Kolej górska

Kolej górska – to linia kolejowa, która prowadzi przez pasmo górskie[1] lub przecina je. Trasa przeważnie prowadzi w trudnym topograficznie terenie, zwykle przez przełęcze i musi pokonywać duże różnice wzniesień, czego dokonuje nie tylko przez strome nachylenie, ale także sztuczne wydłużanie trasy.

Profile podłużne najbardziej znanych górskich linii świata (1896)
Profile podłużne najbardziej znanych górskich linii świata (1896)

Kolej górska może mieć typowy napęd adhezyjny przy wzniesieniach do 75 promili, przy większych wzniesieniach stosowana jest kolej zębata[2] (warunkująca jednak ograniczenie prędkości eksploatacyjnej w porównaniu z koleją adhezyjną), terenowa lub wisząca kolej linowa.

Linie górskie cechują się skomplikowanym profilem podłużnym i poprzecznym, większymi pochyłościami, ciaśniejszymi i liczniejszymi łukami niż na liniach nizinnych oraz obecnością serpentyn, wiaduktów, ścian oporowych, konstrukcji zabezpieczających przed lawinami i tuneli[3].

Jako pierwszą linię górską w Europie kontynentalnej uważa się zbudowaną w l. 1847-1850 linię Filstalbahn łączącą Stuttgart z Ulm[4]. W 1854 otwarto połączenie kolejowe przez przełęcz Semmering[5], a w 1867 przez przełęcz Brenner. W 1882 otwarto linię z tunelem pod Przełęczą Gottharda, a dwa lata później pod przełęczą Arlberg. W 1906 oddano zelektryfikowaną prądem trójfazowym linię pod przełęczą Simplon, w 1910 docierającą na wysokość 2253 m n.p.m. linię Berninabahn, w 1913 zelektryfikowaną prądem jednofazowym linię pod przełęczą Lötschberg, a w 1926 linię przez przełęcz Furka.

W II połowie XIX w. oddano do użytku linię transandyjską Lima - La Oroya, osiągającą wysokość 4784 m n.p.m. W 2006 otwarta została najwyżej na świecie położona linia kolejowa do Lhasy.

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Gebirgsbahn, Katalog der Deutschen Nationalbibliothek, 1986 [dostęp 2014-01-26] (niem.).
  2. ↑ Hans Schlunegger (Jungfraubahnen): Moderne Zahnradbahnen., [w:] Peter Schmied, 34. Tagung „Moderne Schienenfahrzeuge“ in Graz (Fortsetzung)., „Schweizer Eisenbahn-Revue”, Nr. 2., Minirex, 2003, S. 66.
  3. ↑ Gebirgsbahnen
  4. ↑ Kurt Seidel, Rudolf Stöckle, Die württembergischen Staatseisenbahnen, wyd. 2., verb. u. erg. Aufl, Stuttgart: Theiss, 1980, str. 40 - 42, ISBN 3-8062-0249-4, OCLC 7178934 [dostęp 2021-04-22].
  5. ↑ UNESCO World Heritage Centre, Semmering Railway [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2021-04-22] (ang.).

Bibliografia

Read other articles:

Dewan Kesenian Kota Pekanbaru

Artikel ini sebatang kara, artinya tidak ada artikel lain yang memiliki pranala balik ke halaman ini.Bantulah menambah pranala ke artikel ini dari artikel yang berhubungan atau coba peralatan pencari pranala.Tag ini diberikan pada Februari 2023. Dewan Kesenian Kota PekanbaruDasar HukumInmendagri No. 5A tahun 1993Mitra kerjaPemerintah Kota PekanbaruJenisOrganisasi seni-budayaPeriode2020 - 2025KetuaFedli AzisKomite-komite Komite Sastra : Rian Kurniawan Harahap Komite Musik : David Kom...

 

Spanyol di bawah Francisco Franco

Negara SpanyolEstado Español1936–1975 Bendera Lambang Semboyan: Una, Grande y LibreLagu kebangsaan: Marcha GranaderaTeritori dan Koloni dari Negara Spanyol:   Spanyol, Sahara dan Guinea      Protektorat Maroko        Zona Internasional Tangier Ibu kotaBurgos(1936–1939)Madrid(1939–1975)Bahasa yang umum digunakanSpanyol (official; sole legal language)Agama Katolik RomaPemerintahanKediktatoran militer fas...

 

Cinquième République (France)

Pour les articles homonymes, voir Cinquième République. Pour un article plus général, voir France. Si ce bandeau n'est plus pertinent, retirez-le. Cliquez ici pour en savoir plus. Certaines informations figurant dans cet article ou cette section devraient être mieux reliées aux sources mentionnées dans les sections « Bibliographie », « Sources » ou « Liens externes » (juillet 2022). Vous pouvez améliorer la vérifiabilité en associant ces informat...

قيصري إيرسيسبور

قيصري إيرسيسبور اللقب التنانين الزرق تأسس عام 1 يونيو 1966 الملعب ملعب قادر هاس(السعة: 32,864[1]) البلد تركيا  الدوري الدوري التركي لكرة القدم الدوري التركي لكرة القدم 2014-15 17 (هبوط) الإدارة زيا إيرين المدرب فاتح تيكي الموقع الرسمي الموقع الرسمي الطقم الأساسي الطقم الاحتياط...

 

Hiliran Gumanti, Solok

Hiliran GumantiKecamatanGulo Saka (Gula Aren) di Nagari Talang Babungo Hiliran Gumanti, Kabupaten SolokNegara IndonesiaProvinsiSumatera BaratKabupatenSolokPemerintahan • Camat-Populasi • Total- jiwaKode Kemendagri13.02.17 Kode BPS1303051 Luas- km²Nagari/kelurahan- Hiliran Gumanti (Hilgum) adalah sebuah Kecamatan di Kabupaten Solok, Sumatera Barat, Indonesia. Kecamatan Hilgum terdiri dari 3 nagari, yaitu: Sariak Alahan Tigo Sungai Abu Talang Babungo Rujukan lbsKec...

 

Daftar Wakil Bupati Bener Meriah

Wakil Bupati Bener MeriahPetahanaTidak adasejak 14 Juli 2022Masa jabatan5 tahunDibentuk2007Pejabat pertamaH. Sirwandi Laut Tawar, S.MIK. S.Sos.Situs webwww.benermeriahkab.go.id Berikut ini adalah daftar Wakil Bupati Bener Meriah dari masa ke masa. No Wakil Bupati Mulai Jabatan Akhir Jabatan Prd. Ket. Bupati 1 H.Sirwandi Laut TawarS.MIK., S.Sos. 2007 2012 1   Ir. H.Tagore Abubakar Jabatan kosong 8 Maret 2012 11 Juli 2012 -   Drs.Teuku IslahM.Si.(Penjabat) 2 Drs.Rusli M. Saleh 11...

County Norfolk, Massachusetts

Lokasi County Norfolk di Massachussetts. County Norfolk ialah sebuah daerah administratif yang terletak di negara bagian Massachusetts, Amerika Serikat. Norfolk adalah salah satu dari 14 county di negara bagian ini dan terletak di bagian tengah Massachusetts. Ibu kotanya terletak di Dedham. Pada tahun 2000 Norfolk County berpenduduk 650.308 jiwa. Luas wilayah county ini secara keseluruhan adalah 1.150 km² (1.035 km² tanah, 115 km² perairan). Kota dan desa Avon Bellingham Bra...

 

Tom Kane (film producer)

This biography of a living person relies too much on references to primary sources. Please help by adding secondary or tertiary sources. Contentious material about living persons that is unsourced or poorly sourced must be removed immediately, especially if potentially libelous or harmful.Find sources: Tom Kane film producer – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (June 2009) (Learn how and when to remove this template message) Thomas John K...

 

Are You Ready for Love

1979 single by Elton John For other uses, see Are You Ready for Love (disambiguation). This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Are You Ready for Love – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (October 2023) (Learn how and when to remove this template message) Are You Ready for LoveSingle by Elton...

National Comics Publications, Inc. v. Fawcett Publications, Inc.

American legal case National Comics Publications v. Fawcett PublicationsCourtUnited States Court of Appeals for the Second CircuitFull case nameNational Comics Publications, Inc. v. Fawcett Publications, Inc., et al.ArguedMay 4 1951DecidedAugust 30 1951Citation(s)191 F.2d 594 (2d Cir. 1951)Case historyPrior historyComplaint dismissed, 93 F. Supp. 349 (S.D.N.Y. 1950).Subsequent historyClarified, 198 F.2d 927 (2d Cir. 1952).HoldingAn author does not forfeit his o...

 

Expletive Delighted!

1986 studio album by Fairport ConventionExpletive Delighted!Studio album by Fairport ConventionReleasedAugust 1986RecordedFebruary, April and May 1986StudioWoodworm Studios, Barford St. Michael, Oxfordshire 51°59′30″N 1°21′58″W / 51.9918°N 1.3661°W / 51.9918; -1.3661GenreBritish folk rockLength35:53LabelWoodwormProducerFairport ConventionFairport Convention chronology Gladys' Leap(1985) Expletive Delighted!(1986) In Real Time: Live '87(1987) Explet...

 

2020年夏季奥林匹克运动会科索沃代表团

2020年夏季奥林匹克运动会科索沃代表團科索沃国旗IOC編碼KOSNOC科索沃奧林匹克委員會網站www.noc-kosovo.org（英文）（阿爾巴尼亞文）（塞爾維亞文）2020年夏季奥林匹克运动会（東京）2021年7月23日至8月8日（受2019冠状病毒病疫情影响推迟，但仍保留原定名称）運動員11參賽項目6个大项旗手开幕式：阿基爾·賈科瓦（英语：Akil Gjakova）和瑪琳達·開爾門蒂（柔道）[1]闭幕式�...

Jacob Horstius

Pour l’article homonyme, voir Jacob Merlo Horstius. Jacob HorstBiographieNaissance 1537 ou 1er mai 1537TorgauDécès 1600 ou 21 mai 1600HelmstedtActivités Médecin, chirurgien-dentisteAutres informationsA travaillé pour Université d'Helmstedtmodifier - modifier le code - modifier Wikidata Jacob Horstius ou Jacob Horst (1537-1600), était un professeur de médecine à l'Université de Helmstedt, qui publia séparément deux ouvrages chez le même éditeur en 1593. Le premier travail est ...

 

Філософія

Частина серії проФілософіяLeft to right: Plato, Kant, Nietzsche, Buddha, Confucius, AverroesПлатонКантНіцшеБуддаКонфуційАверроес Філософи Епістемологи Естетики Етики Логіки Метафізики Соціально-політичні філософи Традиції Аналітична Арістотелівська Африканська Близькосхідна іранська Буддій�...

 

Operation Coburg

Part of the Vietnam War (1968) Operation CoburgPart of the Vietnam WarAn Australian digger searching the body of a dead Viet Cong soldier following an ambushDate24 January − 1 March 1968LocationTrang Bom, Bien Hoa Province, South Vietnam (now in Dong Nai Province, Vietnam)Result ANZUS claim victoryBelligerents  Australia New Zealand Viet Cong  North VietnamCommanders and leaders Ron Hughes UnknownUnits involved 1st Australian Task Force 2 RAR V and W Companies, RNZIR 3 RAR 7 ...

Leang Burung I

Leang Burung IGua Burung I, Gua Burung 1, Leang Burung 1Tampak depan Leang Burung ILua error in Modul:Location_map at line 423: Kesalahan format nilai koordinat.LokasiKelurahan Kalabbirang, Kecamatan Bantimurung, Kabupaten Maros, Sulawesi Selatan, IndonesiaKoordinat05°00'11.9S 119°39'17.9E[1]Rentang tinggi45 meterGeologikarst / batu kapur / batu gampingSitus webvisit.maroskab.go.idcagarbudaya.kemdikbud.go.idkebudayaan.kemdikbud.go.id/bpcbsulsel/ Wisata Gua PrasejarahLeang Burung I I...

 

1996 Docklands bombing

IRA attack in London 1996 London bombing redirects here. For the bus bombing, see Aldwych bus bombing. For the bridge bomb attempt, see 1996 Hammersmith Bridge bombing. London Docklands bombingPart of the TroublesSouth Quay Plaza ruined by the explosion1996 Docklands bombing (London Borough of Tower Hamlets)LocationSouth Quay station, Isle of Dogs, LondonCoordinates51°30′02″N 00°01′05″W / 51.50056°N 0.01806°W / 51.50056; -0.01806Date9 February 1996;...

 

George Sturges House

Single-family house, designed by architect Frank Lloyd WrightGeorge Sturges HouseGeneral informationArchitectural styleUsonianTown or cityLos AngelesCountryUnited StatesCoordinates34°04′00.78″N 118°28′52.51″W / 34.0668833°N 118.4812528°W / 34.0668833; -118.4812528Completed1939ClientGeorge D. SturgesDesign and constructionArchitect(s)Frank Lloyd Wright Los Angeles Historic-Cultural MonumentDesignatedMay 25, 1993Reference no.577 The George Sturges House ...

2014

Cette page concerne l'année 2014 (MMXIV en chiffres romains) du calendrier grégorien. Chronologies Données clés 2011 2012 2013  2014  2015 2016 2017Décennies :1980 1990 2000  2010  2020 2030 2040Siècles :XIXe XXe  XXIe  XXIIe XXIIIeMillénaires :Ier IIe  IIIe  Chronologies géographiques Afrique Afrique du Sud, Algérie, Angola, Bénin, Botswana, Burkina Faso, Burundi, Cameroun, Cap-Vert, République centrafricaine, Comores, Répub...

 

Nikolaï Mouraviov-Amourski

Pour les articles homonymes, voir Mouraviov. Nikolaï Mouraviov-AmourskiNikolaï Mouraviov-AmourskiFonctionMembre du Conseil d'État de l'Empire russeTitre de noblesseComteBiographieNaissance 11 août 1809Saint-PétersbourgDécès 18 novembre 1881 (à 72 ans)17e arrondissement de ParisSépulture Cimetière de MontmartreNationalité russeAllégeance Empire russeFormation Corps des PagesActivités Explorateur, diplomate, homme politiquePériode d'activité À partir de 1827Famille Fa...