KW Wisła Warszawa

Przystań klubu około 1930
Pełna nazwa	Klub Wioślarski „Wisła” w Warszawie
Data założenia	8 listopada 1919
Państwo	Polska
Siedziba	Warszawa
Adres	Wioślarska 4[1]
Sekcje
wioślarstwo pływanie kajakarstwo żeglarstwo
Klubowe barwy wioseł[2]

Klub Wioślarski „Wisła” (nazwa do roku 1927: Koło Wioślarzy Warszawskich) – klub wioślarski, a następnie wielosekcyjny, założony w Warszawie w 1919 roku^[3]. Rozwiązany w 1975 roku.

Formalną datą powstania Koła Wioślarzy Warszawskich był dzień 8 listopada 1919 roku^[4], gdy grupa założycieli uchwaliła klubowy statut. Nieformalne początki tej organizacji sięgają jednak okresu przed I wojną światową. Wioślarze bez przynależności klubowej (tzw. Zulusi), działający na wiślanej przystani „Pala”, bezskutecznie próbowali wówczas zarejestrować swoją organizację. Ostatecznie KWW zarejestrowane zostało w 1920 roku^[5].

Swoją pływającą przystań Koło Wioślarzy Warszawskich wybudowało i otwarło już 25 lipca 1920 roku. W związku z nadciągającym w kierunku Warszawy natarciem bolszewickim, działalność sportowa została zawieszona. Spośród 200 członków koła, młodzi wstąpili do polskiej armii, starsi zaś pełnili straż nad Wisłą – wraz z członkami WTW Warszawa. Dopiero na jesień 1920, po odparciu Armii Czerwonej, wznowiono działalność KWW^[6][5]. W 1921 klub otrzymał od miasta Warszawy działkę przy ul. Wioślarskiej 4, gdzie osadził na lądzie swoją przystań. Szybki przyrost członków oraz duży nacisk na sport wyczynowy skutkowały sukcesami na arenie krajowej i udziałem czterech wioślarzy Koła Wioślarzy Warszawskich w igrzyskach olimpijskich w 1924 roku. Pomimo przejściowych kryzysów finansowych, klub w kolejnych latach rozbudowywał bazę materialną (m.in. wybudował zimowy basen wioślarski, kupił nowoczesne łodzie wyczynowe oraz nabył lokal zimowy przy ul. Marszałkowskiej 56)^[5][6].

W 1927 członkowie postanowili zmienić nazwę na Klub Wioślarski „Wisła”, co oficjalnie nastąpiło 6 marca 1927 roku^[3]. Liczba członków klubu w tym okresie oscylowała wokół 500. Oprócz sportu wyczynowego, znaczna część członków zajmowała się turystyką wioślarską – często wielodniową. W 1924 członkowie klubu odbyli wycieczkę Wisłą, od jej źródeł na Baraniej Górze do Bałtyku (płynąc od Oświęcimia łodzią wioślarską)^[5].

Wpływ na działalność klubu miał kryzys gospodarczy początku lat 30. i rosnące bezrobocie. Pomimo spadku dochodów, uszczuplenia składu osobowego oraz powodzi, która zalała przystań w roku 1934, KW „Wisła” działalność kontynuował. Kryzys skutkował jednak znaczącym pogorszeniem wyników sportowych w drugiej połowie lat 30. Działania wojenne wstrzymały działalność klubu. W roku 1940 przystań została zarekwirowana przez Niemców^[5].

W wyniku działań wojennych i powstania warszawskiego wszystkie przystanie wioślarskie Warszawy zostały doszczętnie zniszczone. Klub Wioślarzy „Wisła” został reaktywowany krótko po wojnie – już 26 maja 1945 roku. Do 1949 roku prowadził działalność pod starą nazwą, po raz pierwszy w zawodach na Wiśle startując w 1948.

W 1949 roku komunistyczne władze nakazały klubowi wstąpić do Związkowego Klubu Sportowego „Ogniwo”, gdzie stanowił do 1956 sekcję wioślarską. W 1957 roku – na fali odwilży gomułkowskiej – klub odzyskał względną samodzielność. Reaktywowano, a następnie zarejestrowano Klub Wioślarski „Wisła". Działalność była prowadzona do roku 1975, w którym klub uległ rozwiązaniu – w związku z utratą przystani wynikającą z budowy Mostu Łazienkowskiego^[7][4].

• 
  Osada podczas zawodów w Krakowie 1932
• 
  J. Bondorowski, J. Ślesicki na Mistrzostwach Europy 1933
• 
  Zwycięska ósemka klubowa 1935
• 
  Klubowa ósemka – zawodnicy

Największym sukcesami klubu było:

• Uczestnictwo klubowej czwórki (A. Brzozowski, E. Kowalec, J. Szawara i H. Fronczak) w Igrzyskach Olimpijskich w 1924 w Paryżu. Czwórka, startując ze sternikiem AZS Warszawa, W. Nadratowskim, odpadła w przedbiegu.
• Zakwalifikowanie się klubowej ósemki (ze sternikiem Szretterem) do tych samych igrzysk olimpijskich. Ze względów finansowych, osada ta na igrzyska nie pojechała^[3].
• Wygrana klubu w klasyfikacji klubowej PZTW za 1925 rok^[8] i drugie miejsce w tej klasyfikacji w 1932^[9].
• Zdobycie przez dwójkę podwójną w składzie J. Bondorowski, J. Ślesicki w 1933 tytułu Mistrzów Polski i start tej osady w Mistrzostwach Europy. Mistrzostwo Polski przed II wojną światową było znaczącym osiągnięciem w wioślarstwie – w czasie mistrzostw PZTW tylko w niektórych rozgrywanych konkurencjach przyznawano tytuły Mistrzów Polski, a konkurencji było zdecydowanie mniej niż obecnie^[6].

W rywalizacji sportowej PZTW klub uczestniczył od roku 1921^[6]. W dwudziestoleciu międzywojennym, w poszczególnych latach uzyskał następujące wyniki w klasyfikacji klubowej (dane według tabel punktacyjnych PZTW za poszczególne lata - podane zostało miejsce i ilość klubów, które zdobyły w regatach punkty i oficjalnie je sklasyfikowano):

• w 1925 – 1 miejsce na 12 klubów,
• w 1926 – 4 miejsce na 14 klubów^[8],
• w 1927 – 8 miejsce na 15 klubów^[8],
• w 1928 – 5 miejsce na 13 klubów^[10],
• w 1929 – 8 miejsce na 19 klubów^[11],
• w 1930 – 4 miejsce na 22 kluby^[12],
• w 1931 – 9 miejsce na 27 klubów^[13],
• w 1932 – 2 miejsce na 27 klubów,
• w 1933 – 5 miejsce na 42 kluby^[14],
• w 1934 – 5 miejsce na 41 klubów^[15],
• w 1935 – 12 miejsce na 46 klubów^[16],
• w 1936 – 11 miejsce na 42 kluby^[17],
• w 1937 – 22 miejsce na 41 klubów^[18],
• w 1938 – 22 miejsce na 44 kluby^[19],
• w 1939 – 12 miejsce na 36 klubów^[20].

Warto jednak zauważyć, iż w poszczególnych latach wiele klubów w rywalizacji tej nie uczestniczyło lub nie zdołało zdobyć punktów.

Sekcja powstała w roku 1922. Pierwotnie miała uczyć wioślarzy pływania, szybko jednak zaczęła prowadzić działalność wyczynową i przystąpiła do Polskiego Związku Pływackiego. W roku 1927 była jednym z założycieli Warszawskiego Okręgowego Związku Pływackiego^[21].

Była jednym z pionierów wyczynowego kajakarstwa w Polsce. W roku 1932 organizowała pierwsze Mistrzostwa Polski w kajakarstwie, a w 1935 uczestniczyła w zakładaniu okręgowego związku kajakarskiego^[21].

Sekcję żeglarską klubu utworzono w roku 1926, choć pierwsze żeglarskie regaty wewnętrzne Koła Wioślarzy Warszawskich odbyły się rok wcześniej. Kierownikiem sekcji został komandor Roman Potkański. W 1927 sekcja przystąpiła do Polskiego Związku Żeglarskiego. W latach 30. żeglarze KW „Wisła” należeli do czołówki żeglarskich klubów Warszawy^[6].

Zygmunt Majchrowski (1919-1924), Wojciech Jędrzejewski (1925), Stefan Dziewulski (1926-1927), Edmund Bernatowicz (1928-1930 oraz 1934-1939), Mirosław Juszkiewicz (1931), Bogumił Rogaczewski (1932-1933)^[21].

Najwybitniejszymi zawodnikami KW Wisła byli wioślarze:

Antoni Brzozowski, Edmund Kowalec, Józef Szawara oraz Henryk Fronczak – olimpijczycy pływający na czwórce ze sternikiem. Ich największe osiągnięcia:

• 1924 – Igrzyska Olimpijskie w Paryżu – czwórka ze sternikiem W. Nadratowskim z AZS Warszawa – odpadli w przedbiegu,
• 1924 – srebrny medal na mistrzostwach Polski (z klubowym sternikiem Hoffmanem).

Jerzy Bondorowski i Józef Ślesicki, którzy pływając na dwójce podwójnej osiągnęli następujące sukcesy:

• 1933 – Mistrzostwa Europy w Wioślarstwie 1933, Budapeszt – IV miejsce,
• 1933 – złoty medal na mistrzostwach Polski,
• 1932 – srebrny medal na mistrzostwach Polski^[6].

• Wioślarstwo,
• Polski Związek Towarzystw Wioślarskich

• Robert Gawkowski Encyklopedia klubów sportowych Warszawy i jej najbliższych okolic w latach 1918-39, Warszawa 2007, s. 209-210, ISBN 978-83-235-0382-8.
• Zeszyt specjalny wydany z okazji X-lecie Klubu Wioślarskiego „Wisła” w Warszawie, Sport Wodny, 1930 Nr 12, Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa [dostęp: 2020-12-06].
• XV lecie Klubu Wioślarskiego „Wisła” w Warszawie, Sport Wodny, 1935 Nr 8, s. 151-164 Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa [dostęp: 2019-12-07].
• Jacek Ojrzyński, Warszawskie wioślarstwo w okresie międzywojennym (1918-1939), s.61-66, Warszawa 2016, praca magisterska UW Warszawskiego, Biblioteka PZTW.
• Ryszard L. Kobendza, Zarys 80-letniej działalności Polskiego Związku Towarzystw Wioślarskich, Warszawa 2001, s. 255, ISBN 83-915043-0-1.