|
Kentucky
Kentucky (ⓘ), ang. ofic. Commonwealth of Kentucky) – stan na środkowym wschodzie Stanów Zjednoczonych. Jest jednym z czterech stanów posługujących się w oficjalnym nazewnictwie terminem commonwealth (pozostałe to: Massachusetts, Pensylwania i Wirginia)[2]. Początkowo był częścią stanu Wirginia, ale został wydzielony z niego w 1792 roku, stając się 15. stanem dołączonym do Unii[3]. Kentucky graniczy na północy ze stanami: Illinois, Indiana i Ohio, na południu – z Tennessee, na wschodzie – z Wirginią Zachodnią i Wirginią, a na zachodzie – z Missouri. Zajmując obszar 104 749 km², stanowi 37. pod względem powierzchni stan Stanów Zjednoczonych. W spisie ludności z 2020 roku populacja stanu wynosiła 4 505 836 mieszkańców[4]. Zachodnia część stanu położona jest na nizinie Missisipi. Część środkowa i obszary północno-wschodnie są pagórkowate (wyżyna Cumberland). Historia[5]
10 grudnia 2021 r. o porze nocnej przez zachodnie Kentucky przeszło gwałtowne tornado, powodując poważne lub katastrofalne zniszczenia w wielu miastach, w tym: Mayfield, Benton, Dawson Springs i Bremen. Potwierdzono co najmniej 58 ofiar śmiertelnych[6]. Geografia Około połowę powierzchni stanu stanowią grunty leśne, a do głównych gatunków drzew należą: buk, hikora, dąb czerwony, klon cukrowy, orzech, dąb biały i topola żółta. Znajduje się tutaj najdłuższa jaskinia na świecie – Jaskinia Mamucia, która w 1941 roku została uczyniona parkiem narodowym[7].
Stan położony jest w dwóch strefach czasowych: część wschodnia w UTC-05:00, a zachodnia w UTC-06:00. MiastaNa terenie stanu Kentucky znajduje się 519 miast (city), w tym 2 o liczbie ludności przekraczającej 100 000, 42 powyżej 10 000 mieszkańców, a 201 powyżej 1000 mieszkańców (2022 r.)[11].   Lista miast zamieszkanych przez 5000 lub więcej osób (2022 r.)[11]:
Demografia Spis ludności z roku 2020 stwierdza, że stan Kentucky liczy 4 505 836 mieszkańców, co oznacza wzrost o 166 469 (3,8%) w porównaniu z poprzednim spisem z roku 2010[12]. Dzieci poniżej piątego roku życia stanowią 6,1% populacji, 22,4% mieszkańców nie ukończyło jeszcze osiemnastego roku życia, a 16,8% to osoby mające 65 i więcej lat. 50,7% ludności stanu stanowią kobiety[13]. JęzykNajpowszechniej używanymi językami w 2010 roku, były[14]:
Rasy i pochodzenieWedług danych z 2019 roku, 86,7% mieszkańców stanowiła ludność biała (84,2% nie licząc Latynosów), 8,1% to czarnoskórzy Amerykanie lub Afroamerykanie, 2,3% miało rasę mieszaną, 1,6% to Azjaci, 0,19% to rdzenna ludność Ameryki, 0,09% to Hawajczycy i mieszkańcy innych wysp Pacyfiku. Latynosi stanowią 3,8% ludności stanu[15]. Do największych grup należą osoby pochodzenia „amerykańskiego” (13,8%), niemieckiego (12,3%), irlandzkiego (10,8%) i angielskiego (9,8%). Do innych dużych grup należą osoby pochodzenia szkockiego lub szkocko–irlandzkiego (139 tys.), europejskiego (123,6 tys.), meksykańskiego (91,8 tys.), włoskiego (88,1 tys.) i francuskiego (77,9 tys.)[15]. Religia Dane z 2014[16]:
Kentucky należy do trzech stanów z najwyższym odsetkiem (49%) protestantów ewangelikalnych[19]. Częścią tej grupy jest populacja około 10 tys. amiszów, z największą liczbą w hrabstwie Hart[20]. Około jedna trzecia wszystkich katolików zamieszkuje największe miasto – Louisville i jego hrabstwo Jefferson[21]. Przemysł i bogactwa naturalne[22]
SportStan jest domem dla jednego z najstarszych i najpopularniejszych wydarzeń sportowych w Ameryce – Kentucky Derby. Widzowie przebierają się od 1875 roku, aby pić miętowe julepy i oglądać wyścigi koni w Churchill Downs, w Louisville[7]. UczelnieW Kentucky działają Transylvania University (1780), będąca najstarszą instytucją szkolnictwa wyższego na zachód od Alleghenów. University of Louisville, założony przez radę miasta w 1798 roku, jest najstarszym publicznym uniwersytetem w stanie. Założony w 1970 roku University of Kentucky w Lexington, jest największym uniwersytetem w stanie[23]. Zarówno University of Kentucky, jak i University of Louisville mają szkoły medyczne i dentystyczne oraz kolegia prawnicze. University of Kentucky ma również bardzo szanowaną szkołę rolniczą, dobrze znaną z obiektów do badań nad końmi. Większość prywatnych uczelni wspierana jest przez kościoły[23]. Znani ludzie
Przypisy
Information related to Kentucky |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
