Murowany kościół późnogotycki, wzniesiony na obecnym miejscu w 1477 roku. Po pożarze w 1692 roku odbudowany w 1717 roku. W latach 1882–1886 całkowicie przebudowany w stylu neobarokowym[1], w innych źródłach określanym jako toskański[2] lub staro-romański[3]. Aktualny kształt kościoła powstał stosunkowo niedawno (przed 100 laty). Na podstawie materiałów historycznych oraz oceny pozostałości murów i układu kościoła można przypuszczać, że kościół murowany został zbudowany w 1477 roku jako jednonawowa budowla z wysuniętym prezbiterium. Jedyne widoczne elementy, które odnieść można do tej pierwszej budowli, to ściana tęczowa między prezbiterium a nawą główną oraz fragment okna (obecnie witraż) w tylnej ścianie prezbiterium. Przebudowa dokonana w latach 1882–1886 całkowicie zmieniła obiekt: nawę główną obniżono, dobudowano do niej w przedłużeniu istniejących kaplic dwie nawy boczne, łączące się z nawą główną arkadami, powstałymi w ścianach nawy głównej po przedłużeniu do posadzki otworów okiennych. Nawy boczne są dłuższe od głównej o około 2 metry. Dobudowano też nowy fronton ujęty dwiema wysokimi wieżycami, zwieńczonymi cebulastymi hełmami. Od strony prezbiterium dobudowano zakrystię, a nad nią skarbiec. Kościół dzielił losy innych budowli miejskich, był kilkakrotnie spalony i odbudowywany, ale dopiero ostatnią przebudową pozbawiono go prawdziwych cech zabytku. Dobudowano wieże nie związane organicznie z resztą budynku, ale odpowiadające ówczesnym gustom architektonicznym, tzn. w stylu zbliżonym do budownictwa cerkiewnego[4].
Przypisy
↑Jerzy Z.J.Z.ŁozińskiJerzy Z.J.Z., BarbaraB.Wolf-ŁozińskaBarbaraB. (red.), [[Katalog Zabytków Sztuki w Polsce]] tom X, zeszyt 9, Mława i okolice, t. X, Warszawa: Polska Akademia Nauk Instytut Sztuki, 1985, s. 13, ISBN 83-221-0300-X.
↑LeszekL.ZygnerLeszekL., Kościół Świętej Trójcy w Mławie - niemy świadek historii, [w:] LeszekL.Zygner, MariaM.Luberadzka-Cobas, Kościół Świętej Trójcy w Mławie 1713-2013, Mława 2013, s. 18.
↑JerzyJ.WierzbowskiJerzyJ., Zabytki architektury powiatu mławskiego, [w:] JerzyJ.Antoniewicz (red.), Studia i materiały do dziejów Ziemi Zawkrzeńskiej tom I, Warszawa: Mazowiecki Ośrodek Badań naukowych, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1971, s. 234.
