Kamienica przy ulicy Podwale 66 – zabytkowa narożna kamienica mieszczańska znajdująca się przy zbiegu ulic Podwale 66 i Dworcowej we Wrocławiu.
Historia posesji i kamienicy
Gwiazdy piwowarskie na balkonachSień ze sklepieniem lejkowym
Pierwsze zabudowania na obszarze rozciągającym się pomiędzy dzisiejszą ulicą Dworcową a ulicą Kołłątaja były wznoszone w latach 40. XIX wieku; teren rozparcelowano przed rokiem 1843. Wcześniej znajdowały się tu ogrody hrabiów Henckel von Donnersmarck. Do 1848 roku wzniesiono i zasiedlono osiem istniejących tu budynków, a na początku lat 50. wybudowano ostatni dom na rogu ul. Podwala i Dworcowej[2].
Budynek na działce nr 66 został wzniesiony prawdopodobnie w 1854 roku[a], o czym informuje zachowany rzeźbiony plafon na suficie w sieni budynku. Obok daty, widnieją symbole murarskie[4]. Jego projektantem był prawdopodobnie mistrz murarski, radny miejski Wilhelm Hoseus[5], który zaprojektował również m.in. kamienice mieszczańskie przy ulicy Podwale o numerach 61, 64 i 67[6]. Hoseus do początku lat 50. XIX wieku mieszkał w kamienicy nr 61 a następnie po sprzedaniu domu księciu Louisowi Carolath-Schöneich[2], zamieszkał w kamienicy nr 66. W jednym z mieszkań mieszkał do śmierci w 1865 roku[5].
Opis architektoniczny
Narożna kamienica została wzniesiona planie liter "L" a jej dwa czterokondygnacyjne skrzydła miały podobnej wielkości bryłę; połączone były ściętym narożnikiem[5]. Na piętrze każdego skrzydła zaprojektowane było po jednym mieszkaniu. W narożniku od strony podwórza umieszczona została klatka schodowa[5]. Budynek był trzytraktowy.
Osie elewacji - 7 -osiowa od strony ul. Dworcowej i 6-osiowa od strony ulicy Podwale, zostały spięte ryzalitem w narożu i balkonami na trzech kondygnacjach[5]. Trzyosiowe balkony z ażurowymi kamiennymi balustradami umieszczono również na osi dwóch skrzydeł[5]. Balustrady balkonów oaz kraty piwniczne ozdobione są heksagramami przedstawiającymi alchemiczną pieczęć Salomona będącą symbolem destylacji i alkoholu co natomiast miało nawiązywać do profesji właściciela kamienicy, właściciela gorzelni[7]. W elewacji północnej znajduje się brama przelotowa prowadząca do sieni z dwubiegową ze spocznikami klatką schodową oraz z wejściem do piwnicy; do pomieszczeń piwnicznych prowadziły również drzwi z mieszkań parterowych. Strop w bramie ma sklepienie lejkowate i ozdobione jest rozetami stiukowymi[8].
Wejście do kamienicy ozdobione jest portalem w postaci szerokiej opaski tworzące dwa pilastry ozdobione festonami, na których oparty jest łuk archiwolty złożony z głęboko fazowanymi boniami i ozdobionymi rustyką[8]. Elewacja do III piętra jest boniowana. Elewacja czwartej kondygnacji jest ozdobiona dekoracjami w tynku w postaci ukośnej kraty. W części parterowej ukośnika umieszczono półkolisty ryzalit zakończony balkonem[8]. W części dachowej ryzalit zakończony jest płytkim gzymsem podpartym wspornikami połączonymi łuczkami na wzór arkatury[8].
Według Agnieszki Tomaszewicz elewacja budynku utrzymana była w stylu nawiązującym do "pałaców florenckiego quattrocento" dodatkowo wzbogacona elementami architektury gotyckiej[5].
Po 1945
Podczas działań wojennych w 1945 roku budynek nie ucierpiał[8]. W 1947 roku naprawiono poszycie dachowe. W 1954 roku budynek poddano remontowi i podzieleniu na mniejsze mieszkania[8]. W 1960 roku wyremontowana została elewacja kamienicy[8]. W 2011 roku konsorcjum firm: Piko i Radbud, na zlecenie zarządcy firmy Wro-Dom wykonała kolejny gruntowny remont elewacji i pomieszczeń piwnicznych[9].
Uwagi
↑Jolanta Gromadzka i Ewa Jóźwik za datę wzniesienia kamienicy podają "przed 1952"[3]
Rafał Eysymontt, Jerzy Ilkosz, Agnieszka Tomaszewicz, Jadwiga Urbanik (red.): Leksykon architektury Wrocławia. Wrocław: Via Nova, 2011.
Jolanta Gromadzka, Ewa Jóźwik: "Powstanie i rozwój wrocławskiego Podwala w XIX wieku" w: Architektura Wrocławia Tom I Dom. Wrocław: Instytut Historii Architektury, Sztuki i Techniki Politechniki Wrocławskiej, 1995.
.jpg)
