Janów (gmina w powiecie konstantynowskim)

Janów
gmina wiejska
1870-1919
Państwo

 Królestwo Polskie

Gubernia

1870-1912: siedlecka
1912-1919: chełmska

Powiat

konstantynowski

Siedziba

Janów (Podlaski)

brak współrzędnych

Janów – dawna gmina wiejska istniejąca na przełomie XIX i XX wieku w guberni siedleckiej i guberni chełmskiej. Siedzibą władz gminy była osada miejska Janów (Podlaski).

Gmina Janów powstała za Królestwa Polskiego1 stycznia?/13 stycznia 1870 w powiecie konstantynowskim w guberni siedleckiej w związku z utratą praw miejskich przez miasto Janów i przekształceniu jego w wiejską gminę Janów w granicach dotychczasowego miasta[1]. W 1912 roku gmina weszła w skład nowo utworzonej guberni chełmskiej[2].

Jako gmina wiejska jednostka przestała funkcjonować w związku z przywróceniem Janowowi praw miejskich i przekształceniem jednostki w gminę miejską. W źródłach istnieją rozbieżności co do dokładnej daty. Niektóre podają rok 1915[3], inne 1918[4], a jeszcze inne 22 października 1919[5][6].

W związku z ponownym odebraniem praw miejskich Janowowi w 1940 roku[7] przez okupantów powstała wiejska gmina Janów Podlaski z obszaru dotychczasowej gminy Pawłów oraz zniesionego miasta Janów[8]. W sierpniu 1944 uchylono podział administracyjny wprowadzony przez okupanta[9], przez co Janów tymczasowo odzyskał status miasta (posiadał taki jeszcze 28 czerwca 1946); nie reaktywowano natomiast gminy Pawłów, zachowując gminę Janów Podlaski, przez co przez dwa lata funkcjonowały obok siebie dwie jednostki o nazwie Janów Podlaski – wiejska (3849 mieszkańców w 1946 r.) i miejska (2450 mieszkańców w 1946 r.)[10]. Późniejsze publikacje (od 1947) Janowa jako miasta już nie wymieniają[7][11] (wieś w gminie Janów Podlaski).

Przypisy

  1. Postanowienie z 12 (24) grudnia 1869, ogłoszone 1 (13 stycznia) 1870 (Dziennik Praw, rok 1869, tom 69, nr 239, s. 461)
  2. Ustawa o utworzeniu guberni chełmskiej
  3. Słownik geograficzno-krajoznawczy Polski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000, wydanie czwarte, uzupełnione (ISBN 83-01-12677-9)
  4. Serwis internetowy gminy Janów Podlaski (Historia Janowa)
  5. Adam Janusz Mielcarek: Podziały terytorialno - administracyjne II Rzeczypospolitej w zakresie administracji zespolonej. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2008.
  6. Za M.P. z 1919 r. nr 234, poz. 0
  7. a b Podział administracyjny Rzeczypospolitej Polskiej: Praca zespołowa pod redakcją prof. Stanisława Srokowskiego. Warszawa: Biblioteka Samorządowca Nr 77, 1948.
  8. Amtliches Gemeinde- und Dorfverzeichnis fuer das GG
  9. Dz. U. z 1944 r. Nr 2, poz. 8
  10. GUS (1947). Powszechny Sumaryczny Spis Ludności z dn. 14 II 1946 r., Warszawa: GUS
  11. Informator adresowy miast i gmin wiejskich Rzeczypospolitej Polskiej. Warszawa: Instytut Wydawniczy Kolumna, 1948.