok. 1933

Rok zawieszenia ruchu

1939

Rok likwidacji

1943

Kolej młocińska – normalnotorowa linia kolejowa istniejąca w latach 1929–1943, prywatna kolej łącząca stację Warszawa Gdańska z Młocinami, Łomiankami i składnicą amunicji w Palmirach w Puszczy Kampinoskiej. Kolej działała pod nazwą „Kolej Elektryczna Warszawa – Młociny – Modlin” Sp. Akc. z siedzibą w Warszawie przy ul. Marszałkowskiej 94. Kapitał zakładowy w 1925 roku wynosił 250 000 000 marek[1].

Historia

Łomianki na mapie WIG z 1933, widoczne przystanki kolejowe Łomianki i Buraków-Pancerz

Koncesję na budowę linii kolejowej łączącej Warszawę z wsią Łomianki w gminie Młociny rząd rosyjski wydał 13 lipca 1913 roku Zygmuntowi Łempickiemu[2]. Najprawdopodobniej jednak żadne prace przy budowie nie zostały rozpoczęte w związku z wybuchem I wojny światowej.

W latach 20. XX w. popularna stała się idea budowy miast-ogrodów wokół przeludnionych miast, takie osady zaprojektowano m.in. na północ od Warszawy na Młocinach i w Dąbrowie Leśnej. W związku z tymi planami w 1920 przedsiębiorstwo „Siła i Światło” Sp. Akc.[a] przystąpiło do planowania szybkiego i wygodnego połączenia północnych obszarów Warszawy z terenami na północ od granic miasta. W tym okresie trwały prace przy parcelacji terenu pod planowane miasto-ogród Młociny. Oczekiwano, że dobre połączenie zachęci bogatszych mieszkańców Warszawy do kupowania nieruchomości w pobliżu nowej linii, nakręcając koniunkturę. Kolejnym miastem-ogrodem zrealizowanym częściowo przy tej linii kolejowej była Dąbrowa Leśna, obecnie część miasta Łomianki, gdzie parcelacja rozpoczęła się w 1930 roku.

Dla budowy i eksploatacji linii powołana została spółka akcyjna „Kolej Elektryczna Warszawa – Młociny – Modlin”, która 17 listopada 1924 odkupiła koncesję od Łempickiego. Zezwolenie na przejęcie koncesji (nr V-7853/24) Minister Kolei wydał 22 października 1924 roku. W dniu 24 sierpnia 1925 ukazało się zarządzenie „o wywłaszczeniu gruntów do budowy kolei elektrycznej Warszawa – Młociny – Łomianki”[3]. W następnym roku wydano zarządzenie „w sprawie wywłaszczenia gruntów prywatnych pod budowę linji kolejowej «Łomianka – Palmira»”[4] oraz zarządzenie zmieniające[5].

TKh49, podobny do parowozów Ferrum obsługujących linię młocińską

Linia została uruchomiona w 1929 roku. Tymczasowo obsługiwana była trakcją parową (2 parowozy „Ferrum 29”, bardzo zbliżone do powojennego typu TKh49[6]), wagony osobowe i towarowe spółka dzierżawiła od PKP. Z powodu kryzysu gospodarczego lat 30.[7], a następnie braku zainteresowania inwestorów i nabywców nieruchomości[b] ruch na linii był niewielki, a linia nigdy nie została zelektryfikowana. Wbrew zamierzeniom obsługiwała głównie ruch towarowy – początkowa liczba ośmiu pociągów pasażerskich dziennie stopniowo ulegała zmniejszaniu tak, że w późniejszym okresie ruch był obsługiwany składami mieszanymi składającymi się z jednego wagonu pasażerskiego i jednego lub więcej wagonów towarowych. W ostatnim przedwojennym rozkładzie jazdy PKP, wydanym 15 maja 1939 roku, linia ta w ogóle nie figuruje, co sugeruje, że przewozy pasażerskie zostały zawieszone.

Pozostałość jednego z nasypów kolejowych w Składnicy Amunicji w Palmirach

W czasie oblężenia Warszawy we wrześniu 1939 roku linia była intensywnie wykorzystywana do transportu amunicji z wojskowych składów w Palmirach dla walczącej Warszawy. Za jej pomocą od 9 do 18 września do stolicy przewieziono z Palmir ok. 100 wagonów amunicji[8].

Po kapitulacji Warszawy ruch najprawdopodobniej nie został wznowiony. Pojawiają się relacje, że linia miała służyć do wywozu ludzi następnie rozstrzeliwanych w Palmirach[9] – oficjalnie transport odbywał się jedynie ciężarówkami. Linia została w dużym stopniu rozebrana przez Niemców w 1943 roku. Z uwagi na swoje położenie z daleka od miejsc gęsto zamieszkanych, nie odbudowano jej w okresie powojennym. W związku z ogólną sytuacją gospodarczą nie planowano zakładania miast-ogrodów, a w szczególności z użyciem kapitału prywatnego. Pozostałości po linii usunięto wkrótce po wojnie, a ostatnie jej fragmenty znajdowały się jeszcze w latach 50. XX wieku w rejonie ul. Włościańskiej.

Po linii nie zostały prawie żadne pamiątki i bardzo niewiele wspomnień. Muzeum Kolejnictwa w Warszawie nie posiada w swoich zbiorach ani jednej fotografii kolei[9]. Do dziś zachowały się nasypy i kilka betonowych przepustów na północnym odcinku linii (m.in. w lesie młocińskim kilkaset metrów od kampusu UKSW). Linia jest uwidoczniona na przedwojennych planach Warszawy, a jej przebieg jest dobrze widoczny na ortofotomapie 1945 roku.

Trasa

Linia zaczynała się na Dworcu Gdańskim, skąd biegła w kierunku zachodnim i skręcała na północ wzdłuż dzisiejszej al. Jana Pawła II do pl. Grunwaldzkiego, dalej biegła mniej więcej wzdłuż dzisiejszej ul. Broniewskiego, od której odchodziła przy skrzyżowaniu z ul. Krasińskiego i dalej przecinała dzisiejsze osiedle Sady Żoliborskie (częściowo wzdłuż ul. Braci Załuskich i dzisiejszej Żelazowskiej), przecinała dzisiejsze skrzyżowanie ul. Żeromskiego i Kasprowicza[c], zbliżając się do ul. Marymonckiej na wysokości ul. Smoleńskiego.

Następnie odchodziła od Marymonckiej mniej więcej na wysokości dzisiejszej ul. Pasymskiej, dalej wiodła wzdłuż ul. Balaton, Stary Tor i Kolejowej w Łomiankach. Za Łomiankami odbijała w bok prowadząc do wojskowych składów amunicji, idąc dzisiejszą ul. Lutza w Dziekanowie w kierunku Palmir[d].

Wybudowano również kilka bocznic służących wyłącznie dla ruchu towarowego – do zakładów PZInż. przy ul. Włościańskiej[e], do CIWF, do lotniska bielańskiego, układano również tymczasowe bocznice służące do dowożenia materiałów budowlanych na pobliskie budowy Żoliborza[f].

Przystanki na trasie posiadały niskie, ziemne perony i zlokalizowane były w następujących miejscach[g]:

Dalej linia kolejowa biegła w kierunku składnicy amunicji w Palmirach[h].

Uwagi

  1. ↑ „Siła i Światło” Sp. Akc. powołana została do życia w Warszawie 5 grudnia 1918 roku jako pierwsza spółka akcyjna w niepodległej Polsce. Spółka działała w branży energetycznej i transportowej, m.in. budowała kolejkę EKD.
  2. ↑ Planowane miasta-ogrody na północ od Warszawy wzdłuż linii kolejowej praktycznie nie powstały – do 1935 w najbardziej zabudowanej Dąbrowie Leśnej sprzedano 25% działek, dopiero w 1938 udało się sprzedać wszystkie działki, głównie pod zabudowę letniskową.
  3. ↑ W tym czasie ul. Kasprowicza była to zachodnia krawędź planowanego w tym miejscu placu Jedności.
  4. ↑ Kampinoski Szlak Rowerowy częściowo przebiega po nasypie kolejowym pomiezy Łomiankami a Janówkiem.
  5. ↑ Dzisiejszy Oddział Remontów Taboru MZA Włościańska mieści się w ówczesnej hali zakładów PZInż.
  6. ↑ Na planie Warszawy z 1934 r. widnieją bocznice w okolicy placu Grunwaldzkiego i ulicy Krasińskiego.
  7. ↑ Lokalizacja przystanków kolejowych przybliżona, lista może być niekompletna.
  8. ↑ Według niektórych niepotwierdzonych przekazów składnica kolejowa w Palmirach miała mieć połączenie kolejowe z Twierdzą Modlin.

Przypisy

  1. ↑ „Przegląd Elektrotechniczny”. Nr 14, rok VII (15 lipca 1925), s. 1, 1925. Stowarzyszenie Elektryków Polskich. 
  2. ↑ Dz.U. Nr 94, poz 665, § 1.
  3. ↑ Dz.U. Nr 94, poz 665.
  4. ↑ Dz.U. Nr 27, poz 159.
  5. ↑ Dz.U. Nr 60, poz. 347.
  6. ↑ TKh49-1. Skansen taboru kolejowego w Chabówce. [dostęp 2012-02-28].
  7. ↑ Jerzy Kasprzycki: Korzenie miasta. Tom V Żoliborz i Wola. Warszawa: Veda, 2004, s. 67-68. ISBN 83-85584-61-7.
  8. ↑ Władysław Bartoszewski, Bogdan Brzeziński, Leszek Moczulski: Kronika wydarzeń w Warszawie 1939–1949. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970, s. 21.
  9. ↑ a b Zapomniane warszawskie marzenie. zw.com.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-10-31)]. Rafał Jabłoński, Życie Warszawy, 9.10.2008.
  10. ↑ Wojskowy Instytut Geograficzny, Mapa Topograficzna WIG w skali 1:25 000, arkusz P39-S32-G WARSZAWA ŻOLIBORZ, 1936.

Linki zewnętrzne

Read other articles:

Celurut cinderella

Artikel ini sebatang kara, artinya tidak ada artikel lain yang memiliki pranala balik ke halaman ini.Bantulah menambah pranala ke artikel ini dari artikel yang berhubungan atau coba peralatan pencari pranala.Tag ini diberikan pada Januari 2023. Celurut cinderella Crocidura cinderella Status konservasiRisiko rendahIUCN41317 TaksonomiKerajaanAnimaliaFilumChordataKelasMammaliaOrdoEulipotyphlaFamiliSoricidaeGenusCrociduraSpesiesCrocidura cinderella DistribusiPersebaran celurut cinderella lbs Celu...

 

Agrowisata

Salah satu contoh kegiatan agrowisata Agrowisata adalah kegiatan wisata yang melibatkan penggunaan lahan pertanian atau sarana terkait (misal silo dan kandang) yang menjadi daya tarik bagi wisatawan. Wisatatani memiliki beragam variasi, seperti taman sesat jagung, wisata petik buah, memberi makan hewan ternak, hingga rumah makan di atas laut.[1] wisatatani merupakan salah satu potensi dalam pengembangan industri wisata di seluruh dunia.[2][3][4][5] Di I...

 

Taman Langit

Untuk album yang direkam ulang oleh Noah pada tahun 2021, lihat Taman Langit (album Noah). Taman LangitAlbum studio karya PeterpanDirilis3 Mei 2003 (2003-05-03)Direkam2003 (2003)Studio Studio Musik 7, Bandung Studionya Capung, Bandung GenreRock alternatifgrungepop rockpopDurasi44:12LabelMusica Studio'sProduserCapung, Noey, IcomKronologi Peterpan Kisah 2002 Malam(2002)Kisah 2002 Malam2002 Taman Langit(2003) Bintang di Surga(2004)Bintang di Surga2004 Kronologi album studio Peterpa...

Park Street, Sydney

Street in Sydney, Australia Park StreetNew South WalesPark Street at duskWestern endEastern endCoordinates 33°52′23″S 151°12′25″E / 33.872969°S 151.207046°E / -33.872969; 151.207046 (Western end) 33°52′25″S 151°12′45″E / 33.873682°S 151.212594°E / -33.873682; 151.212594 (Eastern end) General informationTypeStreetLength500 m (0.3 mi)Major junctionsWestern endDruitt StreetSydney CBD  George Street Pit...

 

Greco-Buddhist art

Artistic syncretism between Classical Greece and Buddhist India Gandhara artTop: Standing Buddha from Gandhara, 1st-2nd century AD Centre:The Bimaran casket, representing the Buddha, is dated to around 30–10 BC. British Museum; Bottom: The Bodhisattva Maitreya, 2nd century AD, GandharaYears active1st century B.C. -5th century A.D. The Greco-Buddhist art or Gandhara art is the artistic manifestation of Greco-Buddhism, a cultural syncretism between Ancient Greek art and Buddhism. It had mainl...

 

العلاقات اليمنية الكيريباتية

العلاقات اليمنية الكيريباتية اليمن كيريباتي   اليمن   كيريباتي تعديل مصدري - تعديل   العلاقات اليمنية الكيريباتية هي العلاقات الثنائية التي تجمع بين اليمن وكيريباتي.[1][2][3][4][5] مقارنة بين البلدين هذه مقارنة عامة ومرجعية للدولتين: وجه المقا...

غوييانغ

  لمعانٍ أخرى، طالع غوييانغ (توضيح). Guiyang 贵阳 مدينة على مستوى محافظة  [لغات أخرى]‏   اللقب The Forest City, The Summer Capital of China, The Second Spring City الاسم الرسمي 贵阳市 Location of Guiyang City (yellow) in Guizhou and the PRC الإحداثيات 26°39′N 106°38′E / 26.650°N 106.633°E / 26.650; 106.633 تقسيم إداري  البلد ا...

 

Insular cortex

Portion of the mammalian cerebral cortex Insular cortexRight insula, exposed by removing the opercula3D view of the insular cortexDetailsPart ofcerebral cortex of brainArteryMiddle cerebralIdentifiersLatincortex insularisMeSHD000087623NeuroNames111NeuroLex IDbirnlex_1117TA98A14.1.09.149 A12.2.07.053TA25502FMA67329Anatomical terms of neuroanatomy[edit on Wikidata] The insular cortex (also insula and insular lobe) is a portion of the cerebral cortex folded deep within the lateral sulcus (th...

 

Voodoo Shoppe

2006 studio album by Cowboy MouthVoodoo ShoppeStudio album by Cowboy MouthReleasedFebruary 21, 2006 (2006-02-21)LabelEleven ThirtyProducerCowboy Mouth, Mike Mayeaux, Russ-T CobbCowboy Mouth chronology Uh-oh(2003) Voodoo Shoppe(2006) Fearless(2008) Professional ratingsReview scoresSourceRatingAllMusic[1]Village Voice(favourable)[2]PopMatters(7/10)[3]ARTISTdirect[4] Voodoo Shoppe is the tenth release and the seventh studio release of Cowboy...

Grup 6 Liga 2 Indonesia 2017

Grup 6 Liga 2 Indonesia 2017Negara IndonesiaJumlah tim7Televisi penyiarTV OneSitus web[1] Grup 6 Liga 2 Indonesia 2017 terdiri dari Persik Kediri, PSBK Blitar Kota, Persewangi Banyuwangi, Perssu Real, Persida Sidoarjo, PS Mojokerto Putra, dan Kalteng Putra FC. Pertandingan dimulai pada tanggal Sabtu, 22 April 2017. Klasemen Seluruh pertandingan dilaksanakan dengan sistem Tandang-kandang. Klasemen akhir per tanggal 10 Oktober 2017 Pos Tim Main M S K MG KG SG Poin Kualifikasi atau degradas...

 

Italian Cycling Federation

National governing body of cycle racing in Italy Federazione Ciclistica ItalianaSport CyclingJurisdictionItalyAbbreviationFCIFounded1894 (1894)AffiliationUCIAffiliation date1900 (1900)HeadquartersRomeLocation ItalyPresidentRenato Di RoccoCoachDavide CassaniOfficial websitewww.federciclismo.it The Italian Cycling Federation or FCI (in Italian: Federazione Ciclistica Italiana) is the national governing body of cycle racing in Italy. The FCI is a member of the UCI and the UEC. His...

 

Owen Jones (American politician)

American politician Owen JonesMember of the U.S. House of Representativesfrom Pennsylvania's 5th districtIn officeMarch 4, 1857 – March 3, 1859Preceded byJohn CadwaladerSucceeded byJohn Wood Personal detailsBorn(1819-12-29)December 29, 1819Ardmore, PennsylvaniaDiedDecember 25, 1878(1878-12-25) (aged 58)Ardmore, PennsylvaniaResting placeLaurel Hill Cemetery, Philadelphia, Pennsylvania, USPolitical partyDemocraticAlma materUniversity of PennsylvaniaMilitary serviceAl...

Israelites

Iron Age Hebrew tribal people in Canaan For the citizens of the modern State of Israel, see Israelis. For other uses of Israelite, see Israelite (disambiguation). Tribes of Israel The Tribes of Israel Reuben Simeon Levi Judah Dan Naphtali Gad Asher Issachar Zebulun Joseph Manasseh Ephraim Benjamin Other tribes Caleb Keni Rechab Jerahmeel Related topics Leaders Israelites Ten Lost Tribes Jews Samaritans vte The Israelites (/ˈɪzrəlaɪts, -riə-/;[1][2] Hebrew: בְּנֵי י...

 

Ember

A hot lump of slowly burning solid fuel, usually associated with a fire For other uses, see Ember (disambiguation). This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Ember – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (April 2022) (Learn how and when to remove this message) Embers of coal A bonfire in rural Au...

 

Lockheed J37

Early US turbojet engine This article has multiple issues. Please help improve it or discuss these issues on the talk page. (Learn how and when to remove these template messages) This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Lockheed J37 – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (May 2009) (Learn how a...

若望二十三世

本條目存在以下問題，請協助改善本條目或在討論頁針對議題發表看法。 此條目可参照英語維基百科相應條目来扩充。 (2022年12月23日)若您熟悉来源语言和主题，请协助参考外语维基百科扩充条目。请勿直接提交机械翻译，也不要翻译不可靠、低品质内容。依版权协议，译文需在编辑摘要注明来源，或于讨论页顶部标记{{Translated page}}标签。 此條目需要补充更多来源。 (2022年...

 

Neomonachus schauinslandi

  Foca monje de Hawái Estado de conservaciónEn peligro (UICN 3.1)[1]​TaxonomíaReino: AnimaliaFilo: ChordataClase: MammaliaOrden: CarnívoraFamilia: PhocidaeSubfamilia: Monachinae[2]​Género: NeomonachusEspecie: N. schauinslandiKristofer Helgen, 2014[3]​Distribución Sinonimia Monachus schauinslandi Matschie, 1905[4]​ [editar datos en Wikidata] La foca monje de Hawái o foca fraile hawaiana (Neomonachus schauinslandi)[5]​ es un mamífero pin...

 

Belle Fourche, South Dakota

City in South Dakota, United States City in South Dakota, United StatesBelle FourcheCityBelle Fourche's Business District in 2009Location in Butte County (top) and South Dakota (bottom)Coordinates: 44°39′50″N 103°51′23″W / 44.66389°N 103.85639°W / 44.66389; -103.85639CountryUnited StatesStateSouth DakotaCountyButteFounded1884IncorporatedApril 20, 1903[1]Government • MayorRandy SchmidtArea[2] • Total8.93 sq m...

Tunjon station

Railway station in North Korea For the station in South Korea, see Dunjeon station. Tunjŏn둔전Korean nameHangul둔전역Hanja屯田驛Revised RomanizationDunjeon-nyeokMcCune–ReischauerTunjŏn-nyŏk General informationLocationSudong-gu,South HamgyŏngNorth KoreaOwned byKorean State RailwayLine(s)Kowŏn Colliery Line,P'yŏngra LineHistoryElectrifiedyesServices Preceding station Korean State Railway Following station Terminus Kowŏn Colliery Line Sudongtowards Changdong Sŏngnaetowards P'y�...

 

Military history of the Philippines during World War II

This article has multiple issues. Please help improve it or discuss these issues on the talk page. (Learn how and when to remove these template messages) This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Military history of the Philippines during World War II – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (Aug...