Izrael Sarug, zwany Aszkenazi^[1], również „Saruk”^[2] – kabalista, propagator luriańskiej wersji kabały we Włoszech.

Prawdopodobnie pochodził z rodziny zamieszkujących Egipt żydowskich uczonych, którym nieobca była również ówczesna wiedza kabalistyczna^[3]. Okres jego najintensywniejszej działalności przypadał na lata 1590–1610^[2].

Sarug nie był uczniem Izaaka Lurii, czyli jednego z największych reformatorów kabały w dziejach, choć sam twierdził inaczej. Na pewno znał jego pisma, to właśnie na ich kanwie ukształtowały się poglądy Saruga. Inspiracją dla twórczości Saruga był żydowski mistycyzm, który rozwijał się w jego czasach^[4]. Miejsce pobytu Saruga w latach 1570–1593 nie jest znane. Musiał z pewnością spędzić trochę czasu w latach 80. XVI wieku w Safed. W ostatnich latach XV wieku założył własną szkołę kabalistyczną we Włoszech. Jego poglądy podzielali najwybitniejsi kabaliści jego czasów – Menahem Azaria da Fano (Sarug przekonał go notabene do wydania fortuny na zakup rękopisów Izaaka Lurii) oraz Aaron Berechia z Modeny, autor Ma’abar Jabboḳ^[1].

Kilka rękopisów Saruga napisanych w latach 1597–1604 zawiera streszczenia jego ustnych nauk i kopie pism, które przywiózł ze sobą. Jego poglądy były mieszanką spekulacji z Izaakiem Lurią oraz głęboką myślą filozoficzną. Uważał, że potrafi rozpoznać wędrówki dusz napotkanych ludzi (gilgul neszamot). Sądził również, że język i tekstowość są najbardziej pierwotnymi procesami na świecie – tłuczenie naczyń porównywał nawet z rozpraszaniem się liter^[5].

Po opuszczeniu Włoch spędził trochę czasu w Salonikach (przed 1604). Istnieją dowody na to, że Sarug przebywał na ziemiach polskich przez jakiś czas po 1600 roku, lecz późniejsza legenda przełożyła jego pobyt na wcześniejszy i uczyniła go nauczycielem kabalistycznym w Krakowie^[3]. Poza tym przebywał on na pewno na terenie Niemiec, gdzie uczył m.in. Abrahama de Herrera, religijnego filozofa oraz kabalistę^[1].

Kabała w interpretacji Izraela Saruga to swego rodzaju echo działalności kabalistycznej Izaaka Lurii, które zreinterpretował i rozgłaszał na przełomie XVI i XVII wieku Sarug. Prawdopodobnie nie był on pierwszym propagatorem tzw. kabały luriańskiej w Europie. Nie wiadomo, czy był on uczniem Lurii. Prawdopodobnie wiedzę o poglądach Lurii czerpał z najwcześniejszego znanego opracowania nauk luriańskich, czyli Kanfei Yona^[6].

Kabała autorstwa Saruga miała znaczny wpływ na europejską teologię żydowską. Do dziś jego poglądy są żywe w kręgach kabalistycznych. Na przestrzeni dziejów wykorzystywane były np. w okresie nowożytnym w ruchach rabinicznego judaizmu (w tym w ruchu chasydzkim). Fragmenty nauk sarugiańskich trafiły do systemów kabalistów sefardyjskich, co oznacza, że od około XIX wieku są one integralną częścią kabalistycznego dyskursu^[7].

W druku ukazały się tylko cztery prace autorstwa Izaaka Saruga^[1]. Jedną z nich była książka Limmudei Aẓilut, opublikowana błędnie pod nazwiskiem innego kabalisty – Chaima Vitala. Komentarz Izaaka Saruga do trzech pijutim, czyli hymnów szabatowych (Ḳonṭres Ne’im Zemirot Israel) skomponowanych przez Lurię został po raz pierwszy opublikowany w Nowym Oleksińcu w 1767 roku.

• Broydé Isaac, Singer Isidore, Sarug (Saruḳ), Israel, [w:] The Jewish Encyclopedia, t. 11, New York; London 1906, s. 64.
• Garb Jonathan, A History of Kabbalah. From the Early Modern Period to the Present Day, Cambridge 2020.
• Scholem Gershom, Sarug (Saruk), Israel, [w:] Encyclopedia Judaica, t. 14, Jerusalem 1996, s. 890.
• Shatil Sharron, The Kabbalah of R. Israel Sarug: A Lurianic-Cordoverian Encounter, „The Review of Rabbinic Judaism”, (14) 2011, s. 158–187.

• Sarug (Saruḳ), Israel, Jewish Virtual Library, [on-line] 1998-2022, [dostęp 2022-12-26].
• Sarug (Saruḳ), Israel (called also Ashkenazi), The Jewish Encyclopedia [on-line] 2002-2021, [dostęp 2022-12-26].