Jean Lecanuet

Jean Lecanuet
Data i miejsce urodzenia	4 marca 1920 ; Rouen
Data i miejsce śmierci	22 lutego 1993 ; Neuilly-sur-Seine
Zawód, zajęcie	polityk, samorządowiec
	Odznaczenia
	;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Jean Lecanuet (ur. 4 marca 1920 w Rouen, zm. 22 lutego 1993 w Neuilly-sur-Seine^[1]^[2]) – francuski polityk i samorządowiec, parlamentarzysta krajowy i europejski, w latach 1974–1977 minister, kandydat w wyborach prezydenckich, lider ugrupowań centrowych, w tym od 1978 do 1988 pierwszy przewodniczący Unii na rzecz Demokracji Francuskiej, w latach 1968–1993 mer Rouen.

Życiorys

Uczył się m.in. w Lycée Henri-IV w Paryżu, gdzie przygotowywał się do podjęcia studiów w École normale supérieure. Plany te uniemożliwił wybuch II wojny światowej – Jean Lecanuet został zmobilizowany, w 1940 uczestniczył w kampanii francuskiej. Kształcił się następnie w zakresie filozofii, a po konkursie zawodowym (agrégation) pracował jako nauczyciel w Douai oraz Lille^[1]. Dołączył do francuskiego ruchu oporu, brał udział w działaniach wywiadowczych i sabotażowych^[1]. Uczestniczył również w organizacji pomocy dla grupy Żydów, otrzymując w 1975 za to odznaczenie „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata”^[3]. W czerwcu 1944 został uwięziony po akcji sabotażu linii kolejowej Lille-Bruksela celem opóźnienia niemieckich dostaw^[1]^[4]. Zdołał uciec przy pomocy Polaka przymusowo wcielonego do Wehrmachtu^[4], do czasu wyzwolenia pozostawał w ukryciu^[1].

Był związany z kręgami katolickimi. W 1944 dołączył do Ludowego Ruchu Republikańskiego. W następnym roku został generalnym inspektorem informacji, a od 1946 do 1951 pełnił kierownicze funkcje w gabinetach wywodzących się z jego partii ministrów. W latach 1951–1955 sprawował mandat posła do Zgromadzenia Narodowego. Od października 1955 do stycznia 1956 był sekretarzem stanu przy premierze Edgarze Faure. W 1956 nie uzyskał poselskiej reelekcji, pracował następnie w Radzie Stanu, był też współpracownikiem Pierre’a Pflimlina^[1].

Od lat 50. działał także w samorządzie na różnych szczeblach. W 1953 zasiadł w radzie miejskiej rodzinnej miejscowości, od 1965 był wiceburmistrzem Rouen^[1]. W 1958 został radnym Sekwany Nadmorskiej. W 1968 objął funkcję mera Rouen, a w 1974 wybrano go również na przewodniczącego rady departamentu. Oba urzędy sprawował do czasu swojej śmierci w 1993. W 1974 pełnił funkcję przewodniczącego rady regionalnej w Górnej Normandii^[2].

W 1959 powrócił do francuskiego parlamentu, kiedy to został wybrany w skład Senatu. W izbie wyższej zasiadał do 1973^[1]. Zyskał pewną rozpoznawalność jako wyrazisty przeciwnik gaullizmu^[1]. W 1963 został przewodniczącym Ludowego Ruchu Republikańskiego, którym kierował do 1965^[5]. W 1964 próbował utworzyć koalicję z socjalistami, którą uniemożliwiły m.in. różnice w podejściu do komunistów^[1]. W 1965 był kandydatem centrystów w wyborach prezydenckich. W głosowaniu zajął trzecie miejsce z poparciem na poziomie 15,6%^[6]. Jego dobry wynik przyczynił się do tego, że Charles de Gaulle nie uzyskał reelekcji w pierwszej turze^[7].

W 1966 założył i stanął na czele partii pod nazwą Centre démocrate. Kierował nią do 1976, gdy formacja ta współtworzyła Centrum Demokratów Społecznych. Pełnił funkcję przewodniczącego nowego stronnictwa do 1982^[1]^[5]. Od 1973 do 1974 zasiadał w Zgromadzeniu Narodowym. W kampanii prezydenckiej w 1974 wspierał zwycięskiego Valéry’ego Giscarda d’Estaing^[1]. W maju tegoż roku, gdy premierem został Jacques Chirac, Jean Lecanuet objął urząd ministra sprawiedliwości^[8]. W sierpniu 1976, gdy na czele rządu stanął Raymond Barre, otrzymał nominację na ministra stanu odpowiedzialnego za planowanie i rozwój regionalny. Zakończył urzędowanie w marcu 1977^[8].

W 1977 ponownie wszedł w skład Senatu, którego członkiem był do czasu swoje śmierci (z kilkumiesięczną przerwą w 1986, gdy po raz kolejny wykonywał mandat poselski)^[1]^[2]. W 1978 należał do współtwórców federacyjnej Unii na rzecz Demokracji Francuskiej, której przewodniczył do 1988^[1]^[5]. Kierowani przez niego centryści nawiązali bliską współpracę z gaullistami ze Zgromadzenia na rzecz Republiki. Porozumienie to wygrało wybory w 1986; Jean Lecanuet stał się kandydatem na ministra spraw zagranicznych, jednak jego nominacji sprzeciwił się prezydent François Mitterrand^[1].

W latach 1979–1988 sprawował mandat deputowanego do Parlamentu Europejskiego I oraz II kadencji^[9]. Był zwolennikiem integracji europejskiej, przed referendum z 1992 działał na rzecz ratyfikacji traktatu z Maastricht^[7]. Zmarł w następnym roku na chorobę nowotworową^[7].

Odznaczenia

Oficer Legii Honorowej^[2]

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o Jean Lecanuet [online], assemblee-nationale.fr [dostęp 2020-10-08] (fr.).
↑ ^a ^b ^c ^d Jean Lecanuet, senat.fr [zarchiwizowane 2020-10-16] (fr.).
↑ Lecanuet Jean [online], yadvashem.org [dostęp 2020-10-08] (ang.).
↑ ^a ^b Lecanuet Jean, yadvashem-france.org [zarchiwizowane 2020-12-01] (ang.).
↑ ^a ^b ^c Leaders of France [online], zarate.eu [dostęp 2020-10-08] (ang.).
↑ Élection présidentielle 1965 [online], france-politique.fr [dostęp 2020-10-08] (fr.).
↑ ^a ^b ^c Jean Lecanuet Dies; French Senator, 72, Backed One Europe [online], nytimes.com, 23 lutego 1993 [dostęp 2020-10-08] (ang.).
↑ ^a ^b Présidents de la République et Gouvernements sous la Ve République, assemblee-nationale.fr [zarchiwizowane 2017-02-27] (fr.).
↑ Jean Lecanuet [online], europarl.europa.eu [dostęp 2020-10-08] .