Kazimierz Kordylewski

Kazimierz Kordylewski
Ilustracja
Kazimierz Kordylewski na tarasie Obserwatorium Astronomicznego UJ w Krakowie (1964)
Data i miejsce urodzenia

11 października 1903
Poznań

Data i miejsce śmierci

11 marca 1981
Kraków

Miejsce spoczynku

cmentarz Rakowicki w Krakowie

Zawód, zajęcie

astronom

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Medal Komisji Edukacji Narodowej
Multimedia w Wikimedia Commons

Kazimierz Kordylewski (ur. 11 października 1903 w Poznaniu, zm. 11 marca 1981) – polski astronom.

Życiorys

Grobowiec rodzinny Kordylewskich

Urodził się 11 października 1903 roku[1] w rzemieślniczej rodzinie w Poznaniu[2]. Jego rodzicami byli Władysław i Franciszka z domu Woroch[1].

W 1922 roku zdał maturę w Gimnazjum im. św. Marii Magdaleny w Poznaniu. W tym samym roku rozpoczął studia astronomii na Uniwersytecie Poznańskim. Od 1924 studia kontynuował w Krakowie na Uniwersytecie Jagiellońskim, równocześnie podejmując pracę asystenta w kierowanym przez prof. Tadeusza Banachiewicza uniwersyteckim obserwatorium. W 1926 uzyskał absolutorium[1]. Skupił się na obserwacji gwiazd zmiennych[2]. W tym samym roku odkrył gwiazdę Tau Corvi[1].

Od 1928 był członkiem Międzynarodowej Unii Astronomicznej. Pracował w Komisji Gwiazd Zmiennych oraz Komisji Świecenia Nieba Nocnego[2].

Pod koniec lat pięćdziesiątych założył kartotekę minimów gwiazd zaćmieniowych (potem kontynuowaną przez Jerzego Kreinera). Twierdził, że w roku 1961 odkrył pyłowe księżyce Ziemi (księżyce Kordylewskiego)[2] w punktach Lagrange’a układu Ziemia–Księżyc[3]. Chciał aby nazwano je Księżycami Polskimi[2]. Dla sprawdzenia tych zjawisk zorganizował między innymi w latach 1966, 1973 i 1974 trzy wyprawy morskie na wody równikowe[2].

Został odznaczony Brązowym Medalem NASA w 1972, w 1973 Złotym Krzyżem Zasługi, w 1974 Medalem Komisji Edukacji Narodowej oraz Medalem 500-lecia Urodzin Kopernika, w 1979 Krzyżem Kawalerskim Orderu Polonia Restituta[2].

W 1929 r. poślubił Jadwigę Pająkównę. Miał z nią czwórkę dzieci: Jerzego, Zbigniewa, Wandę Kordylewską-Dutkę i Leszka[1]. Zbigniew Kordylewski został pracownikiem naukowym Zakładu Fizyki Słońca Centrum Badań Kosmicznych PAN we Wrocławiu[4].

Został pochowany na cmentarzu Rakowickim w Krakowie, w pasie 25, niedaleko od grobu Józefa Dietla. Znakiem rozpoznawczym grobowca są wyryte gwiazdy Wielkiego Wozu[1].

W 1985 roku jego nazwiskiem nazwano ulicę w Krakowie[5]. Od 9 października 2004 roku jest patronem Młodzieżowego Obserwatorium Astronomicznego w Niepołomicach[6].

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f Kazimierz Kordylewski – Patron MOA. moa.edu.pl. [dostęp 2023-06-17].
  2. ↑ a b c d e f g Kordylewski 2023 ↓, s. 37.
  3. ↑ Kordylewski Clouds. daviddarling.info. [dostęp 2023-06-17]. (ang.).
  4. ↑ Kordylewski 2023 ↓, s. 43.
  5. ↑ Zmiany nazewnictwa ulic, placów, osiedli i mostów w Krakowie. dawnemapykrakowa.pl. [dostęp 2023-06-17].
  6. ↑ „...Zbuduję wam Mount Palomar w Niepołomicach...” czyli historia Obserwatorium. moa.edu.pl. s. 58. [dostęp 2023-06-17].

Bibliografia

  • Zbigniew Kordylewski. Księżyce Kordylewskiego. „Urania. Postępy astronomii”. 2, 2023. 

Linki zewnętrzne