Kościół Santa Maria della Pietà (pol. kościół Matki Bożej Miłosierdzia; inna nazwa: Santa Maria della Visitazione – Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny; nazywany potocznie, w skrócie La Pietà) – rzymskokatolickikościół w Wenecji w dzielnicy (sestiere) Castello, przy Riva degli Schiavoni.
Z uwagi na doskonałą akustykę wykorzystywany jako sala koncertowa. Ze względu na fakt, iż w pierwotnym kościele, znajdującym się w pobliżu, kapelmistrzem był Antonio Vivaldi, a w obecnym kościele swoją siedzibę ma orkiestra kameralna I Virtuosi Italiani, prezentująca muzykę tego kompozytora, bywa nazywany również kościołem Vivaldiego[1][2].
Historia
W 1346 roku w miejscu obecnego kościoła i w jego pobliżu założono sierociniec Ospedale della Pietà wraz z kościołem. Instytucja, najsłynniejsza spośród wszystkich tego typu w Wenecji, cieszyła się poparciem zarówno papieża jak i doży. Na murach pierwotnego kościoła umieszczono, zachowaną do dziś, tablicę przestrzegającą przed wiecznym potępieniem tych rodziców, którzy odważyliby się porzucić swoje dzieci[3].
Kompleks został rozbudowany w 1388 roku, a modernizowany w latach 1493 i 1515[4]. W latach 1703–1709 kapelmistrzem orkiestry i kierownikiem chóru dziewczęcego w Ospedale della Pietà był Antonio Vivaldi[5]. Skomponował on wtedy większość swoich koncertów i oratoriów. W I połowie XVIII wieku podjęto decyzję o rozbudowie kompleksu. Ogłoszony konkurs na projekt rozbudowy wygrał w 1735 roku architekt Giorgio Massari, jednak udało się zbudować tylko kościół; powstał on na nowym miejscu, w latach 1745–1760. Choć budowa została ukończona długo po śmierci Vivaldiego, możliwe jest, iż kompozytor udzielał architektowi rad odnośnie usytuowania chóru i wykorzystania przedsionka jako bariery przed hałasem dobiegającym z Riva degli Schiavoni[4]. Fasada naśladująca styl klasyczny z podwójnymi kolumnami i tympanonem pozostawała jednak nieukończona, sięgając 1/3 wysokości kolumn. Ukończono ją dopiero w 1906 roku, według projektu Massariego[1]. Wygląd kościoła z połowy XIX wieku, z nieukończoną fasadą, przedstawia akwarela J.M.W. Turnera, Riva degli Schiavoni z około 1840 roku[5].
W 1978 roku przypadła 300. rocznica urodzin Antonia Vivaldiego. Z tej okazji kościół został, po długim okresie zamknięcia, ponownie otwarty dla potrzeb koncertowych. Gości obecnie, z szacunkiem dla sacrum, zespoły muzyczne dające koncerty poświęcone muzyce Vivaldiego oraz innych kompozytorów barokowych, zarówno weneckich, jak i europejskich[2].
Tablica ostrzegająca przed gniewem Bożym tych rodziców, którzy porzucą swoje dzieci
Tablica upamiętniająca Vivaldiego jako kapelmistrza w dawnym kościele La Pietà
Płaskorzeźba Pietà nad portalem
Wnętrze
Wnętrze jest jednym z najbardziej harmonijnych i eleganckich, XVIII-wiecznych weneckich wnętrz sakralnych, owalne w kształcie, przekryte sklepieniem, z płasko zamkniętym prezbiterium. Nad ścianami bocznymi, pomiędzy podwójnymi kolumnami, podtrzymującymi gzyms, znajdują się po dwie empory, osłonięte wykutymi w żelazie balustradami. Na ścianie wejściowej znajduje się empora organowa i śpiewacza. Na sklepieniu nad wejściem do kościoła znajduje się freskGiovanniego Battisty Tiepola, przedstawiający Moc i Pokój. Kolejnym freskiem jego autorstwa jest przedstawienie cnót teologalnych na sklepieniu prezbiterium (1745–1755). Na owalnym sklepieniu nawy artysta namalował triumfalny w wyrazie obraz przedstawiający Koronację Najświętszej Maryi Panny, ukazanej w chwale aniołów, grających na rozmaitych instrumentach. W prezbiterium znajduje się elegancki ołtarz z XVIII wieku, z cennym tabernakulum, flankowanym zdobnymi, złoconymi figurami z brązu, przedstawiającymi archaniołów Gabriela i Michała, dłuta Giovanniego Marii Morlaitera. Obraz ołtarzowy, ukazujący Nawiedzenie Najświętszej Maryi Panny, zapoczątkował Giovanni Battista Piazzetta, a po jego śmierci ukończył jego uczeń, Giuseppe Angeli. W chórze nad głównym wejściem znajduje się sygnowany obraz Jezus w domu Szymona, pędzla Moretta da Brescia (1544). W ołtarzach bocznych znajdują się obrazy Domenica Maggiotta, Giuseppe Angelego i Antonia Marinettiego[1].
Wnętrze z freskiem Tiepola Koronacja Najświętszej Maryi Panny
Widok na ołtarz główny
Tabernakulum z rzeźbami Morlaitera
Jedna z empor bocznych
Empora organowa
Przypisy
↑ abcdI Virtuosi Italiani: The Pietà Church. chiesavivaldi.it. [dostęp 2016-09-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-23)]. (wł. • ang.).
_Vivaldi_plaque_on_Chiesa_della_Piet%C3%A0.jpg)
,_La_carit%C3%A0_-_Foto_Giovanni_Dall%27Orto_8-Aug-2007.jpg)
.JPG)
