Jan Solomon Minheimer

Jan Solomon Minheimer
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

13 września 1808
Warszawa

Data i miejsce śmierci

marzec 1879
Warszawa

Narodowość

polska

Dziedzina sztuki

medalierstwo, rytownictwo, guzikarstwo

Ważne dzieła

Banknot 1 złoty 1831 r.

Multimedia w Wikimedia Commons

Jan Solomon Minheimer[a] (ur. 13 września 1808 Warszawie, zm. tamże w marcu 1879) – polski artysta medalier, rysownik, rytownik i wytwórca wyrobów galanterii metalowej[1] żydowskiego pochodzenia[2].

Biografia

Syn Samuela Minheimera i Rozalii z d. Österreicher[1]. Wnuk Abrahama Minheimera, znanego pieczęciarza i grawera[3]. Był spokrewniony z kompozytorem Adamem Münchheimerem[4].

Został pierwszym etatowym rytownikiem nowopowstałego Banku Polskiego[5], a następnie jego naczelnym sztycharzem[6]. W 1829 roku powierzono mu zaprojektowanie nowych polskich banknotów, które weszły do obiegu 1 maja 1830 roku, jednak jego projekty zostały wykorzystane jedynie częściowo[5]. Był autorem projektu banknotu powstania listopadowego o nominale 1 złotego wprowadzonego do obiegu w 1831 roku oraz zatwierdzonego, lecz niewyemitowanego banknotu dwuzłotowego[7]. Minheimer sporządził także kamienie litograficzne przeznaczone do druku tychże banknotów[7]. Banknot jednozłotowy z 1831 roku był pierwszym polskim pieniądzem papierowym, na którym widniała sygnatura projektanta[7].

Od 1852 roku po zakończeniu pracy dla Banku Polskiego prowadził własną pracownię medalierską[6]. W 1857 roku założył pierwszą drzeworytnię oraz szkołę drzeworytu w Warszawie[8]. Jego nakładem ukazał się Atlas 300 portretów w drzeworytach zasłużonych w narodzie Polaków i Polek autorstwa Władysława Bakałowicza i Kazimierza Górnickiego[9]. Był również pierwszym wydawcą i prawdopodobnie inicjatorem powstania pisma „Przyjaciel Dzieci”[10], którego siedziba mieściła się w jego pracowni[11]. Wydawcą tygodnika pozostał do końca 1864 roku, w którym to za wyrób biżuterii patriotycznej został skazany na zesłanie, którego udało mu się uniknąć[12].

Jego dzieła były wystawiane przez Towarzystwo Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie oraz Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie[6].

Wybrane dzieła medalierskie

Uwagi

  1. ↑ Wariantywne formy zapisu nazwiska: Minheymer, Mincheimer, Minhejmer, Münchheimer.

Przypisy

  1. ↑ a b Małgorzata Dubrowska, Andrzej Sołtan: Wytwórnie guzików w dziewiętnastowiecznej Warszawie i ich produkcja, „Almanach Muzealny”, t. III, nr 1 2001, s. 105.. bazhum.muzhp.pl. [dostęp 2024-08-23]. (pol.).
  2. ↑ Marek Jerzy Minakowski: Wielcy żydowscy chrześcijanie. minakowski.pl, 5 października 2017. [dostęp 2024-08-23]. (pol.).
  3. ↑ Fabryka guzików i wyrobów metalowych Minchejmera. warsawa1939.pl. [dostęp 2011-07-02]. (pol.).
  4. ↑ Małgorzata Dubrowska, Andrzej Sołtan: Wytwórnie guzików w dziewiętnastowiecznej Warszawie i ich produkcja, „Almanach Muzealny”, t. III, nr 1 2001, s. 103.. bazhum.muzhp.pl. [dostęp 2024-08-23]. (pol.).
  5. ↑ a b Lech Kokociński, Pieniądz papierowy na ziemiach polskich, wyd. pierwsze, Warszawa: ROSIKON PRESS, 1996, s. 38, ISBN 83-903459-5-1.
  6. ↑ a b c Andrzej Żbikowski: Minheimer Jan Salomon. sztetl.org.pl. [dostęp 2024-08-22]. (pol.).
  7. ↑ a b c Lech Kokociński, Pieniądz papierowy na ziemiach polskich, wyd. pierwsze, Warszawa: ROSIKON PRESS, 1996, s. 44, ISBN 83-903459-5-1.
  8. ↑ Mieczysław Opałek, Drzeworyt w czasopismach polskich XIX stulecia, Wrocław s. 15.
  9. ↑ Atlas 300 portretów w drzeworytach zasłużonych w narodzie Polaków i Polek / rysowanych przez Władysława Bakałowicza i Kazimierza Górnickiego, rytych zaś w zakładzie drzeworytniczym Jana Minhejmera.. katalogi.bn.org.pl. [dostęp 2024-08-25]. (pol.).
  10. ↑ Krzysztof Woźniakowski i in.: Polish children’s press 1824–1918: an attempt at a synthetic look, „Rocznik Historii Prasy Polskiej”, t. XXIII, nr 1, s. 13.. journals.pan.pl. [dostęp 2024-08-22]. (ang.).
  11. ↑ Krzysztof Woźniakowski: Pierwsze lata warszawskiego „Przyjaciela Dzieci”: w kręgu Fryderyka Henryka Lewestama i współpracowników (kwiecień 1861 – czerwiec 1865), „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia ad Bibliothecarum Scientiam Pertinentia”, t. XIII, nr 1 2015, s. 77.. sbsp.uken.krakow.pl. [dostęp 2024-08-22]. (pol.).
  12. ↑ Jacek Strzałkowski, Minhtymer Jan Salomon, w: Słownik artystów polskich i obcych w Polsce działających, t. V, Warszawa 1993, s. 574.
  13. ↑ Medal upamiętniający 50-lecie służby Iwana Fiodorowicza Paskiewicza. wcn.pl. [dostęp 2024-08-23]. (pol.).
  14. ↑ Medalion z portretem Feliksa Łubieńskiego. lazienki-krolewskie.pl. [dostęp 2024-08-23]. (pol.).
  15. ↑ Medal sygnowany J MINHEIMER wybity w 1857. wcn.pl. [dostęp 2024-08-23]. (pol.).
  16. ↑ Medal Fiodor Berg - 60-lecie służby 1872. wcn.pl. [dostęp 2024-08-23]. (pol.).