Lista 237 drużyn biorących udział w międzynarodowych rozgrywkach klubowych prowadzonych przez Unię Europejskich Związków Piłkarskich (UEFA) w sezonie 2011/2012 – Lidze Mistrzów i Lidze Europy. Należą do nich zespoły, które zajęły najwyższe miejsca w rozgrywkach ligowych poszczególnych federacji, zdobywcy pucharów krajowych (bądź – w określonych przypadkach – ich finaliści) oraz zwycięzcy rankingu Fair Play UEFA.
Zasady podziału miejsc w rozgrywkach
Miejsca w rozgrywkach klubowych UEFA zostały rozdzielone dla poszczególnych federacji na podstawie rankingu współczynników ligowych UEFA z 2010 roku. Współczynniki te obliczono na bazie punktów rankingowych zdobytych przez przedstawicieli tychże federacji w europejskich pucharach w przeciągu sezonów 2005/2006 – 2009/2010[1]. Od pozycji zajmowanej przez daną federację w rankingu zależała zarówno liczba drużyn, które mogą ją reprezentować w Lidze Mistrzów i Lidze Europy UEFA, jak i umieszczenie ich w poszczególnych rundach tych turniejów.
W rozgrywkach klubowych UEFA w sezonie 2011/2012 najwięcej przedstawicieli – 8 – posiada federacja angielska (dodatkowy zespół dzięki rankingowi Fair Play UEFA), 7 zespołów posiadają federacje z miejsc 2–3 w rankingu (Hiszpania, Włochy). Po 6 zespołów reprezentuje federacje z miejsc 4–9, po 5 – z miejsc 10–15 oraz Norwegia i Szwecja (dodatkowy zespół dzięki rankingowi Fair Play UEFA), po 4 – pozostałe, z wyjątkiem Liechtensteinu (1 drużyna) oraz Malty i San Marino (2 zespoły).
Liga Mistrzów UEFA
W edycji 2011/2012 Ligi Mistrzów udział bierze 76 zespołów z 52 federacji piłkarskich zrzeszonych w UEFA (poza Liechtensteinem[2]). Zespoły zostały przydzielone do danych rund fazy kwalifikacyjnej oraz fazy grupowej zgodnie z rankingiem współczynników ligowych UEFA 2010.
Liczba zespołów kwalifikujących się do Ligi Mistrzów w sezonie 2010/2011:
- 4 drużyny z każdej z federacji zajmujących miejsca 1–3 w rankingu,
- 3 drużyny z każdej z federacji zajmujących miejsca 4–6 w rankingu,
- 2 drużyny z każdej z federacji zajmujących miejsca 7–15 w rankingu,
- 1 drużyna z każdej z federacji zajmujących miejsca 16–53 w rankingu (z wyjątkiem Liechtensteinu[2]).
Prawo udziału w rozgrywkach można było uzyskać poprzez[3]:
- zajęcie odpowiedniego miejsca w tabeli ligowej,
- zwycięstwo w edycji 2010/2011 Ligi Mistrzów UEFA (jeśli zdobywca tego trofeum nie uzyskał miejsca w Lidze Mistrzów lub Lidze Europy UEFA 2010/2011 dzięki pozycji zajętej w rozgrywkach krajowych).
Miejsce dla obrońcy tytułu Ligi Mistrzów UEFA
Zgodnie z punktem 2.03 regulaminu rozgrywek Ligi Mistrzów UEFA 2011/2012[3], obrońca tytułu z poprzedniej edycji miał zagwarantowane miejsce w tych rozgrywkach, o ile nie zakwalifikował się do nich dzięki pozycji zajętej w tabeli ligowej. Obowiązywały przy tym następujące zasady:
- jeśli obrońca tytułu pochodzi z federacji, która posiada 4 reprezentantów w Lidze Mistrzów, i zajął w lidze krajowej miejsce uprawniające do gry w Lidze Europy UEFA, zastępuje on w Lidze Mistrzów 4. drużynę ligi, a ta zostaje przeniesiona do Ligi Europy, wobec czego liczba reprezentantów danej federacji w pucharach europejskich nie zmienia się[3];
- jeśli obrońca tytułu pochodzi z federacji, która posiada 4 reprezentantów w Lidze Mistrzów, i nie zakwalifikował się do pucharów europejskich poprzez rozgrywki krajowe, zastępuje on w Lidze Mistrzów 4. drużynę ligi, a ta zostaje przeniesiona do Ligi Europy, wobec czego liczba reprezentantów danej federacji w pucharach europejskich zwiększa się o 1 zespół[3];
- jeśli obrońca tytułu pochodzi z federacji, która posiada mniej niż 4 reprezentantów w Lidze Mistrzów, i zajął w lidze krajowej miejsce uprawniające do gry w Lidze Europy UEFA, otrzymuje on prawo gry w Lidze Mistrzów obok innych do tego uprawnionych drużyn, a liczba reprezentantów danej federacji w pucharach europejskich zwiększa się o 1 zespół[3];
- jeśli obrońca tytułu pochodzi z federacji, która posiada mniej niż 4 reprezentantów w Lidze Mistrzów, i nie zakwalifikował się do pucharów europejskich poprzez rozgrywki krajowe, otrzymuje on prawo gry w Lidze Mistrzów obok innych do tego uprawnionych drużyn, a liczba reprezentantów danej federacji w pucharach europejskich zwiększa się o 1 zespół[3].
Zwycięzca Ligi Mistrzów UEFA 2010/2011 – FC Barcelona – uzyskał miejsce w fazie grupowej w Lidze Mistrzów UEFA dzięki zdobyciu mistrzostwa Hiszpanii.
W tej sytuacji nastąpiła zmiana w podziale miejsc w Lidze Mistrzów:
- miejsce w fazie grupowej zajął mistrz Szwajcarii 2010/2011 (13. w rankingu),
- miejsce w III rundzie kwalifikacyjnej zajął mistrz Szkocji 2010/2011 (16. w rankingu),
- miejsce w II rundzie kwalifikacyjnej zajęli mistrzowie Wysp Owczych i Irlandii Północnej 2010/2011 (48. i 49. w rankingu).
Liga Europy UEFA
W fazie kwalifikacyjnej edycji 2011/2012 Ligi Europy udział bierze 161 zespołów z 53 federacji piłkarskich zrzeszonych w UEFA. Zespoły zostały przydzielone do danych rund tej fazy zgodnie z rankingiem współczynników ligowych UEFA 2010. W rundzie play-off kwalifikacji dołączy do nich 10 drużyn, które odpadły w III rundzie kwalifikacyjnej Ligi Mistrzów. Miejsce w fazie grupowej będą miały zagwarantowane drużyny, które odpadły w fazie play-off Ligi Mistrzów. W 1/16 finału zagrają również zespoły, które zajęły 3. miejsca w fazie grupowej Ligi Mistrzów.
Łącznie w rozgrywkach edycji 2011/2012 Ligi Europy wezmą udział 161 drużyny.
Liczba zespołów kwalifikujących się do Ligi Europy w sezonie 2011/2012:
Prawo udziału w rozgrywkach można było uzyskać poprzez[8]:
- zajęcie odpowiedniego miejsca w tabeli ligowej (najwyższe pozycje za miejscami uprawniającymi do gry w Lidze Mistrzów UEFA – z wyjątkiem Liechtensteinu[2]),
- zwycięstwo lub udział w finale pucharu krajowego (w przypadku federacji angielskiej także zwycięstwo w Pucharze Ligi),
- zwycięstwo w edycji 2010/2011 Ligi Europy UEFA (jeśli zdobywca tego trofeum nie uzyskał miejsca w Lidze Mistrzów lub Lidze Europy UEFA 2011/2012 dzięki pozycji zajętej w tabeli ligowej),
- zajęcie jednego z 3 najwyższych miejsc w rankingu Fair Play UEFA.
W przypadku, gdy dana drużyna uzyskała kwalifikację jednocześnie na 2 z wymienionych wyżej sposobów, obowiązywały następujące reguły[8] (przez „przesunięcie o rundę wyżej” rozumie się np. umożliwienie startu danej drużynie w III rundzie kwalifikacji zamiast w II rundzie):
- jeśli zdobywca pucharu krajowego uzyskał jednocześnie prawo gry w Lidze Mistrzów, w Lidze Europy mógł wystąpić finalista tego pucharu, zajmując miejsce w najniższej rundzie z puli przeznaczonej dla danej federacji (z wyjątkiem miejsc Fair Play) – wówczas pozostałe zespoły zostały przesunięte odpowiednio o jedną rundę wyżej;
- jeśli zarówno zdobywca pucharu krajowego, jak i jego finalista uzyskali prawo gry w rozgrywkach UEFA, w Lidze Europy mogła wystąpić drużyna, która zajęła w tabeli ligowej najwyższe z miejsc poniżej tych, które uprawniały pierwotnie do gry w Lidze Europy – wówczas pozostałe zespoły zostały przesunięte odpowiednio o jedną rundę wyżej;
- zdobywca pucharu krajowego zajmował miejsce w odpowiedniej rundzie Ligi Europy, bez względu na uzyskanie w tabeli ligowej miejsca uprawniającego do startu w tej samej lub niższej rundzie – wówczas w Lidze Europy mogła wystąpić drużyna, która zajęła w tabeli ligowej najwyższe z miejsc poniżej tych, które uprawniały pierwotnie do gry w Lidze Europy a pozostałe zespoły zostały przesunięte odpowiednio o jedną rundę wyżej.
Miejsce dla obrońcy tytułu Ligi Europy UEFA
Zgodnie z punktem 2.06 regulaminu rozgrywek Ligi Europy UEFA 2010/2011, obrońca tytułu z poprzedniej edycji miał zagwarantowane miejsce w tych rozgrywkach, o ile nie zakwalifikował się – dzięki pozycji zajętej w tabeli ligowej – do Ligi Mistrzów UEFA. Wówczas miał on prawo gry w fazie grupowej Ligi Europy UEFA. Obowiązywały przy tym następujące zasady:
- jeśli obrońca tytułu zakwalifikował się do Ligi Europy UEFA również dzięki miejscu w lidze lub udziałowi w finale pucharu krajowego, wtedy liczba miejsc przysługujących danej federacji nie ulega zmianie;
- jeśli obrońca tytułu nie zajął żadnego z miejsc w rozgrywkach krajowych uprawniających do gry w europejskich pucharach, występuje on w Lidze Europy UEFA jako dodatkowa drużyna z danej federacji.
Zwycięzca Ligi Europy UEFA 2010/2011 – FC Porto – uzyskał prawo gry w Lidze Mistrzów UEFA dzięki zdobyciu mistrzostwa Portugalii.
W tej sytuacji nastąpiła zmiana w podziale miejsc w Lidze Europy:
- miejsce w fazie play-off kwalifikacji zajęli zdobywcy pucharu Szkocji i Bułgarii 2010/2011 (16. i 17. miejsce w rankingu)
- miejsce w III rundzie kwalifikacyjnej zajęli zdobywcy pucharu Białorusi i Irlandii 2010 (28. i 29. miejsce w rankingu),
- miejsce w II rundzie kwalifikacyjnej zajęli zdobywcy pucharu Malty i San Marino 2009/2010 (52. i 53. w rankingu), a także wicemistrz Łotwy 2010 (33. miejsce w rankingu) oraz wicemistrz Mołdawii 2010/2011 (34. miejsce w rankingu).
Przedstawiciele poszczególnych federacji
Federacje piłkarskie zostały ułożone w kolejności zgodnej z pozycjami zajmowanymi w rankingu współczynników ligowych UEFA 2010.
Oznaczenia w tabeli:
- wsp. – współczynnik klubowy drużyny z 2011 roku,
- runda pierwsza – runda, w której dana drużyna rozpoczęła swój udział w rozgrywkach,
- runda ostatnia – runda, w której dana drużyna zakończyła swój udział w rozgrywkach,
- – zdobywca pucharu krajowego,
- – finalista pucharu krajowego (oznaczenie użyte w przypadkach, w których wyróżnienie w tabeli obu finalistów uzasadnia podział miejsc w Lidze Europy UEFA).
Miejsca 1–10 w rankingu UEFA
Anglia
Hiszpania
Włochy
Niemcy
Francja
Rosja
Ukraina
Rumunia
- Uwaga: wicemistrz kraju FC Timișoara z powodu problemów finansowych nie otrzymała licencji na kolejny sezon. Drużyna została wycofana także z europejskich pucharów, a wszystkie pozostałe drużyny zostały przesunięte do wyższej fazy turnieju[10]. Prawo gry w pucharach uzyskała ponadto 7. drużyna sezonu Gaz Metan
Portugalia
Holandia
Miejsca 11–20 w rankingu UEFA
Turcja
Grecja
Szwajcaria
Belgia
Dania
Szkocja
Bułgaria
Czechy
Austria
Izrael
Miejsca 21–30 w rankingu UEFA
Cypr
Norwegia
Słowacja
Szwecja
Serbia
Polska
Chorwacja
Białoruś
Irlandia
Finlandia
Miejsca 31–40 w rankingu UEFA
Bośnia i Hercegowina
Litwa
Łotwa
Mołdawia
Słowenia
Węgry
Gruzja
Azerbejdżan
Islandia
Macedonia
Miejsca 41–53 w rankingu UEFA
Liechtenstein
Kazachstan
- Uwaga: Zdobywca pucharu Kazachstanu – Łokomotiw Astana – nie otrzymała licencji na grę w europejskich pucharach.
Estonia
Albania
Armenia
Walia
Czarnogóra
Wyspy Owcze
Irlandia Północna
Luksemburg
Andora
Malta
San Marino
Przypisy