Jastrzębie Zdrój (gmina)

Jastrzębie Zdrój
gmina wiejska
1945–1954
Państwo

 Polska

Województwo

1945–1950: śląskie
1950–1953: katowickie
1953–1954: stalinogrodzkie

Powiat

rybnicki

Siedziba

Jastrzębie Zdrój

Szczegółowy podział administracyjny (1952)
Liczba gromad

6

brak współrzędnych
Park Zdrojowy (Jastrzębie-Zdrój)
Moszczenica

Jastrzębie Zdrój[1] – dawna gmina wiejska istniejąca w latach 1945–1954[2] w woj. śląskim, katowickim i stalinogrodzkim (dzisiejsze woj. śląskie). Siedzibą władz gminy była wieś Jastrzębie Zdrój (1956–63 osiedle[3], od 1963 miasto[4]).

Gmina zbiorowa Jastrzębie Zdrój[5] powstała w grudniu 1945[6] w powiecie rybnickim w woj. śląskim (śląsko-dąbrowskim)[7]. Według stanu z 1 stycznia 1946 gmina składała się z 6 gromad: Jastrzębie Zdrój, Cisówka, Jastrzębie Dolne, Jastrzębie Górne, Moszczenica i Ruptawa[8]. 6 lipca 1950 zmieniono nazwę woj. śląskiego na katowickie[9], a 9 marca 1953 kolejno na woj. stalinogrodzkie[10]. Według stanu z 1 lipca 1952 gmina składała się nadal z 6 gromad (bez zmian)[11].

Gmina została zniesiona 29 września 1954 wraz z reformą wprowadzającą gromady w miejsce gmin[12]. Z jej obszaru powstały gromady Jastrzębie Zdrój, Jastrzębie Górne i Ruptawa, które 1 października 1954 znalazły się w granicach nowo utworzonego powiatu wodzisławskiego[13].

1 stycznia 1956 gromada Jastrzębie Zdrój otrzymała status osiedla[3], a 30 czerwca 1963 prawa miejskie[4].

Gminy o nazwie Jastrzębie-Zdrój nie przywrócono 1 stycznia 1973 wraz z kolejną reformą reaktywującą gminy[14]. Sołectwo Jastrzębie Górne włączono do Jastrzębia-Zdroju[15], natomiast Ruptawa utworzyła odrębną gminę Ruptawa, którą zniesiono 26 maja i włączono do Jastrzębia-Zdroju[16] (równocześnie z gminą Szeroka z powiatu rybnickiego[17]).

Przypisy

  1. W latach 40. i 50. obowiązywała pisownia bez łącznika.
  2. Od 1 grudnia 1945 do 28 września 1954.
  3. a b Dz.U. z 1955 r. nr 45, poz. 299
  4. a b Dz.U. z 1963 r. nr 23, poz. 132
  5. Jako gmina jednostkowa gmina Jastrzębie Zdrój funkcjonowała także za II Rzeczypospolitej w latach 1924–39 w powiecie rybnickim w woj. śląskim (Dz.U. Śl. 1924 Nr 17 poz. 68); 1 maja 1932 przyłączono do niej gminę Zofijówka (Gazeta Urzędowa Woj. Śl. nr 13 z 1932 r.).
  6. Rozporządzenie Wojewody Śląsko-Dąbrowskiego z dnia 27 listopada 1945 (Śląsko-Dąbrowski Dziennik Wojewódzki, Nr. 34, Kat, dnia 22 grudnia 1945 r.).
  7. Na podstawie ustawy z dnia 11 września 1944 o organizacji i zakresie działania rad narodowych (Dz.U. z 1944 r. nr 5, poz. 22) oraz dekretu z 23 listopada 1944 o organizacji i zakresie działania samorządu terytorialnego (Dz.U. z 1944 r. nr 14, poz. 74).
  8. Podział administracyjny województwa śląsko-dąbrowskiego wraz ze skorowidzem gmin i gromad (według stanu z dnia 1 stycznia 1946). Katowice, Wrocław: Instytut Śląski, 1947.
  9. Dz.U. z 1950 r. nr 28, poz. 255
  10. Dz.U. z 1953 r. nr 13, poz. 51
  11. Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1.VII 1952 r., PRL, GUS, Warszawa.
  12. Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191
  13. Dz.U. z 1954 r. nr 49, poz. 247
  14. Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312
  15. Dz.U. z 1972 r. nr 50, poz. 327
  16. Dz.U. z 1975 r. nr 15, poz. 88
  17. Dz.U. z 1975 r. nr 15, poz. 87