PROFILPELAJAR.COM

Jan Morris
Imię i nazwisko urodzenia	James Humphrey Morris
Data i miejsce urodzenia	2 października 1926 ; Clevedon
Data i miejsce śmierci	20 listopada 2020 ; Pwllheli
Zawód, zajęcie	historyczka, pisarka
	Multimedia w Wikimedia Commons

Jan Morris (ur. jako James Humphrey Morris 2 października 1926 w Clevedon^[1], zm. 20 listopada 2020 w Pwllheli^[2]) – walijska historyczka, pisarka i autorka relacji z podróży. Napisała trylogię Pax Britannica (1968–1978), historię Imperium brytyjskiego, i portrety miast, np. Oksfordu, Wenecji, Triestu, Hongkongu i Nowego Jorku.

Życiorys

Urodziła się w Anglii, matka była Angielką, a ojciec Walijczykiem, sama uważała się za Walijkę. Była osobą transseksualną, do roku 1972 wydawała książki pod swoim męskim imieniem. Potem zaczęła życie jako kobieta.

W 1945 roku trafiła z wojskiem do Triestu podczas angielsko-amerykańskiej okupacji. Po wojnie pisała do „The Times”, była m.in. korespondentką towarzyszącą ekspedycji Hillary'ego i Tenzinga, która zdobyła Mount Everest. W 1949 roku poślubiła córkę plantatora herbaty, mieli pięcioro dzieci. W 1964 roku rozpoczęła medyczną korektę płci, operacja odbyła się w 1972 roku w Maroku (chirurg Georges Burou), ponieważ brytyjscy lekarze żądali uprzedniego rozwodu z żoną. Potem rozwiedli się, ale pozostali razem i w roku 2008 zawarli rejestrowany związek partnerski.

Mieszkała głównie w północnej Walii, uważała się za walijską nacjonalistkę republikańską. Dostała nagrody Golden PEN Award, Glyndŵra i doktorat honoris causa Uniwersytetu Walijskiego i Glamorgan, otrzymała także Order Imperium Brytyjskiego, była członkiem Królewskiego Towarzystwa Literackiego.

Publikacje

Non-fiction

Literatura podróżnicza

Coast to Coast (w USA wydana pod tytułem As I Saw the USA, 1956, zdobyła Cafe Royal Prize w 1957 roku)
Sultan in Oman (1957)
The Market in Seleukia (1957)
South African Winter (1958)
The Hashemite Kings (1959)
Venice (1960, zdobyła nagrodę Heinemanna w 1961 roku)
The Presence of Spain (1964)
Spain (1964)
Oxford (1965)
The Great Port: A Passage through New York (1969)
The Venetian Empire (1980)
A Venetian Bestiary (1982)
The Matter of Wales (1984)
Spain (1988)
Hong Kong (1988)
Sydney (1992)
Trieste and the Meaning of Nowhere (2001)
The World: Life and Travel 1950-2000 (2003)
Contact! A Book of Encounters (2010)

Eseje

The Road to Huddersfield: A Journey to Five Continents (1963)
The Outriders: A Liberal View of Britain (1963)
Cities (1963)
Places (1972)
Travels (1976)
Destinations (1980)
Wales; The First Place (1982, reprint 1998)
Journeys (1984)
Among the Cities (1985)
Locations (1992)
O Canada! (1992)
Contact! A Book of Glimpses (2009)

Historia

Trylogia The Pax Britannica:
- Heaven’s Command: An Imperial Progress (1973). Tom 1. Obejmuje okres 1837-1897.
- Pax Britannica: The Climax of Empire (1968). Tom 2.
- Farewell the Trumpets: An Imperial Retreat (1978). Tom 3. Obejmuje okres 1897-1965.
The Spectacle of Empire: Style, Effect and the Pax Britannica (1982)
Stones of Empire: Buildings of the Raj (1983) (tekst Jan Morris z fotografiami Simona Winchestera)

Życiorys

Fisher's Face (1995)

Wspomnienia

Conundrum, USA, Harcourt Brace (1974) (osobista opowieść o transseksualiźmie)
Wales, The First Place (1982)
Pleasures of a Tangled Life (1989)
Herstory (1999)
Trieste and the Meaning of Nowhere (2001)
A Writer's House in Wales (2002)

Inne

Coronation Everest (1958)

Beletrystyka

Powieści

Last Letters from Hav (1985, na liście finalistów Nagrody Bookera w 1985 roku)
Hav (2006, na liście finalistów Nagrody im. Arthura C. Clarke’a w 2007 roku)

Opowiadania

The Upstairs Donkey, and Other Stolen Stories (1961)

Różne

Manhattan '45 (w twardej oprawie 1987, w miękkiej oprawie 1998)
Fifty Years of Europe: An Album (1997) – opublikowany w 2006 roku jako Europe – An Intimate Journey
The Oxford Book of Oxford (redaktor)
The Matter of Wales: Epic Views of a Small Country
Lincoln: A Foreigner's Quest (2001)
Our First Leader
Thrilling Cities autorstwa Iana Fleminga. Jan Morris napisała wstęp do wydania z 2009 roku opublikowanego przez Ian Fleming Publications.