JA z jednej strony i JA z drugiej strony mego mopsożelaznego piecyka

JA z jednej strony i JA z drugiej strony mego mopsożelaznego piecyka
Autor

Aleksander Wat

Typ utworu

proza poetycka

Data powstania

1919

Wydanie oryginalne
Miejsce wydania

Warszawa

Język

polski

Data wydania

1919

Wydawca

Bronisława Skra-Kamińska

JA z jednej strony i JA z drugiej strony mego mopsożelaznego piecyka – proza poetycka Aleksandra Wata opublikowana jesienią 1919 roku (z datą 1920)[1][2].

Wat nawiązuje do najważniejszych motywów europejskiej kultury antycznej i chrześcijańskiej, eposów bohaterskich, ale także do Sezonu w piekle oraz Iluminacji Rimbauda. Dominuje groteska, antyestetyzm, język prymitywny i bluźnierczy, oniryczne i mroczne obrazy z pogranicza pornografii[3]. Są to jednocześnie cechy charakterystyczne surrealizmu, który (jako prąd literacki) pojawił się we Francji za sprawą manifestów André Bretona w 1924 roku[3].

Utwór napisał Wat jako „osiemnastoletni studencik”, w styczniu 1919 r., przy 39-40 stopniach gorączki, „w czterech czy pięciu transach”. Miał on formę psychoanalitycznej spowiedzi. Poprzedzony został dwoma mottami:

  • Porzucam rechoty żab, krakanie kruków i od czczej nicości zmierzam do logiki, która nie boi się „więc” śmierci. (Jakub de Voragine, Złota legenda)
  • Ujrzysz w tym obrazie włóczęgę posępnego i samotnego, pogrążonego w ruchliwej fali tłumu i posyłającego serce i myśl ku odległej Elektrze, która niedawno ocierała czoło jego stargane w pocie, i odświeżyła wargi, stwardniałe od gorączki. (Charles Baudelaire, Sztuczne raje).

Książka składa się z trzech części:

  • Pachnące ręce Aleksandra Wat’a
  • Pogrobowiec przyjaciółki
  • Antykwariat anielskich ekstrawagancji

Poeta posłużył się, na parę lat przed André Bretonem, surrealistyczną techniką „zapisu automatycznego” (écriture automatique), określając ją „samozapisem, automigawką”. W komentarzu opublikowanym w tomie Ciemne świecidło (Paryż 1968) wyliczył „chwyty i nowinki”, które zastosował w utworze, ilustrując je przykładami:

  • odklejanie dyskursu składni poetyckiej od dyskursu i składni logicznej
  • zakwestionowanie składni, próbowanie wytrzymałości jej do ostatnich granic, poza którymi jest bełkot: „drepczę i kwiczę: tim tju tua tm…”, „palce, lce, paapa p pa-pa”
  • pełna grozy preponderancja [przewaga, prymat] świata rzeczy nad światem człowieka: „ Podkute nogi stołów zbuntowały się, wyją: mama daj cycy!”
  • nirwana gnuśności: „…ulitowałem się nad każdym istnieniem i dałem mu obietnicę bezpracy”
  • prześmiewcza parafraza poprzedników [poetów i pisarzy Młodej Polski]
  • próba stworzenia obrazu oderwanego od oglądu, niedającego się wyobrazić: „…stopy moje okłamują pracę bednarską kafli”[4]

Książeczka Wata nie została zauważona przez krytykę. Jedynie Stanisław Ignacy Witkiewicz poświęcił jej entuzjastyczny artykuł. Cały futurystyczny dorobek Wata to, obok śmiałego eksperymentu jakim był Mopsożelazny piecyk, zaledwie kilkanaście wierszy recytowanych na wieczorach autorskich i umieszczonych w alamanachu „Gga” (Fruwające kiecki), do których nie przywiązywał szczególnej wagi.

Przypisy

  1. ↑ Jerzy Kwiatkowski: Dwudziestolecie międzywojenne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2003, s. 88. ISBN 83-01-13851-3.
  2. ↑ Aleksander Wat, [w:] Twórcy [online], Culture.pl [dostęp 2009-05-01] [zarchiwizowane z adresu 2009-04-22].
  3. ↑ a b Grzegorz Gazda: Dwudziestolecie międzywojenne: słownik literatury polskiej. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Oświatowe, Wydawnictwo Słowo/Obraz Terytoria, 2008, s. 86. ISBN 978-83-7420-110-0.
  4. ↑ A. Wat, Wybór wierszy, Wrocław 2008, s. 306-313.

Zobacz też

Linki zewnętrzne

Read other articles:

Jack Steinberger

Jack Steinberger Jack Steinberger (lahir 25 Mei 1921) ialah seorang fisikawan. Ia adalah salah satu penemu muon neutrino. Ia memenangkan Hadiah Nobel Fisika pada 1988. Steinberger lahir di kota Bad Kissingen di Bayern, Jerman, tetapi meninggalkan kota itu pada usia 13, karena meningkatnya anti-Semitisme dari partai Nazi. Ia pindah ke Amerika Serikat, di mana ia tinggal selama beberapa tahun, sebelum pindah ke Swiss untuk bekerja di CERN. Pranala luar Otobiografi Diarsipkan 2005-03-03 di Wayba...

 

Wired (magazine)

American technology magazine WIRED redirects here. For the British offshoot, see Wired UK. For other uses, see Wired (disambiguation). WiredGlobal Editorial DirectorKatie DrummondFormer editorsLouis Rossetto, Kevin Kelly, Chris Anderson, Nick Thompson, Gideon_LichfieldCategoriesBusiness, technology, lifestyle, thought leaderFrequencyMonthlyTotal circulation(January 2017)870,101[1]First issueMarch/April 1993CompanyCondé Nast PublicationsCountryUnited StatesBased inSan Francisco, Calif...

 

Daftar Wakil Bupati Pamekasan

Wakil Bupati PamekasanMadu ganda mangesti tunggal - Mekkas jatna paksa jenneng dibi'(Madura) Madura yang harum turut serta mewujudkan Indonesia bersatu - dengan kemampuan sendiri dan didukung masyarakat untuk menjalankan roda pemerintahanPetahanaDr. Ir. H. Raden Bagus Fattah Jasin, M.S.sejak 30 Mei 2022Masa jabatan5 tahunDibentuk2003Pejabat pertamaKadarisman SastrodiwirjoSitus webpamekasankab.go.id Berikut ini adalah daftar Wakil Bupati Pamekasan dari masa ke masa. No Wakil Bupati Mulai ...

Mantis shrimp

Order of crustaceans Mantis shrimpTemporal range: Carboniferous–Recent PreꞒ Ꞓ O S D C P T J K Pg N Odontodactylus scyllarus (Red Mantis Shrimp) Lysiosquillina maculata (Zebra Mantis Shrimp) Scientific classification Domain: Eukaryota Kingdom: Animalia Phylum: Arthropoda Class: Malacostraca Subclass: Hoplocarida Order: StomatopodaLatreille, 1817 Subdivisions[1] Superfamilies and families Bathysquilloidea Bathysquillidae Indosquillidae Gonodactyloidea Alainosquillidae Hemisquillid...

 

Società Ginnastica Pro Lissone 1928-1929

Questa voce sull'argomento stagioni delle società calcistiche italiane è solo un abbozzo. Contribuisci a migliorarla secondo le convenzioni di Wikipedia. Segui i suggerimenti del progetto di riferimento. Voce principale: Società Sportiva Pro Lissone. Società Ginnastica Pro LissoneStagione 1928-1929Sport calcio Squadra Pro Lissone Allenatore Attilio Brugola Seconda Divisione2º posto nel girone B. Successivamente ammessa in Prima Divisione 1927-1928 1929-1930 Si invita a seguire...

 

Mariah Carey

Pour les articles homonymes, voir Carey. Mariah Carey Mariah Carey lors du Caution World Tour, à Amsterdam, en 2019.Informations générales Naissance 27 mars 1969 (55 ans)Huntington, État de New York, États-Unis Activité principale Auteure-compositrice-interprète-productrice Activités annexes Actrice, femme d'affaires Genre musical RnB, pop, hip-hop, soul, gospel Instruments Voix, piano Années actives Depuis 1990 Labels Columbia, Virgin, Island, Epic Site officiel mariahcarey.co...

Jasmin d'hiver

Jasminum nudiflorum Jasminum nudiflorum Jasminum nudiflorum en fleur dans la neige.Classification Règne Plantae Division Magnoliophyta Classe Magnoliopsida Ordre Scrophulariales Famille Oleaceae Genre Jasminum EspèceJasminum nudiflorumLindl., 1846 Classification phylogénétique Classification phylogénétique Ordre Lamiales Famille Oleaceae Feuilles trifoliolées, opposées et rameau vert et anguleux Fleur de jasmin d'hiver, sur rameau nu (7 février 2014, Jardin des Plantes de Paris) Fleu...

 

コルク

この記事は検証可能な参考文献や出典が全く示されていないか、不十分です。出典を追加して記事の信頼性向上にご協力ください。（このテンプレートの使い方）出典検索?: コルク – ニュース · 書籍 · スカラー · CiNii · J-STAGE · NDL · dlib.jp · ジャパンサーチ · TWL（2017年4月） コルクを打ち抜いて作った瓶の栓 コルク（木栓、�...

 

Філібер Делорм

Філібер Делормфр. Philibert Delormeфр. Philibert de l'Orme Гравюра-реконструкція 1626 року з гравюри 16 ст.Народження 1514[1][2][…]Ліон, Королівство Франція[2][4]Смерть 8 січня 1570(1570-01-08)[4]Марсель, Франція[2][4]Національність французКраїна(підданство)  Королівство Фра...

Here, Beneath the North Star

1968 film You can help expand this article with text translated from the corresponding article in Finnish. (June 2023) Click [show] for important translation instructions. Machine translation, like DeepL or Google Translate, is a useful starting point for translations, but translators must revise errors as necessary and confirm that the translation is accurate, rather than simply copy-pasting machine-translated text into the English Wikipedia. Do not translate text that appears unreliabl...

 

Cabinet of Eswatini

Decision-making body of the Eswatini government Politics of Eswatini Constitution Human rights LGBT rights Monarchy Ngwenyama (list) Mswati III Ndlovukati (list) Ntfombi Government Prime Minister Russell Dlamini Cabinet Parliament Senate President House of Assembly Speaker Administrative divisions Regions TinkhundlaUmphakatsi Elections Recent elections General: 201320182023 Political parties Foreign relations Ministry of Foreign Affairs and International Cooperation Minister: Thuli Dladla Dip...

 

Akademi Bahasa Pashtun

Akademi Bahasa Pashtunپښتو اکېډميTanggal pendirian1955; 69 tahun lalu (1955)Tujuanpengatur resmi bahasa Pashtun di Pakistan.Kantor pusatPeshawar, Khyber Pakhtunkhwa, PakistanDirekturNasrullah Jan WazirSitus webpashtoacademy.uop.edu.pk Bagian dari seriBahasa Pashtun Suku Budaya Aksara Abjad Pashtun Dialek WanetsiTengahSelatanUtaradialek lainnya Pengatur bahasa Akademi Ilmu Pengetahuan (Afganistan)Akademi Bahasa Pashtun (Pakistan) Bahasa di Pashtunistan (Afganistan dan Pakistan)D...

List of college athletic programs in South Dakota

This is a list of college athletics programs in the U.S. state of South Dakota. Notes: This list is in a tabular format, with columns arranged in the following order, from left to right: Athletic team description (short school name and nickname), with a link to the school's athletic program article if it exists. When only one nickname is listed, it is used for teams of both sexes. (Note that in recent years, many schools have chosen to use the same nickname for men's and women's teams even w...

 

Gauge Change Train

Experimental Japanese train class The Gauge Change Train (GCT) or Free Gauge Train (フリーゲージトレイン, FGT) is the name given to a Japanese project started in 1994 to develop a high-speed train with variable gauge axles to allow inter-running between the 1,435 mm (4 ft 8+1⁄2 in) standard gauge Shinkansen network, and the 1,067 mm (3 ft 6 in) narrow gauge regional rail network.[1] Two three-car and one four-car GCT electric mul...

 

Mahmoud Ahmadinejad's letter to George W. Bush

Wikisource has original text related to this article: Mahmoud Ahmadinejad's letter to George W. Bush (8 May 2006) Wikinews has related news: Ahmadinejad sends letter to George W. Bush Mahmoud Ahmadinejad, the former president of Iran from 2005-2013 On May 8, 2006, Iranian President Mahmoud Ahmadinejad sent a missive directly to then United States President George W. Bush that proposed new ways to end the dispute over the Islamic Republic's development of nuclear power. 2006 missive U.S. Secr...

Table tennis at the 2000 Summer Olympics

Table tennis at the Olympics Table tennisat the Games of the XXVII OlympiadVenueState Sports CentreDates16 – 25 September 2000Competitors171 from 48 nations← 19962004 → Table tennis at the2000 Summer OlympicsSinglesmenwomenDoublesmenwomenvte Table Tennis events were held at the State Sports Centre in Sydney Olympic Park. The table tennis competition at the 2000 Summer Olympics consisted of four events.[1] Participating nations A total of 171 athletes ...

 

Benton Metro station

Tyne and Wear Metro station in North Tyneside BentonTyne and Wear Metro stationGeneral informationLocationBenton, North TynesideEnglandCoordinates55°00′50″N 1°34′03″W / 55.0139029°N 1.5676297°W / 55.0139029; -1.5676297Grid referenceNZ277688Transit authorityTyne and Wear PTEPlatforms2Tracks2ConstructionParking10 spacesBicycle facilities5 cycle podsAccessibleStep-free access to platformOther informationStation codeBTNFare zoneBHistoryOriginal companyBlyth an...

 

Contraposition

Mathematical logic concept In logic and mathematics, contraposition, or transposition, refers to the inference of going from a conditional statement into its logically equivalent contrapositive, and an associated proof method known as § Proof by contrapositive. The contrapositive of a statement has its antecedent and consequent inverted and flipped. Conditional statement P → Q {\displaystyle P\rightarrow Q} . In formulas: the contrapositive of P → Q {\displaystyle P\righta...

NGC 4631

NGC 4631 صورة بالأشعة فوق البنفسجية للمجرة إن جي سي 4631 بواسطة مستكشف تطور المجرات.ائتمان: GALEX/ناسا. الكوكبة السلوقيان[1] رمز الفهرس NGC 4631 (الفهرس العام الجديد)MCG+06-28-020 (فهرس المجرات الموروفولوجي)IRAS 12396+3249 (IRAS)IRAS F12396+3249 (IRAS)KPG 350a (Catalogue of isolated pairs of galaxies in the northern hemisphere)KPG 350 (Catalogue of isol...

 

François Duquesnoy

Pour les articles homonymes, voir Duquesnoy. François DuquesnoyAntoine Van Dyck, Portrait présumé de François Duquesnoy, entre 1627 et 1632,Bruxelles, musées royaux des Beaux-Arts de Belgique.Naissance 12 janvier 1597Ville de Bruxelles ou Bruxelles (d)Décès 12 juillet 1643 (à 46 ans)LivourneActivités Sculpteur, dessinateurMaître Jérôme Duquesnoy l'AncienLieu de travail RomeMouvement BaroqueVue de la sépulture.modifier - modifier le code - modifier Wikidata François Duquesn...