Jerzy Staniszewski
Jerzy Janusz Staniszewski (ur. 16 kwietnia 1896 w Suwałkach, zm. 9–11 kwietnia 1940 w Katyniu) – podpułkownik kawalerii Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy.
Życiorys
Urodził się 16 kwietnia 1896 w Suwałkach, ówczesnej stolicy guberni suwalskiej, w rodzinie Władysława i Marii z Romanów[1]. Ukończył szkołę handlową w rodzinnym mieście i studiował na Uniwersytecie w Piotrogrodzie[2].
Uczestnik I wojny światowej[1]. Żołnierz I Korpusu Polskiego w Rosji[1]. W czasie wojny z bolszewikami 1920 walczył w szeregach 10 pułku ułanów[1].
Po zakończeniu działań wojennych pozostał w wojsku jako oficer zawodowy i kontynuował służbę w 10 pułku ułanów w Białymstoku[3][4]. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu porucznika ze starszeństwem od 1 czerwca 1919 i 60. lokatą w korpusie oficerów jazdy (od 1924 – kawalerii)[5][6]. 31 marca 1924 prezydent RP nadał mu stopień rotmistrza ze starszeństwem z dnia 1 lipca 1923 i 47. lokatą w korpusie oficerów jazdy[7][8]. Po awansie został przeniesiony do 9 pułku strzelców konnych w Grajewie[9][10][11]. 2 grudnia 1930 prezydent RP nadał mu stopień majora ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1931 i 25. lokatą w korpusie oficerów kawalerii[12][13]. W marcu 1931 został wyznaczony na stanowisko kwatermistrza pułku[14][15]. Po 1935 został przeniesiony do 8 pułku strzelców konnych w Chełmnie na stanowisko I zastępcy dowódcy pułku[16]. Na podpułkownika został awansowany ze starszeństwem z 19 marca 1939 i 8. lokatą w korpusie oficerów kawalerii[13][17].
W czasie kampanii wrześniowej 1939 był dowódcą Oddziału Wydzielonego „Kościerzyna”[18]. 3 września zrzekł się dowództwa, przeprawił na wschodni brzeg Wisły i 9 września w rejonie Torunia dołączył do resztek Pomorskiej Brygady Kawalerii[19]. Później dostał się do sowieckiej niewoli. 28 października tego roku przebywał w Obozie NKWD w Putywlu[2]. W listopadzie 1939 został przeniesiony do Obozu NKWD w Kozielsku[2]. Między 7 a 9 kwietnia 1940 został przekazany do dyspozycji naczelnika Zarządu NKWD Obwodu Smoleńskiego[2]. Między 9 a 11 kwietnia 1940 został zamordowany w Katyniu i tam pogrzebany[2]. Od 28 lipca 2000 spoczywa na Polskim Cmentarzu Wojennym w Katyniu.
5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień pułkownika[20]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007, w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[21].
Ordery i odznaczenia
Zobacz też
Przypisy
- ↑ a b c d Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 590.
- ↑ a b c d e Убиты в Катыни 2015 ↓, s. 709.
- ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 253.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 619.
- ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 167.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 682.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 32 z 2 kwietnia 1924, s. 174.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 604.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 594.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 325, 347.
- ↑ Rocznik oficerów kawalerii 1930 ↓, s. 49, 79.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 16 z 3 grudnia 1930, s. 330.
- ↑ a b Rybka i Stepan 2021 ↓, s. 528.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 26 marca 1931, s. 94.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 146, 663.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 715.
- ↑ a b c Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 129.
- ↑ Ciechanowski 1983 ↓, s. 20, 47, 63, 86, 124, 148.
- ↑ Ciechanowski 1983 ↓, s. 223–225.
- ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
- ↑ „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 2024-01-09].
- ↑ M.P. z 1934 r. nr 6, poz. 12.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 19 marca 1934, s. 113.
Bibliografia
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2023-10-30].
- Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r.. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Rocznik oficerów kawalerii. Warszawa: Nakładem „Przeglądu Kawaleryjskiego”, 1930.
- Убиты в Катыни. Книга Памяти польских военнопленных – узников Козельского лагеря НКВД, расстрелянных по решению политбюро ЦК ВКП(б) от 5 марта 1940 года. Лариса Еремина (red.). Москва: Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья», 2015. ISBN 978-5-78700-123-5.
- Konrad Ciechanowski: Armia „Pomorze” 1939. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1983. ISBN 83-11-06793-7.
- Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935–1939. Wyd. 2 poszerzone. Warszawa: Wydawnictwo Tetragon Sp. z o.o., 2021. ISBN 978-83-66687-09-7.
|
|