Jerzy Ludwik Remer (ur. 16 kwietnia 1888 w Zatorze[1], zm. 16 lutego 1979 w Toruniu) – polski historyk sztuki i konserwator zabytków, generalny konserwator zabytków w latach 1930–1937, dyrektor Muzeum Okręgowego w Toruniu w latach 1947–1971.
Życiorys
Urodził się w rodzinie Edwarda (1859–1925), kasjera dóbr Potockich, i Marii z Grychowskich (1867–1947)[2]. W latach 1899–1907 uczył się w Gimnazjum Realnym w Wadowicach. W 1914 ukończył historię sztuki na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. W zawodzie konserwatora zabytków praktykował w Paryżu[3], uczęszczał na 31. specjalistyczny kurs muzeologiczno-konserwatorski w Ecole du Louvre. Od początku niepodległej RP pracował w urzędach konserwatorskich – najpierw w Częstochowie i w Kielcach, a później w Wilnie[1].
Od 1930 był generalnym konserwatorem zabytków. Został odsunięty ze stanowiska w 1937 i przeniesiony do Krakowa, kiedy sprzeciwił się zamierzonemu zakupowi i wywiezieniu do Warszawy późnogotyckiego poliptyku św. Jana Jałmużnika z klasztoru Augustianów w Krakowie[4]. W okresie międzywojennym pracował w kilku organizacjach, zajmujących się ochroną zabytków: Towarzystwie Opieki nad Zabytkami Przeszłości, Polskim Związku Historyków Sztuki, Towarzystwie Ochrony Sztuki Ludowej, Polskim Towarzystwie Krajoznawczym oraz w Międzynarodowej Komisji Zabytków Historycznych[5]. W latach 1931–1932 był redaktorem czasopisma Ziemia[6].
W latach 1938–1939 był konserwatorem zabytków w województwie warszawskim (od 1 listopada 1938[7]) i białostockim. W czasie wojny mieszkał i pracował w Warszawie, po wojnie był wojewódzkim konserwatorem zabytków w pomorskim urzędzie wojewódzkim w Bydgoszczy. W 1947 został dyrektorem Muzeum Okręgowego w Toruniu i był nim do 1971, pracował także w tamtejszym Uniwersytecie Mikołaja Kopernika, do którego sprowadził go wraz z innymi intelektualistami lwowskimi i wileńskimi Ludwik Kolankowski[8].
Działał w Stronnictwie Demokratycznym, zasiadając w jego Wojewódzkim Komitecie w Bydgoszczy. Zasłużony członek SD[9]. W 1966 otrzymał nagrodę państwową II stopnia[10].
Od 20 stycznia 1912 był mężem Emilii z Trzecieckich (1893–1976).
Zmarł w 1979 w Toruniu, został pochowany na miejscowym Cmentarzu św. Jerzego (kwatera płn-zach).
Ordery i odznaczenia
Przypisy
- ↑ a b Almanach Literacki 1926, Wilno: nakładem Wil. Oddz. Polsk. Białego Krzyża, s. 43 .
- ↑ Jerzy Ludwik Adam Remer [online], Sejm-Wielki.pl [dostęp 2023-07-25] .
- ↑ Paweł Dettloff, Odbudowa i restauracja zabytków architektury w Polsce w latach 1918–1930. Teoria i praktyka, Universitas, Kraków, 2006, s. 74, przyp. 161.
- ↑ Tamże, s. 73.
- ↑ Tamże, s. 75.
- ↑ Ziemia [online], z-ne.pl [dostęp 2019-05-13] .
- ↑ Ruch służbowy. „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego Rzeczypospolitej Polskiej”. Nr 11, s. 456, 5 listopada 1938.
- ↑ Informacje na stronie UMK.
- ↑ „Kurier Polski”, nr 38 z 19 lutego 1979, s. 2 (nekrolog).
- ↑ „Nowiny Rzeszowskie”, nr 170 (5306), 20 lipca 1966, s. 2.
- ↑ M.P. z 1947 r. nr 149, poz. 893 („za zasługi położone w zabezpieczeniu arcydzieł kultury polskiej”).
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 260, poz. 346 („za zasługi na polu inwentaryzacji i ratownictwa zabytków oraz w dziedzinie organizacji opieki państwowej i społecznej nad kulturą i sztuką”).
- ↑ M.P. z 1947 r. nr 81, poz. 539 („za zasługi położone w pracach kulturalno-oświatowych”).
- ↑ M.P. z 1933 r. nr 255, poz. 273 („za pracę w dziele odzyskania niepodległości”).
- ↑ M.P. z 1955 r. nr 103, poz. 1410 - Uchwała Rady Państwa z dnia 28 lutego 1955 r. nr 0/350 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.
Bibliografia
- Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1938, s. 618. [dostęp 2023-07-25].
- Janina Mazurkiewicz, Remer Jerzy, [w:] Polski słownik biograficzny konserwatorów zabytków, red. Henryk Kondziela, Hanna Krzyżanowska, z. 2, Poznań, Wydaw. Poznańskie 2006, ISBN 83-7177-416-8.
- Jan Raczkowski o ukrywaniu prof. Jerzego Remera. sprawiedliwi.org.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-05-30)]..
.jpg)
