Od początku lat 90. Nielsen zajmuje się użytecznością serwisów internetowych. W 1995 założył serwis UseIt.com (obecnie nngroup.com), w ramach którego co dwa tygodnie publikuje felietony Alertbox.
Discount usability engineering
Do połowy lat 90., badania użyteczności były domeną zaawansowanych technicznie laboratoriów, co sprawiało, że mogły sobie na nie pozwolić wyłącznie duże instytucje i firmy. Wraz z rozwojem Internetu i powstawaniem stron WWW stało się konieczne uproszczenie tych badań, tak aby stały się one dostępne dla każdego. Nielsen propaguje teorię „discount usability engineering” (tania inżynieria użyteczności), która głosi, że:
podstawowe badania użyteczności stron www, aplikacji czy produktów nie wymagają specjalistycznego sprzętu,
mogą je przeprowadzać osoby bez dużego doświadczenia,
w wielu przypadkach wystarczy przeprowadzić test na 5 osobach, aby uzyskać większość wiedzy o problemach użyteczności.
Heurystyki Nielsena
W 1990 wraz z Ralfem Molichem Nielsen przedstawił 10 heurystyk, czyli zasad interakcji człowiek-maszyna[2]. Odwoływał się do nich wielokrotnie w późniejszych pracach, zaś krytyka i rozbudowa tych heurystyk była domeną wielu autorów piszących o użyteczności w latach 90. Przedstawione przez Nielsena heurystyki mają zastosowanie do dnia dzisiejszego, a coraz częściej są rozpatrywane nie tylko w kontekście samego UX, ale także w połączeniu z SEO[3].
Pokazuj status systemu.
Zachowaj zgodność pomiędzy systemem a rzeczywistością.
Daj użytkownikowi pełną kontrolę.
Trzymaj się standardów i zachowaj spójność.
Zapobiegaj błędom.
Pozwalaj wybierać zamiast zmuszać do pamiętania.
Zapewnij elastyczność i efektywność.
Dbaj o estetykę i umiar.
Zapewnij skuteczną obsługę błędów.
Zadbaj o pomoc i dokumentację.
Poglądy i kontrowersje
Nielsen znany jest ze zdecydowanego konserwatyzmu, z jakim traktuje technologiczne zmiany w świecie WWW. Za swoistą deklarację jego poglądów można uznać serwis UseIt.com, którego ascetyczny wygląd pozostaje prawie niezmieniony od początku jego istnienia.
W swoich artykułach Nielsen piętnuje niewłaściwe wykorzystanie takich technologii jak Flash czy PDF. Jest także zwolennikiem dostępności serwisów internetowych. Uważa, że podejście WYSIWYG w projektowaniu na potrzeby Internetu nie sprawdza się, gdyż nie można przewidzieć, z jakich technologii korzystają internauci i jak ostatecznie widzą stronę internetową.
Wielu swoim poglądom Nielsen nadaje kontrowersyjne, ale atrakcyjne medialnie etykiety. Szeroko komentowany stał się m.in. jego artykuł z roku 2000 – Flash is 99% Bad, który wywołał falę krytyki ze strony projektantów w technologii Flash. Według krytyków, Nielsen wypowiada się zbyt autorytatywnie, a jego wypowiedzi są źródłem uprzedzeń do tematyki użyteczności.
Designing Web Usability: The Practice of Simplicity (1999, ISBN 1-56205-810-X), polskie wydanie: Projektowanie funkcjonalnych serwisów internetowych (2003)
Homepage Usability: 50 Websites Deconstructed, wraz z Marią Tahir (2001, ISBN 0-7357-1102-X), polskie wydanie: Funkcjonalność stron www. 50 witryn bez sekretów (2006)
Prioritizing Web Usability, wraz z Hoą Loranger (2006, ISBN 0-321-35031-6), polskie wydanie: Optymalizacja funkcjonalności serwisów internetowych (2007)
Mobile Usability, wraz z Ralucą Budiu (2012, ISBN 0-321-88448-5)[5], polskie wydanie: Funkcjonalność aplikacji mobilnych. Nowoczesne standardy UX i UI (2013)
