Janusz Zbaraski

Janusz Zbaraski
Ilustracja
Herb
Zbaraski
Książę
Rodzina

Zbarascy herbu własnego

Data śmierci

1608

Ojciec

Mikołaj Andrejewicz Zbaraski

Matka

NN Koziczanka

Żona

Anna Czetwertyńska

Dzieci

Jerzy Zbaraski
Krzysztof Zbaraski

Janusz Zbaraski herbu własnego (ur. ok. 1544 roku – zm. w 1608 roku) – wojewoda bracławski (od 1576), starosta krzemieniecki i piński, był wyznawcą prawosławia, w 1603 został unitą[1].

Życiorys

Syn księcia Mikołaja Andrejewicza Zbaraskiego i nieznaniej z imienia księżniczki Koziczanki[2].

W 1575 rozbił Tatarów pod Zbarażem i w 1578 pod Bracławiem. W czasie wojny polsko-rosyjskiej, pobił w bitwie pod Toropcem oddział wojsk rosyjskich[3] dowodzony przez księcia Wasilija Dmitrijewicza Chyłkowa. W czasie oblężenia Pskowa pełnił funkcję kwatermistrza. Był też jednym z negocjatorów rozejmu w Jamie Zapolskim (1582).

W 1589 był sygnatariuszem ratyfikacji traktatu bytomsko-będzińskiego na sejmie pacyfikacyjnym[4].

W 1589 nie udało mu się obronić Zbaraża, który zdobyli i częściowo zniszczyli Tatarzy. Według księdza doktora Tadeusza Wojaka, 23 maja 1591 Zbaraski przebywając akurat w Krakowie, wziął udział w obronie protestantów przed atakiem rozjuszonego motłochu (sam również był protestantem). W 1596 prowadził rozmowy w sprawie utworzenia ligi przeciw Turcji. Jako senator brał udział w sejmie zwyczajnym 1605[5]. 7 października 1606 podpisał ugodę pod Janowcem[6]. Podczas rokoszu Zebrzydowskiego stanął po stronie króla Zygmunta III Wazy.

Dzięki małżeństwu z Anną Czetwertyńską w 1572 roku[7], jedyną córką księcia Macieja Czetwertyńskiego, przejął dużą część włości tej rodziny. Miał z nią synów: Jerzego i Krzysztofa.

Janusz Zbaraski jest jedną z postaci przedstawionych na obrazie Jana Matejki Stefan Batory pod Pskowem.

Przypisy

  1. ↑ Henryk Litwin: Napływ szlachty polskiej na Ukrainę 1569-1648, Warszawa 2000, s. 203.
  2. ↑ Zbigniew Anusik, Zbarascy, Strusiowie i Kalinowscy. Karta z dziejów wielkiej własności ziemskiej na kresach Rzeczypospolitej na przełomie XVI i XVII wieku, w: Studia i szkice staropolskie, Łódź 2011, s. 329.
  3. ↑ Według tradycji zachodnioeuropejskiej – moskiewskich.
  4. ↑ Codex diplomaticus Regni Poloniae et Magni Ducatus Lituaniae, wydał Maciej Dogiel, tom I, Wilno 1758, s. 238.
  5. ↑ Leszek Andrzej Wierzbicki: Senatorowie koronni na sejmach Rzeczypospolitej, Warszawa 2017, s. 180.
  6. ↑ Alexander Rembowski: Rokosz Zebrzydowskiego: materyały historyczne poprzedzone przedmową i rozprawą pod tytułem Konfederacya i rokosz w dawnem prawie państwowem polskiem, Warszawa 1893, s. 213.
  7. ↑ Zbigniew Anusik, Kasztelan krakowski Jerzy ks. Zbaraski (1574–1631). Szkic do portretu antyregalisty, w: Przegląd Nauk Historycznych 2010, R. IX, nr 1, s. 57.
Wojewodowie bracławscy