Jiří Voskovec, właśc. Jiří Wachsmann (ur. 19 czerwca 1905 w miejscowości Sázava-Budy, zm. 4 lipca 1981 w Pearblossom) – czeski aktor, dramatopisarz, reżyser, poeta i tłumacz.
Życiorys
W 1924 r. zdał maturę w Lycée Carnot w Dijon (Francja). Potem studiował prawo na Uniwersytecie Karola w Pradze (1924–1927).
Premiera sztuki Vest Pocket Revue (1927), którą napisał z Janem Werichem, jest początkiem ich teatralnego życia profesjonalnego.
Obaj potem grali w awangardowym teatrze Osvobozené divadlo, który w 1929 r. został sceną V+W. W 1938 r. był teatr zamknięty, Voskovec i Werich z kompozytorem Jaroslavem Ježkem wyjechali do Stanów Zjednoczonych, gdzie przeżyli II wojnę światową.
Po powrocie do kraju V+W odnowili Osvobozené divadlo, po lutym 1948 r. Voskovec emigrował do Francji i dwa lata później do USA, gdzie uprawiał aż do śmierci teatralne, filmowe i telewizyjne aktorstwo.
Od 1922 publikował wiersze i prozę w różnych almanachach (Život II, Disk, Fronta) i czasopismach (Pásmo, ReD, Erotická revue, Vest Pocket Revue). Centrum jego twórczości był jednak teatr i współpraca z Janem Werichem. Para ta stworzyła w Teatrze Wyzwolonym erę legendarną, która od początkowych sztuk dadaistycznych osiągnęła szczyt w ważnych rewiach politycznych.
W 1995 został pośmiertnie odznaczony Medalem Za zasługi II stopnia.
Filmografia
Bibliografia
- Josef Tomeš i kol., Český biografický slovník XX. století 3, Praga 1999, ISBN 80-7185-247-3.
- Jan Werich, Jiří Voskovec, Korespondence I, Praga 2007, ISBN 80-7304-075-1.
- Jan Werich, Jiří Voskovec, Korespondence II, Praga 2007, ISBN 80-7304-085-7.