Zabudowania klasztorne Sióstr Sacré Coeur zlokalizowane są w południowo-zachodniej części Tarnowa w województwie małopolskim, przy ul. Pszennej na terenie osiedla Zbylitowska Góra, którego obszar był częścią miejscowości Zbylitowska Góra do 1960 roku. Znajdują się w administracyjnych granicach osiedla nr 8 Mościce, jednostki pomocniczej Gminy Miasta Tarnowa.
Historia
Siostry Sacré Coeur przybyły do Zbylitowskiej Góry ze skasowanego klasztoru w Lyonie, na zaproszenie biskupa tarnowskiego Leona Wałęgi[1]. W 1901 na terenie zakupionym od Stanisława Żaby, właściciela wsi, rozpoczęły budowę klasztoru Zgromadzenia Sióstr Najświętszego Serca Jezusa Sacré Coeur[2]. W 1903 przy klasztorze powstało Liceum Humanistyczne, a klasztorna kaplica boczna została otwarta dla wiernych. W tym samym roku zostały sprowadzone neoromańskie ołtarze z klasztoru w Lyonie[3]. Tzw. „zakład wychowawczy” rozwijał się i jak donosił tygodnik „Świat” z 15 sierpnia 1908:
„Jednocześnie osobny budynek zwany szkołą garnie w swe mury do 180 dzieci włościańskich, które prócz bezpłatnej nauki i umiejętności robót ręcznych otrzymują zapomogi i ubrania.(...) Panienki pragnące wprawiać się w gospodarstwo domowe, mają sposobność ku temu: na skraju lasu zbudowano bowiem specyalny budynek dla sztuczej i zwykłej hodowli drobiu, jaką prowadzi specyalista z Saksonii, a rasowe krowy i trzoda zaopatrują zakład w doskonałe mleczywo i wędliny przez cały rok."
W rozległym ogrodzie grywano w tenisa, krykieta a nawet piłkę nożną. Dostępne były urządzenia kąpielowe i sala gimnastyczna. Kilka razy w tygodniu do zakładu dojeżdżali profesorowie krakowscy[4]. Wśród uczennic były przedstawicielki wielu rodów szlacheckich m.in. Czartoryskich, Chłapowskich, Czetwertyńskich, Dzieduszyckich, Stadnickich[5][6][7]. Siostry posiadały ogrody, sad, szklarnie, w których nie tylko uczyły swoje podopieczne spraw gospodarskich, ale prowadziły faktyczną działalność gospodarczą sprzedając warzywa, owoce, sadzonki[8].
W latach 1908–1910 dobudowano do istniejącego klasztoru kościół[3] wg projektu Janusza Rypuszyńskiego[9]. W 1915 podczas ostrzału artyleryjskiego kościół i klasztor, gdzie stacjonowali oficerowie armii rosyjskiej mocno ucierpiały[3]. Wielu żołnierzy zginęło, pochowani zostali na cmentarzu wojennym numer 199[10]. W 1927 przez dwa miesiące w klasztorze przebywał Stefan Wyszyński[11]. W czasie II wojny światowej w klasztorze zorganizowano tajne komplety w zakresie gimnazjum i liceum. Naukę pobierało tu 30 uczniów, a egzamin dojrzałości złożyło 8 osób[12]. Po wojnie większość zabudowań klasztornych władze przejęły na potrzeby Technikum Mechanizacji Rolnictwa[2]. W 1950 na terenie Liceum Rolniczego w Zbylitowskiej Górze wśród uczniów zawiązała się konspiracyjna organizacja „Związek Wolności”[13].
siostra Antonina Jaworska RSCJ - w czasie okupacji pomagała Żydom, wynosząc żywność pod fartuchem i przekazując je Judenkommando[16][17].
siostra Czesława Lorek RSCJ (1938-2003) - urodziła się w Biczycach Górnych. 11 lutego 1960 wstąpiła do klasztoru sióstr Sacré Coeur w Zbylitowskiej Górze. W 1984 wyjechała jako misjonarka do Afryki. Pracowała w Demokratycznej Republice Konga. Zmarła 21 maja 2003 na skutek pobicia w kościele parafialnym w Kinszasie[18][19].
Elżbieta Borkowska (1888-1982) ps. „Bieta”, pielęgniarka, działaczka społeczna odznaczona Złotym Krzyżem Zasługi, Krzyżem Kawalerskim oraz odznaką „Za wzorową pracę w Służbie Zdrowia”[22].
Jadwiga Czartoryska z d. Stadnicka (1913-2009) ps. „Tuja”, porucznik Armii Krajowej[23][7].
siostra Józefa Ledóchowska (1907-1983) w 1926 zdała maturę w Gimnazjum Sióstr Sacré-Coeur w Zbylitowskiej Górze, urszulanka, w czasie okupacji pracowała w zorganizowanym tajnym nauczaniu, przełożona centrum włoskiego i domu generalnego przy via di Villa Ricotti w Rzymie[24].
Maria Bisping z d. Światopełk-Czetwertyńska (1891-1980), ps. "Ola" porucznik Armii Krajowej, powstaniec warszawski[25].
↑Papieskie Dzieło Misyjne Dzieci przy parafii bł. Karoliny Kózki w Tarnowie: Tarnowscy Misjonarze Męczennicy. [dostęp 2015-12-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-12-26)].