Iga no Tsubone

O północy przy księżycu na górze Yoshino. Iga no Tsubone rozmawia z duchem Kiyotaki Sasakiego, ilustracja aut. Yoshitoshiego.

Iga no Tsubone (jap. 伊賀局 Iga no Tsubone; zm. w XIV wieku) – dama dworu na dworze cesarza Go-Daigo, znana z wielkiej siły[1].

Córka Shinozuki Igi no Kami – wasala Nitty Yoshisady, również znanego siłacza. Wyszła za mąż za Kusunoki Masanori, syna Kusunoki Masashige[1].

Z Igą no Tsubone związane są dwie legendy. Pierwsza z nich powstała na kanwie ucieczki Renshi no Fujiwary – żony (nyoin) cesarza Go-Daigo – z Kioto do Yoshino po tym, jak cesarska siedziba została zaatakowana przez siły Kō no Moronao[2]. W drodze okazało się, że rzeka Yoshino (obecnie Kinokawa) wezbrała, stając się trudna do przekroczenia; widząc to, Iga no Tsubone wyrwała drzewo, przerzuciła je przez rzekę, a następnie po improwizowanym moście przeniosła na drugi brzeg cesarską małżonkę[1].

Druga związana jest z postacią Kiyotaki Sasakiego, dworzanina i doradcy cesarza Go-Daigo. Jego nietrafne rady doprowadziły do porażki lojalistów w bitwie nad rzeką Minato, w związku z czym otrzymał rozkaz popełnienia seppuku. Duch Kiyotaki nawiedzał pałacowe ogrody, przeklinając cesarza i jego doradców. Iga no Tsubone spotkała się z duchem i przekonała co do słuszności kary, kładąc kres nawiedzeniu[1][3].

Legendy o Idze no Tsubone stały się tematem w ukiyo-e, jak również netsuke[4]. Inspirowane nimi drzeworyty tworzyli m.in. Yashima Gakutei, Tsukioka Yoshitoshi i Chikanobu Toyohara[2][3][5].

Przypisy

  1. ↑ a b c d Henri L. Joly: Legend in Japanese art; a description of historical episodes, legendary characters, folk-lore, myths, religious symbolism, illustrated in the arts of old Japan. Londyn, Nowy Jork: J. Lane Co, 1908, s. 132, 183, 317. OCLC 2067067. (ang.).
  2. ↑ a b Iga no Tsubone. [w:] The Fitzwilliam Museum [on-line]. University of Cambridge. [dostęp 2019-12-30]. (ang.).
  3. ↑ a b Moonlight over Mount Yoshino. Muzeum Wiktorii i Alberta, 2 grudnia 2013. [dostęp 2013-12-20]. (ang.).
  4. ↑ T. Volkner: The animal in Far Eastern art and especially in the art of the Japanese netsuke, with references to Chinese origins, traditions, legends, and art. Lejda: BRILL, 1975, s. 71. ISBN 978-90-04-04295-7. OCLC 2121934. (ang.).
  5. ↑ Iga no Tsubone. [w:] Claremont Colleges Digital Library [on-line]. Claremont Colleges. [dostęp 2013-12-20]. (ang.).