Janusz Bogdan Uklejewski (ur. 21 maja 1925 w Grudziądzu, zm. 17 lutego 2011 w Gdyni) – artysta fotografik, archiwista Pomorza.
Życiorys
Urodził się w rodzinie Jana (1897–1973), uczestnika powstania wielkopolskiego, i Rozalii z domu Kaczmarczyk (1898–1974), krawcowej[1]. Zawodu fotografa uczył się podczas II wojny światowej, w latach 1940–1944, w zakładzie Ireny Złotnickiej, w Dęblinie[2][3]. Tam pracując wykonał i zachował nielegalnie 65 odbitek z filmu przekazanego przez jednego z członków załogi niemieckiego obozu dla jeńców rosyjskich i włoskich w Dęblinie (Stalag 307) do wywołania i reprodukcji. Przekazał je Rosjanom tuż po zajęciu tego miasta (lipiec 1944). Materiał ten stał się jednym z istotnych elementów śledztwa podjętego w 1947 przez polsko-rosyjską Komisję dla zbadania działalności i określenia liczby ofiar tego obozu.
W latach 1945–1948 był żołnierzem I Samodzielnego Batalionu Morskiego Marynarki Wojennej. Był fotoreporterem Wojskowej Agencji Fotograficznej (1948–1952), Centralnej Agencji Fotograficznej w Warszawie (1952–1990) oraz redakcji „Gazety Morskiej”, „Marynarza Polskiego” i „Morza”[3].
Autor kilkuset wydanych pocztówek z polskimi statkami, okrętami, portami i latarniami morskimi, w których wykształcił swój indywidualny styl fotografowania tego rodzaju obiektów.
Od 1951 był członkiem rzeczywistym Związku Polskich Artystów Fotografików (nr legitymacji 103).
Dwukrotnie żonaty. Pierwszą żoną była Henrietta z domu Szymańska (1923–1992), pielęgniarka, z którą miał córkę Bożenę po mężu Kołodziej (ur. 1949) i syna Jerzego (ur. 1950). Po raz drugi ożenił się z Haliną z domu Chudoba (zm. 2011), księgową[1].
Zmarł w Gdyni, pochowany 22 lutego 2011 w grobie rodzinnym na cmentarzu Witomińskim[4] (sektor 53-19-19)[5].
Wystawy indywidualne (wybór)
- „Fotografie Janusza Uklejewskiego” – BWA, Sopot (1949)
- „Jubileusz 50-lecia Gdyni” – Gdynia (1976)
Wystawy zbiorowe (wybór)
- „Salon Fotografii Polski Północnej” (Grand Prix-Złocisty Jantar) – Gdańsk (1962)
- World Press Foto – Haga, Holandia (wyróżnienie)
- Interfoto (wyróżnienie) – Praga, Czechosłowacja
- „Początek drogi. Sierpień 1980 – grudzień 1981” – Muzeum Narodowe, Warszawa (2005)
Fotografie w zbiorach
Ordery i odznaczenia
Źródło:[6].
Nagrody i wyróżnienia
- I nagroda Ministra Kultury i Sztuki na konkursie fotografii marynistycznej w Warszawie (1950)
- I nagroda na ogólnopolskich wystawach marynistycznych w Warszawie (1962 i 1972)
- I nagroda Salonu Fotografii Polski Północnej „Złocisty Jantar” (1962)
- I nagroda redakcji „Prawda” w Moskwie (1972)
- I nagroda w konkursie SDP i Gdańskiego Towarzystwa Przyjaciół Sztuki nt. budowy Portu Północnego (1973)
- Nagroda Prezydenta Miasta Gdyni za całokształt twórczości artystycznej i prasowej (1974)
- Grand Prix na II Międzynarodowej Wystawie Marynistycznej w Rostocku (1976)
- Nagroda Ministra Handlu Zagranicznego i Gospodarki Morskiej
- Nagroda Ministra Żeglugi (trzykrotnie)
- Bursztynowy Notes – nagroda gdańskiego środowiska dziennikarskiego za całokształt pracy (2005)
Źródło:[6].
Przypisy
- ↑ a b UKLEJEWSKI JANUSZ BOGDAN, artysta fotografik – Encyklopedia Gdańska [online], gdansk.gedanopedia.pl [dostęp 2024-10-22] .
- ↑ 80 tys. jeńców radzieckich wymordowali Niemcy pod Dęblinem, „Rzeczpospolita i Dziennik Gospodarczy”, 24 października 1947, nr 293, s. 7 (tu mylnie podane nazwisko „Uklejewicz”).
- ↑ a b Janusz Uklejewski. artinfo.pl. [dostęp 2014-04-08].
- ↑ Zmarł Janusz Uklejewski. kultura.trojmiasto.pl, 2011-02-22. [dostęp 2011-02-24]. (pol.). (kwatera 53-19-19).
- ↑ Cmentarze Komunalne w Gdyni [online], gdynia.grobonet.com [dostęp 2024-10-22] .
- ↑ a b GrażynaG. Bral GrażynaG. i inni red., Słownik dziennikarzy i publicystów Pomorza 1945–2005, Gdańsk: Stowarzyszenie Dziennikarzy Rzeczypospolitej Polskiej, Oddział Morski w Gdańsku, 2008, s. 178 .
Bibliografia