Józef Doms

Józef Doms

Józef Doms (ur. 1780 w Dolním Prysku[1], Czechy, zm. 18 sierpnia 1853 w Raciborzu) – niemiecki kupiec i przedsiębiorca.

Życiorys

We Wrocławiu Doms odbył nauki w zawodzie kupieckim. Na początku XIX wieku przybył do Raciborza, gdzie rozpoczął pracę w firmie kupieckiej rodziny Galli. Ożenił się z córką pryncypała Joanną, z którą miał czwórkę dzieci.

W 1811 zaczęła się w Raciborzu działalność Józefa Domsa. W 1823 zakupił sąsiedni dom, który został znacznie rozbudowany. Na podwórzu domu przy Rynku urządził pierwszą w mieście fabrykę tabaki. Tak zrodziła się nowa gałąź raciborskiego przemysłu tytoniowego. Po trzydziestu latach fabryka zatrudniająca 15 pracowników wyprodukowała 150 ton tabaki wartości 40 tysięcy talarów. Synowie Józef, Henryk, Juliusz i Leon w 1854 zbudowali przy ul. Chopina większą fabrykę tabaki, ponieważ zakład nie mógł podołać zapotrzebowaniu. Jednak i nowa fabryka okazała się za mała, więc w 1871 zbudowano przy dzisiejszej ul. Reymonta kolejną, znacznie większą, której część przetrwała do dnia dzisiejszego. Zwiększenie rozmiaru produkcji skłoniło właścicieli do przekształcenia firmy w spółkę prawa handlowego. Wnuk Józefa Domsa Franciszek wykupił konkurencyjną fabrykę Breibarth & Co. na Ostrógu w 1889. Później kupiono młyn nad Psinką i całość znacznie rozbudowano. W 1901 rozpoczęto produkcję tytoni do palenia. Idąc z duchem czasu fabryki Domsa zaczęły produkować papierosy marki Freiherr v. Eichendorff, które sprzedawano w metalowych pudełkach, na których widniała postać poety z jego pomnika w Raciborzu.

W 1911 obchodzono stulecie działania Domsów, ówczesny właściciel firmy, Franciszek Doms, równocześnie pan w Pawłowie, podarował miastu kilkuhektarowy park rozciągający się od murów fabrycznych do Odry.

Produkcja tabaki zapoczątkowana przez Józefa Domsa dała podwaliny przemysłu tytoniowego w Raciborzu. Doms nie ograniczył się do jednorodnej działalności swojej wytwórni tabaki. W 1833 uruchomił w Raciborzu wytwórnię araku, mocnego alkoholu, uzyskiwanego z trzciny cukrowej i ryżu, o rocznej produkcji wynoszącej 6 tysięcy litrów.

W 1839 Józef Doms wybudował na Dębiczu (dzielnica Raciborza), pierwszy na Górnym Śląsku młyn parowy bardzo wydajnego systemu amerykańskiego, były napędzane wysokociśnieniową maszyną parową. Dobrej jakości mąki eksportował do Wrocławia i Królestwa Kongresowego oraz do Cesarstwa Austriackiego. W 1850 obok młyna zbudowano olejarnię, również napędzaną lokomobilą parową.

Józef Doms był również właścicielem kopalni Anna w Pszowie oraz udziałowcem katowickiej huty "Baildon".

Przypisy

  1. ↑ G. Wawoczny:Pruski cud gospodarczy w Raciborzu, "Nasz Racibórz.pl-Magazyn" nr. 49/2012, s. 31-33.

Bibliografia

  • P. J. Newerla, Ratibor − eins und jetz, Racibórz 1998.
  • A. Nowala, Racibórz − Historia w nazwach ulic, pomnikach i tablicach pamiątkowych, Racibórz 1979.

Read other articles:

Gereja Suffragio, Lucca

Gereja Suffragiobahasa Italia: Chiesa del SuffragioGereja Suffragio43°50′34.8″N 10°30′22.5″E / 43.843000°N 10.506250°E / 43.843000; 10.506250Koordinat: 43°50′34.8″N 10°30′22.5″E / 43.843000°N 10.506250°E / 43.843000; 10.506250LokasiLucca, ToskanaNegara ItaliaDenominasiGereja Katolik RomaSejarahTanggal konsekrasi1646ArsitekturStatusgerejaArsitekFrancesco BuonamiciDibangunAbad ke-17AdministrasiKeuskupan AgungKeusku...

 

Jang Won-young

Ini adalah nama Korea; marganya adalah Jang. Jang Won-youngJang Won-young pada 2022Lahir31 Agustus 2004 (umur 19)Seoul, Korea SelatanPekerjaanpenyanyimodelpresenterKarier musikGenreK-popJ-popInstrumenVokalTahun aktif2018–sekarangLabelStarshipOff the Record[a]EMI Records Japan[a]Artis terkaitIz*OneIveStarship PlanetNama KoreaHangul장원영 Hanja張員瑛 Alih AksaraJang Won-yeongMcCune–ReischauerChang Wŏnyŏng Tanda tangan Jang Won-young (lahir 31 Agustus 2004) adala...

 

.kh

.kh البلد كمبوديا  الموقع الموقع الرسمي[1]  تعديل مصدري - تعديل   kh. هو نطاق إنترنت من صِنف مستوى النطاقات العُليا في ترميز الدول والمناطق، للمواقع التي تنتمي إلى كمبوديا.[2][3] مراجع ^ .kh Domain Delegation Data (بالإنجليزية). Retrieved 2023-07-13. ^ النطاق الأعلى في ترميز الدولة (ب...

The Forgotten Beasts of Eld

1974 novel by Patricia A. McKillip The Forgotten Beasts of Eld Dust-jacket from the first editionAuthorPatricia A. McKillipIllustratorPeter Schaumann (1974)Alicia Austin (1981)Cover artistPeter Schaumann (1974)Alicia Austin (1981)CountryUnited StatesLanguageEnglishGenreFantasy, Young AdultPublisherAtheneum BooksPublication date1974Media typePrint (hardcover)Pages217ISBN0-689-30434-XOCLC901247LC ClassPZ7.M19864 Fo The Forgotten Beasts of Eld is a fantasy novel by American writer...

 

Soyuz 25

Soyuz 25COSPAR ID1977-099A SATCAT no.10401Mission duration2 days, 44 minutes, 45 secondsOrbits completed32 Spacecraft propertiesSpacecraft typeSoyuz 7K-TManufacturerNPO EnergiaLaunch mass6,860 kilograms (15,120 lb) CrewCrew size2MembersVladimir KovalyonokValery RyuminCallsignФотон (Foton - Photon Start of missionLaunch dateOctober 9, 1977, 02:40:35 (1977-10-09UTC02:40:35Z) UTCRocketSoyuz-ULaunch siteBaikonur 1/5[1] End of missionLanding dateOctober 1...

 

In a Lifetime

1986 song by Clannad and Bono For the Clannad album, see The Best of Clannad: In a Lifetime. In a LifetimeSingle by Clannad featuring Bonofrom the album Macalla Released13 January 1986Recorded1985, Windmill Lane Studios, Dublin, IrelandGenrePop rock, New-ageLength3:09LabelBMG and Island RecordsSongwriter(s)Pól Brennan, Ciarán BrennanProducer(s)Steve NyeClannad featuring Bono singles chronology Almost Seems (Too Late to Turn) (1985) In a Lifetime (1986) Robin of Sherwood EP (1986) Audio samp...

Marcelo Vilar

Brazilian football manager Marcelo Vilar Personal informationFull name Marcelo Vilar e Lima LopesDate of birth (1961-05-13) 13 May 1961 (age 62)Place of birth Fortaleza, BrazilTeam informationCurrent team Icasa (manager)Youth career Fortaleza[1] Ceará[1]Senior career*Years Team Apps (Gls)1981 Ceará[1] Tiradentes[1] Managerial career1985 Ceará U20[1]1996–1997 Itapipoca[1]1997 Ceará[1]1998 Itapipoca[1]1998 Fortaleza[...

 

Mack Maine

American record executive Mack MaineBirth nameJermaine Anthony PreyanBorn (1982-07-28) July 28, 1982 (age 41)OriginNew Orleans, Louisiana, U.S.GenresHip hopOccupation(s) Record executive songwriter rapper Years active2003–presentLabelsSoothe Your SoulRepublicYoung MoneyCash MoneyUniversal MotownMusical artist Jermaine Anthony Preyan (born January 15, 1982), better known by his stage name Mack Maine, is an American record executive, songwriter, and rapper from New Orleans, Louisiana. He...

 

Бисексуальность

Флаг гордости бисексуалов Бисексуальность      Сексуальные ориентации Бисексуальность Пансексуальность Полисексуальность Моносексуальность Сексуальные идентичности Би-любопытство Гетерогибкость и гомогибкость Сексуальная текучесть Исследования Шк...

The Legend of Korra (musim 1)

Book 1: AirMusim 1Poster Promosi dalam DVD, menampilkan (dari kiri ke kanan): Mako, Asami, Bolin dan Korra.Negara asalAmerika SerikatJml. episode12RilisJaringan asliNickelodeonTanggal disiarkan14 April (2012-04-14) –23 Juni 2012 (2012-6-23)Kronologi Musim← SebelumnyaBook 3: Fire(Avatar: The Last Airbender) Berikutnya →Book 2: Spirits Daftar episode Book One: Air adalah musim pertama serial TV animasi AS The Legend of Korra ckarya Michael Dante DiMartino dan Brya...

 

Internationalization and localization

Process of making software accessible to people in different areas of the world Part of a series onTranslation Types Legal Literary Bible Quran Kural Linguistic validation Medical Regulatory Technical Interpretation Cultural Word-for-word Sense-for-sense Homophonic Theory Translation studies Skopos theory Translation project Translation criticism Dynamic and formal equivalence Contrastive linguistics Polysystem theory Technologies CAT Machine translation Mobile translation Translation managem...

 

Meris

Genus of moths For the company, see Meris (company). For the Romanian village of Meriş, see Broşteni, Mehedinţi. For the botnet attack, see Mikrotik § Meris. Meris Meris suffusaria Scientific classification Kingdom: Animalia Phylum: Arthropoda Class: Insecta Order: Lepidoptera Family: Geometridae Genus: MerisHulst, 1896 Meris is a genus of moths in the family Geometridae described by George Duryea Hulst in 1896.[1] Species Meris paradoxa Rindge, 1981 Meris suffusaria McDunnou...

Stagecoach State Park

State park in Colorado, United States Stagecoach State ParkA view across the reservoir.LocationRoutt County, Colorado, United StatesNearest citySteamboat Springs, COCoordinates40°17′18″N 106°51′42″W / 40.28833°N 106.86167°W / 40.28833; -106.86167Area1,641 acres (6.64 km2)Established1989Visitors234,885 (in 2021)[1]Governing bodyColorado Parks and Wildlife Stagecoach State Park is a Colorado State Park located in Routt County 1...

 

Cartel Land

Cartel LandPoster bioskopSutradaraMatthew HeinemanProduser Matthew Heineman Tom Yellin Eksekutif: Kathryn Bigelow PemeranRobert HetrickPenata musik Jackson Greenberg H. Scott Salinas Sinematografer Matthew Heineman Matt Porwoll Penyunting Matthew Hamachek Matthew Heineman Bradley J. Ross Pax Wassermann Perusahaanproduksi The Documentary Group Our Time Projects DistributorThe OrchardTanggal rilis 03 Juli 2015 (2015-07-03) Durasi100 menit[1]NegaraAmerika SerikatBahasaInggrisP...

 

تاريخ الجزر البريطانية

تاريخ الجزر البريطانيةمعلومات عامةالمنطقة الجزر البريطانية التأثيراتأحد جوانب تاريخ أوروبا — الجزر البريطانية تفرع عنها تاريخ أيرلنداتاريخ المملكة المتحدة تعديل - تعديل مصدري - تعديل ويكي بيانات جزء من سلسلة حول تاريخالجزر البريطانية الاستيطان في الجزر البريطانية قبل ...

Billete de cinco dólares estadounidenses

Billete de cinco dólares Anverso del billete de cinco dólares. Reverso del billete de cinco dólares.CaracterísticasValor facial 5 dólaresÁmbito  Estados Unidos y otros países y Territorios  Venezuela (no oficial) El Salvador El Salvador Ecuador Ecuador Panamá Panamá Puerto Rico Puerto Rico  Caribe Neerlandés  Islas Vírgenes Británicas  Islas Turcas y Caicos  Islas Vírgenes de los Estados Unidos  Guam  Islas Marshall  Est...

 

1896 في المملكة المتحدة

يفتقر محتوى هذه المقالة إلى الاستشهاد بمصادر. فضلاً، ساهم في تطوير هذه المقالة من خلال إضافة مصادر موثوق بها. أي معلومات غير موثقة يمكن التشكيك بها وإزالتها. (ديسمبر 2018) 1896 في المملكة المتحدةمعلومات عامةالسنة 1896 1895 في المملكة المتحدة 1897 في المملكة المتحدة تعديل - تعديل مصدر�...

 

Alsatian dialect

Alemannic German dialect spoken in Alsace Alsacien redirects here. For the German wine grape that is also known as Alsacien, see Elbling. Not to be confused with Lorraine Franconian. AlsatianElsässisch, ElsässerditschNative toFranceRegionAlsaceNative speakers900,000 (2013)[1]Language familyIndo-European GermanicWest GermanicHigh GermanUpper GermanAlemannic GermanLow Alemannic GermanUpper RhenishAlsatianOfficial statusRecognised minoritylanguage in FranceRegulated...

Galindi

La posizione dei Galindi e delle altre tribù baltiche intorno al 1200. Le comunità di Balti occidentali sono indicate in verde, quelle orientali in arancione. I confini sono approssimativi I Galindi erano una delle tribù baltiche vissute fino all'epoca medievale nella moderna Polonia settentrionale.[1] Solitamente, il termine è usato per riferirsi ai Galindi dell'ovest che vivevano nella parte sud-orientale della Prussia. Meno di consueto, invece, è usato per una tribù che visse...

 

Jequiá da Praia

Jequiá da PraiaMunisipalitasNegara BrasilNegara bagianAlagoasLuas • Total351,613 km2 (135,759 sq mi)Populasi (2010) • Total12.029 • Kepadatan0,034/km2 (0,089/sq mi) Jequiá da Praia merupakan sebuah munisipalitas yang terletak di negara bagian Brasil di Alagoas. lbs Munisipalitas di AlagoasIbu kota: MaceióArapiraca Arapiraca Campo Grande Coité do Nóia Craíbas Feira Grande Girau do Ponciano Lagoa da Canoa Limoeiro de Anadia São...