Jan Drzeżdżon

Jan Drzeżdżon
Data i miejsce urodzenia

16 maja 1937
Domatowo

Data i miejsce śmierci

22 sierpnia 1992
Gdańsk

Dziedzina sztuki

literatura

Ważne dzieła

Karamoro

Nagrody

Nagroda im. Wilhelma Macha (1975)[1]

Jan Drzeżdżon (kaszb: Jón Drzéżdżón) (ur. 16 maja 1937 w Domatowie, zm. 22 sierpnia 1992 w Gdańsku)[2] – polski pisarz i poeta regionalny, krytyk, badacz, redaktor i wydawca kaszubski, tworzący również w języku polskim. Uważany za jednego z czołowych pisarzy w literaturze kaszubskiej[3].

Życiorys

Jan Drzeżdżon urodził się 16 maja 1937 r. w Domatowie w powiecie puckim w rodzinie Józefa Drzeżdżona kowala, i Heleny z domu Hebel[4]. W tej miejscowości rozpoczął swą edukację[5], kończąc cztery szkoły podstawowej. Do kolejnych klas uczęszczał w Leśniewie i Starzynie[6]. W 1955 r. ukończył Liceum Pedagogiczne w Wejherowie[5], następnie pracował jako nauczyciel w szkołach podstawowych, m.in. w Domatowie, Łebczu, Tyłowie i Żelistrzewie)[6]. W latach 1960–65 studiował polonistykę w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Gdańsku. W latach 1968–76 pracował jako adiunkt w słupskiej Wyższej Szkole Nauczycielskiej. W 1970 r. uzyskał stopień doktora na podstawie pracy o literaturze kaszubskiej lat 1920–39, wydanej w 1973 r. jako Piętno Smętka. Promotorem był jego przełożony w WSP prof. Andrzej Bukowski, krytyczny wobec Kaszub, jak i samej pracy Drzeżdżona. W latach 1973–74 przebywał w Kanadzie, gdzie poznawał życie tamtejszych potomków Kaszubów. Od 1976 r. wykładał literaturę na Uniwersytecie Gdańskim. W tym samym roku został członkiem ZLP. Mieszkał we Władysławowie i Żelistrzewie. Z żoną Urszulą miał syna Adama i córkę Joannę. Publikował w pismach regionalnych i ogólnopolskich, jak Pomerania, Litery, Punkt, Miesięcznik Literacki, Regiony, Twórczość czy Nowy Wyraz. Kontynuował badania nad literaturą kaszubską i opublikował zarys jej powojennych dziejów, acz z licznymi nawiązaniami do historii. Zajmował się też edycją i redakcją utworów pisarzy kaszubskich, m.in. Agnieszki Browarczyk, Alojzego Budzisza, Augustyna Dominika i Stanisława Okonia. Współredagował m.in. antologię Modra struna (1973). Zasług Jana Drzeżdżona dla kaszubskiej literatury nie da się przecenić; to dzięki niemu ujrzało światło dzienne wiele kaszubskich utworów. W 1983 r. otrzymał Medal Stolema[7]. Zmarł 22 sierpnia 1992 r. w Gdańsku po ciężkiej chorobie, pochowano go w Mechowie.

Twórczość

Grób Jana Drzeżdżona w Mechowie

Jan Drzeżdżon debiutował literacko w 1965 r. artykułami o piśmiennictwie kaszubskim. Od 1972 r. regularnie publikował w piśmie literackim Pomerania. W 1974 r. ukazał się jego debiutancki tomik wierszy kaszubskich Sklaniané pôcorë (Szklane paciorki). Melancholijna poezja Drzeżdżona, pisana przeważnie w tzw. dialekcie belockim, zdobyła sobie uznanie wśród znawców i jest nadal czytana. Dwadzieścia lat po jego śmierci wyszedł tomik Łąka wiecznego istnienia. Wybór wierszy z lat 19731990, opatrzony posłowiem Marii Jentys-Borelowskiej, zawierający utwory pisane współczesną literacką polszczyzną[8]. Prawdziwym żywiołem Drzeżdżona była jednak proza; stał się jednym z najważniejszych przedstawicieli proklamowanej przez Henryka Berezę rewolucji artystycznej[9]. Po ukazaniu się w 1977 r. powieści Leśna Dąbrowa Bereza stwierdził m.in., że Jan Drzeżdżon jako autor tylko do roku 1977 włącznie opublikowanych utworów jest pisarzem wybitniejszym niż Llosa, Cortázar razem wzięci z Borgesem na przyczepkę, i nigdy się z tej opinii nie wycofał. (Krytyczny wobec zdania Berezy był m.in. Stanisław Lem.) Pozycję Drzeżdżona ugruntowały następne powieści, w tym monumentalna trylogia Karamoro (1983). Polskojęzyczne pisarstwo Drzeżdżona uchodzi wśród krytyków literackich za zjawisko unikatowe i trudne do gatunkowego zaklasyfikowania; wskazuje się m.in. na wielką rolę wyobraźni narracyjnej i nawiązania do powieści gotyckiej. Osobnym rozdziałem w twórczości Drzeżdżona są jego książki dla dzieci, a zwłaszcza nietypowa baśń Kraina Patalonków i jej kontynuacje (Poszukiwania, Wśród ludzi). Po śmierci pisarza wydano kilka pozycji z pozostawionych rękopisów, ukazały się też kontynuacje i przedruki, głównie prasowe.

Nagrody

Na podstawie materiału źródłowego[10]

  • Nagroda im. Wilhelma Macha (1975);
  • Nagroda im. Stanisława Piętaka (1976);
  • Nagroda Związku Literatów Polskich (1977);
  • Medal Stolema (1983);
  • Nagroda Gdańskiego Towarzystwa Przyjaciół Sztuki (1991).

Upamiętnienie

W Wejherowie zorganizowano Konkurs Literacki im. Jana Drzeżdżona, promujący literaturę regionalną w j. polskim i kaszubskim. Centrum Edukacji Nauczycieli w Gdańsku zorganizowało w 2007 r. konferencję nt. życia i twórczości Drzeżdżona. Jej materiały opublikowano w książce Twarze Drzeżdżona. W 2013 r. Biblioteka Publiczna Gminy Wejherowo w Bolszewie zorganizowała plener malarski na podst. powieści Twarz Smętka.

Dzieła

Proza w języku polskim

Proza w języku kaszubskim

Książki dla dzieci

Poezja

  • Sklaniané pôcorë 1974
  • Przëszlë do mie 1993[26]
  • Łąka wiecznego istnienia 2012[27]

Inne

  • Wędrówki Remusowe po Kaszubach 1971[28]
  • Piętno Smętka. Z problemów literatury regionalnej lat 1920-1939 1973[29]
  • Współczesna literatura kaszubska 1945-1980 1986[30]

Przypisy

  1. Jerzy Samp. Gdziekolwiek jestem lub będę. „Pomerania”. 6 (122), s. 9, 1983-06. 
  2. Izba Regionalna [online], izba.szkolastarzyno.eu [dostęp 2022-07-19].
  3. Drzeżdżon Jan, [w:] Tadeusz Bolduan, Nowy bedeker kaszubski, Gdańsk: Polnord, 1997, s. 73-77, ISBN 83-86181-34-6, OCLC 39273847 [dostęp 2022-07-19].
  4. J.Z., Drzeżdżon Jan, [w:] Jadwiga Czachowska, Alicja Szałagan (red.), Współcześni polscy pisarze i badacze literatury, t. 2, Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1994, s. 212, ISBN 83-02-05446-1.
  5. a b Drzeżdżon Jan, [w:] Tadeusz Bolduan, Nowy bedeker kaszubski, Gdańsk: Polnord, 1997, s. 74, ISBN 83-86181-34-6, OCLC 39273847 [dostęp 2022-07-19].
  6. a b PATRON SZKOŁY Jan Drzeżdżon ( ). - ppt pobierz [online], slideplayer.pl [dostęp 2022-07-19].
  7. Medal Stolema [online], Klub Studencki "Pomorania", 16 marca 2017 [dostęp 2021-01-16] (pol.).
  8. Jana Drzeżdżona kosmos spraw codziennych, [w:] Janusz Drzewucki, Stan skupienia. Teksty o prozie, Szczecin: Wydawnictwo Forma, 2014, ISBN 978-83-63316-79-2.
  9. W świecie wyobraźni (Jan Drzeżdżon), [w:] Leszek Bugajski, Pozy prozy, Warszawa: Czytelnik, 1986, ISBN 83-07-01365-8.
  10. Drzeżdżon Jan - Wydawnictwo FORMA [online], wforma.eu [dostęp 2022-07-19].
  11. Jan Drzeżdżon, Rozkosze miłości, Lódź: Wydawnictwo Łódzkie, 1981, ISBN 83-218-0123-4, OCLC 8433140 [dostęp 2021-01-20].
  12. Jan Drzeżdżon, Karamoro, wyd. 1, Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1983, ISBN 83-205-3457-7, OCLC 10290879 [dostęp 2021-01-20].
  13. Jan Drzeżdżon, Miasto automatów, Łódź: Wydawnictwo Łódzkie, 1984, ISBN 83-218-0369-5, OCLC 11426973 [dostęp 2021-01-20].
  14. Jan Drzeżdżon, Twarz Boga, wyd. 1, Warszawa: Czytelnik, 1984, ISBN 83-07-00814-X, OCLC 11826394 [dostęp 2021-01-20].
  15. Jan Drzeżdżon, Twarz lodowca, wyd. 1, Łódź: Wydawnictwo Łódzkie, 1986, ISBN 83-218-0530-2, OCLC 15287494 [dostęp 2021-01-20].
  16. Drzeżdżon Jan (Drzéżdżón Jan) Złoty Pałacyk [online], www.biblionetka.pl [dostęp 2021-01-20].
  17. Jan Drzeżdżon, Czerwony Dwór, Gdańsk: Wydawnictwo "Arkona", 1992, ISBN 83-900759-0-3, OCLC 30113224 [dostęp 2021-01-20].
  18. Jan Drzeżdżon, Szary czlowiek, Gdańsk: Wydawnictwo "Arkona", 1993, ISBN 83-900759-2-X, OCLC 502476191 [dostęp 2021-01-20].
  19. Józef Borzyszkowski, Tomasz Rembalski, Nasze korzenie : wokół poszukiwań genealogicznych rodzin pomorskich, Gdańsk: Instytut Kaszubski w Gdańsku, 2006, ISBN 978-83-89079-58-9, OCLC 700041510 [dostęp 2021-01-20].
  20. W niedzelni wieczór [online], nakanapie.pl [dostęp 2021-01-20] (pol.).
  21. Drzeżdżon Jan (Drzéżdżón Jan) Dzwónnik [online], www.biblionetka.pl [dostęp 2021-01-20].
  22. Teresa Burzycka, Wojciech Kiedrowski, Jerzy Treder, Na niwach, wyd. pierwsze, Gdynia, ISBN 83-85011-96-X, OCLC 1075010075 [dostęp 2021-01-20].
  23. Jan Drzeżdżon, Twarz Smętka, wyd. 1, Gdańsk: Wydawn. Arkona, 1993, ISBN 83-900759-1-1, OCLC 243811146 [dostęp 2021-01-20].
  24. Jan Drzeżdżon, Poszukiwania, wyd. 1, Warszawa: Iskry, 1980, ISBN 83-207-0324-7, OCLC 7345174 [dostęp 2021-01-20].
  25. Wanda Orlińska, Wśród ludzi, Warszawa: "Iskry", 1981, ISBN 83-207-0389-1, OCLC 830307214 [dostęp 2021-01-20].
  26. Jan Dreżdżon, Przëszlë do mie, Gduńsk: Czec, 1995, ISBN 83-902904-2-1, OCLC 750807578 [dostęp 2021-01-20].
  27. Jan Drzeżdżon, Łąka wiecznego istnienia : wybór wierszy z lat 1973-1990, wyd. 1, Szczecin: Wyd. Forma, 2012, ISBN 978-83-60881-92-7, OCLC 815730331 [dostęp 2021-01-20].
  28. Wędrówki Remusowe po Kaszubach, [w:] Biblioteka Narodowa [online].
  29. Piętno Smętka, [w:] Biblioteka Narodowa [online].
  30. Jan Drzeżdżon, Współczesna literatura kaszubska 1945-1980, wyd. 1, Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1986, ISBN 83-205-3749-5, OCLC 14345833 [dostęp 2021-01-20].

Bibliografia

  • R. Ostrowska, I. Trojanowska, Bedeker kaszubski, Gdańsk 1962, 1974, 1979
  • F. Neureiter, Geschichte der kaschubischen Literatur. Versuch einer zusammenfassenden Darstellung, München 1978, 1991, tłum. pol.: Historia literatury kaszubskiej. Próba zarysu, Gdańsk 1982
  • H. Popowska-Taborska, Kaszubszczyzna. Zarys dziejów, Warszawa 1980
  • Słownik biograficzny Pomorza Nadwiślańskiego, t. 3, Gdańsk 1994, 1997 (hasło Drzeżdżon, autor: J. Borzyszkowski)
  • T. Bolduan, Nowy bedeker kaszubski, Gdańsk 1997, 2002
  • R. Osowicka, Bedeker wejherowski, Gdańsk-Wejherowo 1997, 2002, Wejherowo 2006 (życiorys)
  • J. Treder i in., Historia, geografia, język i piśmiennictwo Kaszubów, Gdańsk 1999 (życiorys)
  • R. Mistarz (red.), Twarze Drzeżdżona, Gdańsk 2008
  • R. Osowicka, Leksykon wejherowian, Wejherowo 2008 (krótki życiorys)
  • J. Kirkowska, Słynni Kaszubi – synowie Ziemi Puckiej, Wierzchucino-Bydgoszcz 2011
  • M. Jentys-Borelowska, Ogrody zamyśleń, marzeń i symboli. Rzecz o Janie Drzeżdżonie, Gdańsk 2014

Read other articles:

Messier 61[1]Data pengamatan (J2000 epos)Rasi bintangRasi bintang VirgoAsensio rekta 12j 21m 54.9d[2]Deklinasi +04° 28′ 25″[2]Jarak52.5 ± 2.3 Mly (16.1 ± 0.71 Mpc)Magnitudo tampak (V)10.18Dimensi tampak (V)6.5 × 5.8Karakteristik fisikNama lainNGC 4303,[2] UGC 07420,[2] PGC 040001,[2] MCG +01-32-022,[2] USGC U490 NED310,[2] MRC 1219+047, GC 2878[2]Lihat pula: Gugus bola, Daftar gugus b...

 

 

Trophy room at the Parc des Princes in 2008. Paris Saint-Germain Football Club holds many records, most notably being the most successful French club in history in terms of official titles won, with 49.[1][2][3] They are the record holders of all national competitions, having clinched eleven Ligue 1 championships, fourteen Coupe de France, nine Coupe de la Ligue, and twelve Trophée des Champions. Their trophy cabinet also includes one Ligue 2 title.[3][4&...

 

 

Partai Kebangkitan Nasional Ulama SingkatanPKNUKetua umumChoirul Anam (terakhir)Dibentuk21 November 2006 (2006-11-21)Dibubarkan12 Juni 2022; 20 bulan lalu (2022-06-12)Digabungkan denganPartai Kedaulatan RakyatIdeologiPan-IslamismeDemokrasi IslamPosisi politikSayap kananNomor urut34Politik IndonesiaPartai politikPemilihan umum Partai Kebangkitan Nasional Ulama (PKNU) adalah sebuah partai politik Islam di Indonesia yang didirikan pada tanggal 21 November 2006 di Pondok Pesan...

Extinct family of bivalves InoceramidaeTemporal range: Permian–late Cretaceous PreꞒ Ꞓ O S D C P T J K Pg N Inoceramus from the Cretaceous of South Dakota Scientific classification Domain: Eukaryota Kingdom: Animalia Phylum: Mollusca Class: Bivalvia Order: Pteriida Superfamily: †Ambonychioidea Family: †InoceramidaeGiebel, 1852 The Inoceramidae are an extinct family of bivalves (clams) in the Class Mollusca. Fossils of inoceramids are found in marine sediments of Permian to latest Cre...

 

 

Town in Louisiana, United StatesGlenmora, LouisianaTownTown of GlenmoraThe clock in downtown GlenmoraLocation of Glenmora in Rapides Parish, Louisiana.Location of Louisiana in the United StatesCoordinates: 30°58′36″N 92°35′07″W / 30.97667°N 92.58528°W / 30.97667; -92.58528CountryUnited StatesStateLouisianaParishRapidesArea[1] • Total1.73 sq mi (4.48 km2) • Land1.73 sq mi (4.48 km2) • ...

 

 

Kim Hong-doNama KoreaHangul김홍도 Hanja金弘道 Alih AksaraGim Hong-doMcCune–ReischauerKim Hongdo Kim Hong-do, (pseudonim: Danwon) (tanggal lahir tak diketahui, tahun 1745–meninggal tahun 1806), adalah seorang pelukis dari Dinasti Joseon.[1][2] Lukisan-lukisan karya Kim Hong-do menampilkan aktivitas dan kehidupan masyarakat Korea secara nyata pada masa akhir Dinasti Joseon.[1] Ia dianggap sebagai salah satu dari empat pelukis besar Korea.[3] Informasi n...

الجمعية السعودية للمحافظة على التراث الصناعي البلد السعودية  المقر الرئيسي الرياض تاريخ التأسيس 29 أبريل 2019 منطقة الخدمة  السعودية تعديل مصدري - تعديل   الجمعية السعودية للمحافظة على التراث الصناعي، تأسست بقرار وزير الثقافة في 29 أبريل 2019، ويقصد بالتراث الصناعي الإ...

 

 

إي جونغ هيون معلومات شخصية الميلاد 15 مايو 1990 (العمر 34 سنة)بسان, كوريا الجنوبية الجنسية بسان, كوريا الجنوبية عضو في سي إن بلو  الحياة الفنية النوع موسيقى الروك، بوب الآلات الموسيقية قيثارة، بيانو، غيتار البيس، هارمونيكا آلات مميزة قيثارة، بيانو، غيتار البيس، هارمونيكا ش�...

 

 

British luxury automobile manufacturer owned by Volkswagen Group For other uses, see Bentley (disambiguation). Bentley Motors LimitedFormerlyRolls-Royce Motors Limited (1970–1986)[1]Rolls-Royce Motor Cars Limited (1986–1999)[1]Rolls-Royce & Bentley Motor Cars Limited (1999–2002)[1]Company typeSubsidiaryIndustryAutomotiveFounded18 January 1919; 105 years ago (1919-01-18)FoundersH. M. BentleyW. O. BentleyFate1931: acquired by Rolls-Royce Limit...

Bài viết này cần thêm chú thích nguồn gốc để kiểm chứng thông tin. Mời bạn giúp hoàn thiện bài viết này bằng cách bổ sung chú thích tới các nguồn đáng tin cậy. Các nội dung không có nguồn có thể bị nghi ngờ và xóa bỏ. Bài viết danh sách WikipediaBản mẫu:SHORTDESC:Bài viết danh sách Wikipedia Nintendo đã tạo ra nhiều loạt trò chơi điện tử và nhượng quyền trong suốt lịch sử của hãng. Lo�...

 

 

Fictional character from the One Life to Live TV series Soap opera character Oliver FishOne Life to Live characterPortrayed byScott EvansDuration2008–10First appearanceJanuary 15, 2008 (January 15, 2008)Last appearanceApril 12, 2010 (April 12, 2010)ClassificationFormer; regularCreated byRon CarlivatiIntroduced byFrank ValentiniIn-universe informationOther namesFishOccupationLlanview police officerParentsGeorge Fish Barbara FishDaughtersSierra Morasco Fish ...

 

 

American author and journalist (born 1970) Matt TaibbiTaibbi in 2012BornMatthew Colin Taibbi (1970-03-02) March 2, 1970 (age 54)New Brunswick, New Jersey, U.S.OccupationJournalistauthorpodcasterEducationNew York UniversityBard College (BA)SubjectsAmerican politicsmediafinancesportsYears active1991–present[1]Notable works Griftopia (2010) The Divide (2014) Insane Clown President (2017) I Can't Breathe (2017) Hate Inc. (2019) SpouseJeanne Taibbi[2]Children3RelativesM...

Filmmaking in Colombia Cinema of ColombiaGarras de oro (1926)No. of screens815 (2013)[1] • Per capita1.9 per 100,000 (2013)[1]Main distributorsCine Colombia 37.9%United International Pictures 34.8%IACSA 16.6%[2]Produced feature films (2013)[3]Total26Number of admissions (2013)[4]Total43,817,971National films2,163,964 (4.9%)Gross box office (2013)[4]TotalCOP 353 billionNational filmsCOP 15.5 billion (4.4%) Par...

 

 

Markah Harley Street Harley Street adalah sebuah jalan di Marylebone, Central London, dinamakan menurut Edward Harley, Earl Oxford dan Earl Mortimer.[1] Sejak abad ke-19, jalan ini menjadi lokasi bagi banyak praktik dokter spesialis swasta.[2] Ringkasan Sejak abad ke-19, jumlah dokter, rumah sakit, dan organisasi medis di Harley Street telah meningkat pesat. Catatan menunjukkan terdapat sekitar 20 praktik dokter di Harley Street pada tahun 1860, 80 pada 1900, dan hampir 200 pa...

 

 

Former newspaper in Singapore Warta MalayaLeading Malay Daily Newspaper in MalayaWarta Malaya (8 February 1937)TypeDaily newspaperOwner(s) Syed Hussein bin Ali Alsagoff (1930-1941) Ibrahim Yaacob (1941-1942) Founder(s)Syed Hussein bin Ali AlsagoffPublisher Anglo-Asiatic Press Ltd. (1930-1933) Warta Malaya Press Ltd. (1934-1941) Editor-in-chiefOnn Jaafar (first)Ibrahim Yaacob (last)Founded1 January 1930LanguageMalayCeased publication14 August 1942Headquarters185, Cecil Street, Singapore.Countr...

Artikel ini perlu diterjemahkan dari bahasa Inggris ke bahasa Indonesia. Artikel ini ditulis atau diterjemahkan secara buruk dari Wikipedia bahasa Inggris. Jika halaman ini ditujukan untuk komunitas bahasa Inggris, halaman itu harus dikontribusikan ke Wikipedia bahasa Inggris. Lihat daftar bahasa Wikipedia. Artikel yang tidak diterjemahkan dapat dihapus secara cepat sesuai kriteria A2. Jika Anda ingin memeriksa artikel ini, Anda boleh menggunakan mesin penerjemah. Namun ingat, mohon tidak men...

 

 

Afili Aşk adalah sebuah seri drama komedi romansa televisi Turki tahun 2019 yang ditulis oleh Barış Erdogan, Ilker Arslan, Kubra Sulun dan Okşan Tavaslıoglu, disutradarai oleh Serdar Gozekleli dan diproduksi oleh ARC Film. Seri tersebut menampilkan Caglar Ertugrul, Burcu Ozberk, Taner Rumeli, Ugur Uzunel, Benian, Donmez, Guzide Arslan, Serkay Tutuncu, Nese Baykent, Altan Erkekli, Yilmaz Kunt, Zeynep Tugce Bayat, Ozcan Daggez, Asena Tugal, Beril Pozam, Umutcan Utebay, Banu Inan, Vural Cey...

 

 

This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: The Sixteen – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (October 2013) (Learn how and when to remove this message) For other uses, see 16 (disambiguation). The SixteenOriginUnited KingdomGenresClassical musicYears active1977–presentLabelsCOROWebsitethesixt...

Guatemala ai Giochi della XXII OlimpiadeMosca 1980 Codice CIOGUA Comitato nazionaleComitato Olimpico Guatemalteco Atleti partecipanti10 in 5 discipline Di cui uomini/donne10 - 0 PortabandieraCarlos Silva Medagliere Posizione - 0 0 0 0 Cronologia olimpica (sommario)Giochi olimpici estivi 1952 · 1956 · 1960 · 1964 · 1968 · 1972 · 1976 · 1980 · 1984 · 1988 · 1992 · 1996 · 2000 · 2004 · 2008...

 

 

This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Burkat Shudi – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (November 2021) (Learn how and when to remove this message) Shudi family portrait in 1742 by Carl Marcus Tuscher. Burkhardt, Katharina, and two sons Joshua and Burkat. National Portrait Gallery Burkat ...