Kenneth Wayne Shamrock (do 1978 Kenneth Wayne Kilpatrick; ur. 11 lutego1964 w Warner Robins, Georgia) – amerykański zawodnik mieszanych sztuk walki oraz wrestler. Okazjonalnie kickbokser oraz aktor. Promotor boksu na gołe pięści. Członek UFC Hall of Fame uznawany za ikonę i pioniera w mieszanych sztukach walki[1][2]. Ze względu na sukcesy w karierze zawodnika MMA, media nadały mu przydomek Najniebezpieczniejszego człowieka świata (The World’s Most Dangerous Man)[3]. Założyciel organizacji Lion’s Den będącej klubem MMA oraz centrum szkoleniowym w mieszanych sztukach walki. W karierze wrestlera jednokrotny WWF Intercontinental Champion oraz jednokrotny World Tag Team Champion, a także zwycięzca turnieju King of the Ring w 1998 oraz jeden z prominentnych zawodników okresu Attitude Ery w historii WWE[4]. Jest również pierwszym w historii amerykańskim zawodnikiem sportów walki praktykującym shoot style wrestling[5] (hybryda mieszanych sztuk walki i wrestlingu) na terenie Stanów Zjednoczonych oraz popularyzatorem dźwigni na staw skokowy – ankle lock[6].
Kariera
Wrestling
Wczesne życie, początki w wrestlingu i występy w Japonii (1964 – 1993)
Urodził się jako Kenneth Wayne Kilpatrick w bazie wojskowej Robins Air Force Base w Warner Robins w stanie Georgia (Shamrock dorastał jako tzw. „military brat”). Jego ojciec Richard był żołnierzem w siłach powietrznych Stanów Zjednoczonych (United States Air Force), matka Diane była kelnerką i tancerką go-go[3]. Miał też trzech braci i dorastał w czarnej dzielnicy miasta Atlanta. W dzieciństwie sprawiał problemy wychowawcze – uciekał z domu, a także przebywał w toksycznym towarzystwie brata Richie’go, który był narkomanem. Jeszcze w dzieciństwie grywał w baseball i futbol. Jako trzynastolatek został wyrzucony z domu przez ojczyma. W wieku 14 lat został adoptowany przez Boba Shamrocka (dyrektora ośrodka adopcyjnego Bob Shamrock’s Boys’ Home) – wtedy też leganie zmienił nazwisko z Kilpatrick na Shamrock. W szkole średniej oprócz gry w futbol uczęszczał też na zapasy. Pod koniec lat 80. klub futbolu amerykańskiego San Diego Chargers był zainteresowany wypożyczeniem Shamrocka, jednak ten odmówił skupiając się na treningach wrestlingu[7]. W 1989 zadebiutował w wrestlingu w federacji Atlantic Coast Wrestling, a następnie przeniósł się do South Atlantic Pro Wrestling. W 1990 rozpoczął występy w shoot style wrestlingu w japońskiej federacji Universal Wrestling Federation, gdzie zaliczał kolejne występy do 1993.
Jeszcze w listopadzie 1998 dołączył do stajni The Corporation dowodzonej przez Vince’a McMahona. W grudniu 1998 wraz z Big Boss Manem sięgnął po tytuły tag teamowe WWF World Tag Team Championship co uczyniło go podwójnym mistrzem, gdyż dzierżył dwa tytuły mistrzowskie (Intercontinental i World Tag Team) w jednym czasie[11].
Od stycznia 1999 prowadził rywalizację z Billy’m Gunnem, Goldustem i Valem Venisem, którzy zalecali się (w kayfabe) do jego siostry Ryan (Alicia Webb) – Ken Shamrock odgrywał w gimmicku agresywnego zawodnika, często używającego wulgaryzmów i zaborczego w stosunku do swojej „siostry”[12]. Wczesną wiosną 1999 The Corporation rozpoczęła feud ze stajnią The Undertakera – Ministry of Darkness. Wtedy też jego siostra w wrestlingowym storyline’owym kayfabe – Ryan, została uprowadzona przez Undertakera celem złożenia jej w ofierze na jego symbolu[13]. Shamrock rozpoczął feud z Undertakerem m.in. grożąc mu pobiciem za pomocą kija baseball’owego. Po tym jak feud z Undertakerem został przegrany przez Shamrocka – ten dołączył do nowej stajni o nazwie The Union, jednak już w maju 1999 The Union uległa rozpadowi. Następnie Shamrock uwikłał się w rywalizację ze Steve’m Blackmanem, a pod koniec 1999 również z Chrisem Jericho[14], z którym nie rywalizował długo, gdyż w grudniu 1999 odszedł z WWF powracając do kariery zawodnika mieszanych sztuk walki.
Pozostałe występy w wrestlingu (2002 – obecnie)
W marcu 2002 powrócił do wrestlingu występując w Ring of Honor (ROH), Total Nonstop Action Wrestling (TNA), gdzie sięgnął po tytuł NWA World Heavyweight Championship[15] oraz okazjonalnie w Juggalo Championship Wrestling (JCW). W 2003 i 2004 pojawił się w New Japan Pro-Wrestling (NJPW), a także w 2004 na chwilę powrócił do TNA. Od 2018 sporadycznie występował w wrestlingu w federacjach takich jak australijska promocja Battle Championship Wrestling (BCW) oraz w sierpniu 2019 powrócił do TNA (Impact!) prowadząc różne rywalizacje m.in. z Samim Callihanem. Został też wprowadzony do galerii sław Impact Hall of Fame[16].
Mieszane sztuki walki
W mieszanych sztukach walki zadebiutował w dniu 21 września 1993 w federacji Pancrase, której również był współtwórcą z innymi japońskimi wrestlerami (w 1994 wygrał turniej King of Pancrase)[17]. Jeszcze w 1993 wystąpił na pierwszej gali Ultimate Fighting Championship (UFC) – UFC 1, gdzie mierzył się w turnieju z Royce’m Gracie. Na gali UFC 6 w lipcu 1995 został UFC Superfight Championem pokonując Dana Severna w walce wieczoru[18]. W mieszanych sztukach walki występował przez trzy lata do 1996. Następnie porozumiał się z World Wrestling Federation (WWF), przechodząc do tej federacji w 1997.
W 1994 na fali wzrastającej popularności mieszanych sztuk walki Shamrock założył własną organizację MMA, będącej również ośrodkiem treningowym o nazwie Lion’s Den[23]. Początkowo organizacja swoją siedzibę miała w Susanville w Kalifornii. Następnie została przeniesiona do Reno w Newadzie, a od 2020 mieści się w Dallas w Teksasie.
Również w 2019 oznajmił, że ma zamiar założyć federację boksu na gołe pięści, którą nazwał Valor Bare Knuckle[26]. Pierwszą galę swojej federacji zorganizował we wrześniu 2019[27].
Styl walki i krytyka kariery
Styl walki Shamrocka zmieniał się na przestrzeni lat. W początkach jego kariery preferował „wybuchowy grappling okraszony szybkością, mocą, zwinnością i siłą fizyczną”, jak również bazował na shootfightingu (shoot style wrestlingu), który trenował pod okiem Masakatsu Funakiego w federacji Pancrase[28]. Po 2000 roku zmienił styl walki na bardziej „statyczny”, co miało związek z licznymi kontuzjami jakich doznał podczas występów w WWF.
Jeremy Botter z portalu Heavy.com określił Kena Shamrocka w 2010 następującym komentarzem: „Ken Shamrock był niegdyś najtwardszym człowiekiem na planecie. We wczesnych latach mieszanych sztuk walki trudno było znaleźć kogoś kto budziłby większy strach niż Shamrock. Jego umięśniona i wyrzeźbiona sylwetka… Jego intensywność nie miała sobie równych w tym sporcie, a jego zestaw poddań uczynił go bardzo realnym zagrożeniem dla każdego przeciwnika, z którym się mierzył w tych wczesnych latach. Ale te wczesne lata były dawno temu, a Shamrock nie jest już nawet skorupą człowieka, którym był kiedyś”[29].
Po gali Impact PC 2 w 2010 jaka odbyła się w australijskim mieście Sydney, Dave Meltzer skomentował udział m.in. Kena Shamrocka w tym wydarzeniu następująco: „Pay-per-view Impact Fighting Championship w Sydney było smutnym przypomnieniem tego, co może przynieść przyszłość wielu dzisiejszym gwiazdom. Ken Shamrock, Carlos Newton, Murilo Bustamante, Pedro Rizzo i Josh Barnett byli w różnych momentach mistrzami UFC lub byli przygotowywani do zostania gwiazdami. Ale byli tam, po drugiej stronie świata, walcząc przed cichymi, małymi tłumami w atmosferze, która prawie nie przypominała udziału w dynamicznie rozwijającym się sporcie”[30].
Komentator WWE Jim Ross przed walką (w formule MMA) Shamrocka z Bobby’m Lashley’em (która nie doszła ostatecznie do skutku) na początku 2009 udzielił kolejnego komentarza: „Był czas kiedy widziałem weterana, 45-letniego Shamrocka, byłą supergwiazdę WWE, szkolącego nowicjusza w MMA Lashley’a, ale ten statek już dawno odpłynął. Mam wielki szacunek dla Kena, ale nie był [Shamrock] mile widziany w oktagonie, klatce, gdziekolwiek i [dlatego] musi uczyć, trenować i przestać walczyć… Kenny walczy o jeszcze jeden dzień wypłaty, podczas gdy Lashley walczy o ustawienie tego, co jak ma nadzieję będzie [dla niego] długoterminową, lukratywną karierą w MMA”[31].
Jego przyrodnim bratem jest Frank Shamrock – również zawodnik mieszanych sztuk walki[33]. Ken Shamrock był dwukrotnie żonaty. Z Tiną Ramirez, z którą rozwiódł się w 2004 ma czworo dzieci – synowie: Ryan Robert (ur. 1988), Connor Kenneth (ur. 1991), Sean Garret (ur. 1993) oraz córka – Fallon Marie (ur. 1996)[34]. W 2005 ożenił się z Tonyą, z którą znał się od dzieciństwa – jest ojczymem jej trójki dzieci.
W sierpniu 2012 prowadzono śledztwo przeciwko niemu pod kątem rzekomej napaści na kobietę w centrum handlowym w Modesto w Kalifornii. Według policyjnego raportu Shamrock interweniował gdy zobaczył dwie osoby biorące udział w bójce, a kiedy chciał przerwać bijatykę, jedna z kobiet wskoczyła na plecy Shamrocka i próbowała go dusić. Następnie Shamrock zrzucił ją i kontynuował uderzenia pięściami, które pozbawiły ją przytomności. Shamrock zeznał, że pomylił ją z mężczyzną i stwierdził, że gdyby rozpoznał tę osobę jako kobietę, zaprzestałby uderzeń. Nie wniesiono żadnych zarzutów, ponieważ policja w Modesto ustaliła, że Shamrock działał w samoobronie[35].