Isophlebioptera

Isophlebioptera
Bechly, 1996
Okres istnienia: triaseocen
251.902/33.9
251.902/33.9
Ilustracja
Italophlebia gervasuttii
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

owady

Podgromada

owady uskrzydlone

Infragromada

staroskrzydłe

Nadrząd

Odonatoptera

(bez rangi) Neodonatoptera
(bez rangi) Odonatoclada
(bez rangi) Stigmoptera
(bez rangi) Panodonata
Rząd

ważki

Podrząd

Epiprocta

(bez rangi) Isophlebioptera
Bellabrunetia
Anisophlebia helle

Isophlebioptera – wymarły takson owadów z rzędu ważek i podrzędu Epiprocta.

Zapis kopalny tych ważek rozciąga się od triasu do eocenu, przy czym z triasu znane są tylko Triassolestoidea[1], a z eocenu tylko Pseudostenolestidae[2], reszta taksonów znana jest z jury i kredy[1].

Morfologia

Podobnie jak inne Epiprocta ważki te cechowały się stosunkowo silnej budowy tułowiem i odwłokiem oraz wypukłym ciemieniem z trzema przyoczkami. Brzegi kostalne skrzydeł nie były wcięte na wysokości nodulusów. Ich poznane cechy charakterystyczne dotyczą wyłącznie użyłkowania skrzydeł. Przestrzeń pomiędzy żyłką radialną tylną 3/4 a żyłką medialną przednią była wyraźnie rozszerzona i poprzecinana wtórnymi odnogami tej pierwszej, która to miała przebieg niemal równoległy do żyłki interradialnej drugiej. Między żyłkami medialnymi przednią i tylną leżała bardzo wąska przestrzeń postdyskoidalna – cechę tę wykształciły niezależnie Erichschmidtiidae. Typowo w przestrzeni tej mieścił się tylko jeden szereg komórek. Przestrzeń między żyłką medialna tylną a przednią gałęzią żyłki kubitalnej przedniej była silnie rozszerzona wskutek skrócenia tej drugiej. W pierwotnym planie budowy występował całkowity zanik antenodalnych żyłek poprzecznych między krawędzią kostalną a żyłką subkostalną tylną leżących za drugim sklerytem aksillarnym – żyłki te powracają jednak u niektórych rodzajów. W skrzydle tylnym występowała powiększona komórka subdyskoidalna z uwypukloną krawędzią zewnętrzną, a żyłka analna przednia na przecięciu z żyłką kubitalną tylną silnie zakrzywiała się ku tylnej krawędzi skrzydła i formowała nibypętlę analną[3].

Taksonomia

Takson ten wprowadzony został w 1996 roku przez Güntera Bechly’ego[1]. Jego systematyka do poziomu rodziny według pracy Bechly’ego z 2007 roku z późniejszymi modyfikacjami przedstawia się następująco[4]:

Zaliczane do Isophlebioptera w systemie Bechly’ego z 2007 roku były także Archithemistidae[4], które obecnie umieszcza się wśród Heterophlebioidea[7].

Przypisy

  1. a b c Günter Bechly, Morphologische Untersuchungen am Flügelgeäder der rezenten Libellen und deren Stammgruppenvertreter (Insecta; Pterygota; Odonata), unter besonderer Berücksichtigung der Phylogenetischen Systematik und des Grundplanes der *Odonata, „Petalura”, Special Volume 2, 1996, s. 1–402.
  2. a b R. Garrouste, A. Nel. New Eocene damselflies and first Cenozoic damsel-dragonfly of the isophlebiopteran lineage (Insecta: Odonata). „Zootaxa”. 4028, s. 354-366, 2015. 
  3. Günter Bechly, Phylogenetic Systematics of "Anisozygopteres", [w:] Günter Bechly, Phylogenetic Systematics of Odonata, Böblingen 2007.
  4. a b Günter Bechly, Phylogenetic classification of fossil and extant odonates, [w:] Günter Bechly, Phylogenetic Systematics of Odonata, Böblingen 2007.
  5. Günter Bechly. Fossile Libellennachweise aus Deutschland (Odonatoptera). Atlas der Libellen Deutschlands (Odonata). „Libellula Supplement”, s. 423-464, 2015. 
  6. A. Nel. A new Odonata family from the Jurassic of central Asia (Odonata: Epiproctophora). „Journal of Natural History”. 43 (1-2), s. 57-64, 2009. 
  7. R.S. Kelly, A. Nel. Revision of the damsel-dragonfly family Campterophlebiidae (Odonata) from the Early Jurassic of England reveals a new genus and species. „Alcheringa”. 42, s. 87-93, 2018.