Kościół św. Jadwigi w Gryfowie Śląskim – świątynia pochodzi z 1512 roku, została wybudowana w stylu późnogotyckim. Jest obecnie główna świątynią parafii św. Jadwigi Śląskiej w Gryfowie Śląskim.
Historia
Źródła historyczne podają, że kościół istniał już w roku 1252, w obecnej formie powstał on w roku 1512[1], w 1542 dobudowano wieżę, a w 1561 wieńczący ją hełm. W roku 1603 kościół częściowo spłonął, w 1612 został odbudowany[1]. Kolejne przebudowy miały miejsc w 1694 i 1697. W roku 1928 odkryto dekorację sgraffitową, pochodzącą z roku 1551, restaurowaną w 1964 roku[1].
Decyzją wojewódzkiego konserwatora zabytków z dnia 25 listopada 1949 r. budynek został wpisany do rejestru zabytków[2].
Architektura
Kościół jest budowlą trójnawową, halową, orientowaną, z wielobocznie zamkniętym prezbiterium i jest nakryty dachami dwuspadowymi[1]. W nawie głównej jest sklepienie kolebkowe z lunetami, ozdobione bogatą manierystyczną dekoracją sgraffitową, w prezbiterium jest krzyżowo-żebrowe z XV w, w nawach bocznych są sklepienie sieciowe[3]. Kolebkowe sklepienie nawy głównej i ściany są ozdobione dekoracją sgraffitową z 1551, dekoracja kaplicy grobowej i kruchty jest stiukowa. Zachowały się fragmenty gotyckiej kamieniarki tj. zworniki i wsporniki.
W nawie głównej jest pochodzący z roku 1606 drewniany ołtarz główny obejmuje cykl półpełnych polichromowanych rzeźb związanych tematycznie z pasją Jezusa Chrystusa i ozdobiony personifikacjami Cierpliwości, Roztropności, Nadziei, Sprawiedliwości i Męstwa[3]. Po zamknięciu skrzydeł ołtarz upodobnia się do monstrancji[4]. W kościele znajdują się drewniane, barokowe polichromowane ołtarze boczne z roku 1686 poświęcone św. Bartłomiejowi, św. Stapinusowi, Najświętszej Marii Pannie oraz św. Janowi Nepomucenowi, na którym znajduje się cykl rzeźb Ostatniej Wieczerzy, stanowią część predelli przeniesionej z ołtarza głównego.
Ponadto w świątyni znajduje się drewniana, polichromowana ambona z 1728 roku, organy z 1680 i wykuta w piaskowcu renesansowa chrzcielnica z roku 1578, która posiada miedzianą pokrywę z pocz. XX wieku[3]. Na zewnątrz, przy kruchcie znajduje się figura św. Floriana pochodząca z 1734 roku, nad portykiem grupa figuralna ze św. Janem Nepomucenem z 1729 roku[3].
Kaplica nagrobna Schaffgotschów
W kaplicy grobowej znajduje się manierystyczne epitafium rodziny Schaffgottschów z około 1545, które wykuto w piaskowcu[1]. W epitafium stoją naturalnej wielkości rzeźby członków rodziny Schaffgotschów. Od lewej: fundator Hans II (1496–1584)[5][6][7][8], jego syn Hans Ulryk (1553–1589), dalej Gothard von Schaffgotsch (zm. 1576)[9]. Na środku epitafium znajduje się krzyż. Dalej stoją: Krzysztof (1552–1601); jego pierwsza żona Magdalena (zm. 1587), którą poślubił w 1578 oraz Magdalena von Zedlitz, żona Hansa II[10][11].
Galeria
Przypisy
- ↑ a b c d e Józef Pilch: Leksykon zabytków architektury Dolnego Śląska. Warszawa: Wydawnictwo „Arkady”, 2005, s. 100. ISBN 83-213-4366-X.
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. [dostęp 2014-04-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-27)].
- ↑ a b c d Słownik geografii turystycznej Sudetów. redakcja Marek Staffa. T. 2: Pogórze Izerskie. Cz. 1: A-Ł. Wrocław: Wydawnictwo I-BiS, 2003, s. 273. ISBN 83-85773-60-6.
- ↑ JanuszJ. Czerwiński JanuszJ., RyszardR. Chanas RyszardR., Dolny Śląsk - przewodnik, Warszawa: Wyd. Sport i Turystyka, 1977, s. 302 .
- ↑ Syn Ulryka I (1453–1543) i Anny Zwolskiej; wnuk Kaspara l (zm. 1534); żonaty z Magdaleną von Zedlitz. Hans II był kanclerzem księstwa świdnicko-jaworskiego
- ↑ Ulrich Schaffgotsch 1453 - 1543. [dostęp 2024-12-07].
- ↑ Hans Schaffgotsch von Kynast und Greiffenstein. [dostęp 2024-12-07].
- ↑ Hans Schaffgotsch, 1496-1584. [dostęp 2024-12-07].
- ↑ Pochowany w kościele w Torgau
- ↑ Magdalena von Zedlitz. [dostęp 2024-12-07].
- ↑ Gryfów Śląski (Greiffenberg). [dostęp 2024-12-07].
Bibliografia
Linki zewnętrzne
.JPG)
