Historia polskich lotników w Pakistan Air Force – Pakistańskich Królewskich Siłach Powietrznych (RPAF) – utworzonych 14 sierpnia 1947 roku po podziale Indii Brytyjskich.

Po zakończeniu II wojny światowej polscy oficerowie służący w polskich formacjach wojskowych sprzymierzonych z armią brytyjską pozostawali w pełnym umundurowaniu ze względu na podział polityczny i ideologiczny, jaki istniał wśród państw koalicji antyfaszystowskiej. Zachód i polskie władze emigracyjne obawiały się wybuchu kolejnego konfliktu. W związku z tym potrzebne były wyszkolone kadry wojskowych, które mogłyby natychmiast znaleźć się na linii frontu. Pobyt emigrantów wojskowych przedłużał się i polscy wojskowi przeszli do kolejnego etapu przygotowywania się do życia cywilnego. Duża część z nich wybrała Argentynę, USA, Australię czy Kanadę.

Po powstaniu państwa pakistańskiego władze tego kraju wysłały do Wielkiej Brytanii misję wojskową w celu pozyskania kadr do szkolenia – ok. 30 lotników polskich, którzy mogliby zastąpić pilotów angielskich odchodzących ze służby na subkontynencie indyjskim. Kontrakt podpisywano na 3 lata. Misję rekrutacji powierzono oficerowi lotnictwa Władysławowi Turowiczowi. Polscy lotnicy w ramach swojej służby brali również udział w wojnie o Kaszmir w 1949 roku.

Z upływem kontraktu piloci podejmowali decyzje odnośnie do ich pobytu w Pakistanie: jedna grupa zdecydowała się na dłuższe pozostanie w Pakistanie (Turowicz, Franczak, Żuromski, Mikulski z żoną – też pilotką, Hedinger). Druga grupa zdecydowała się na wyjazd z Pakistanu i podjęcie dalszej emigracji do krajów takich jak USA, Australia czy Kanada. W trzeciej grupie znaleźli się piloci poszukujący dalszych przygód związanych z lataniem (np. Roman Hrycak^[1], który zajął się między innymi szkoleniem kadry nigeryjskiej). Dwóch polskich pilotów zginęło w czasie pełnienia służby w PAF (Kaczmarek i Kossakowski).

Służbę pełnioną przez polskich pilotów doceniono w miejscowych kołach politycznych i wojskowych. Z uznaniem o Polakach pisała prasa pakistańska. W podobnym tonie wyrażali się poszczególni dowódcy pakistańscy^[2].

W uznaniu zasług za wkład w organizację i rozwój lotnictwa pakistańskiego Władysław Turowicz był kilkakrotnie odznaczony najwyższymi orderami pakistańskimi. W 1965 roku, po kolejnej wojnie z Indiami otrzymał z rąk prezydenta, marszałka Ayuba Khana, odznaczenie Tamgha-i-Pakistan. Później udekorowany został jeszcze Sitarai-i-Pakistan oraz Sitara-i-Quaid-e-Azam. Są to najwyższe odznaczenia wojskowe nadawane w tym państwie.

Polscy lotnicy brali udział w misjach bojowych w Kaszmirze w 1948 roku.

Baza „Base Drigh Road” w Karaczi nosi obecnie nazwę „PAF Base Faisal” i jest cytowana w tabeli pod tą nazwą.

• Konsulat Generalny RP w Karaczi I.M.. polandconsulatekarachi.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-02-22)]. na podstawie zapisów własnych
• Pakistańskie Siły Powietrzne wersja ang.
• Atta Ilahi Sheikh – Generał Dywizji Pakistani Air Force (emerytowany) – Wspomnienia materiały dostępne w Konsulacie Generalnym RP w Karaczi
• Akta personalne i inne dokumenty dostępne w Instytucie Polskim – Muzeum gen. Sikorskiego w Londynie
• The Story of Pakistan Air Force. A Saga of Courage and Honour Islamabad 1988
• „Rząd RP na obczyźnie wobec zdarzeń w kraju w 1945-1950” T. Wolasz, Warszawa 1998
• Informacje i materiały uzyskane od Ireneusza Makles Konsula Generalnego RP w Karaczi w posiadaniu Konsulatu
• Dziennik Polski, Londyn 8 kwietnia 1987 wspomnienie plk. Obs. A.A.Dabrowa
• Polskie Orły nad Himalajami. Głogowski A. Księgarnia Akademicka. Kraków 2012