Ikona na miarę^[a] (ikona na miarę nowo narodzonego, ikona na miarę długości noworodka, ikona patrona albo ikona-patronka)^[1][2][b] – ikona napisana z okazji urodzenia się dziecka. Charakterystyczną cechą jest rozmiar (stąd nazwa), wysokość deski równa jest długości ciała nowo urodzonego dziecka, a szerokość jest równa szerokości jego pleców^[4].

Ikona na miarę zazwyczaj przedstawia postać świętego, którego imię otrzymuje dziecko podczas chrztu, czasami Anioła Stróża, bywają też ikony wielofigurowe^[4].

Ikony na miarę nie są związane z żadnym z sakramentów, ale jeżeli ikona zostanie ukończona przed dniem chrztu, bywa wystawiana na analogionie w czasie nabożeństwa. Później ikona wieszana jest nad łóżeczkiem dziecka, a po jakimś czasie wchodzi w skład domowego ikonostasu^[4].

Najstarsze znane ikony na miarę pochodzą z XVI wieku i zostały napisane dla synów Iwana Groźnego. Początkowo takie ikony wykonywano tylko dla dzieci z rodziny carskiej i stanowiły one symbol związku rodziny z Bogiem i jego opieki^[4].

W czasach Piotra I ikony na miarę przestały być prerogatywą rodziny carskiej i zamawiane były dla dzieci arystokracji. Z czasem ich popularność rosła, osiągając szczyt na przełomie XIX i XX wieku i znikając po rewolucji październikowej^[5].

Na początku XXI wieku ponownie wzrosło zainteresowanie ikonami na miarę. Szacunki mówią o 50 tysiącach ikon na miarę wykonanych w Rosji w 2006^[6] i nawet 3,5 milionach na całym świecie w 2013^[7]. Często jednak zamawiający ikony traktują je jako oryginalny upominek lub amulet mający chronić dziecko. Podejście takie jest krytykowane przez znawców i pisarzy ikon^[5].

Zobacz multimedia związane z tematem: Ikona na miarę