Halina Buyno-Łoza

Data i miejsce urodzenia	12 grudnia 1907 Łódź
Data i miejsce śmierci	13 września 1991 Wrocław
Zawód	aktorka
Współmałżonek	Mieczysław Łoza
Lata aktywności	1937–1984
Multimedia w Wikimedia Commons

Halina Buyno-Łoza (ur. 12 grudnia 1907 w Łodzi, zm. 13 września 1991 we Wrocławiu) – polska aktorka i tancerka^[1]. Rozpoznawalność przyniosły jej wyraziste role epizodyczne, w tym postać Anieli Kargul, żony Władysława (Władysław Hańcza) w kultowej trylogii Sylwestra Chęcińskiego – Sami swoi (1967), Nie ma mocnych (1974) i Kochaj albo rzuć (1977) oraz serialu Droga (1973)^[2].

Urodziła się w Łodzi^[3]. Od zawsze marzyła o scenie. Początkowo związała się z tańcem. Ukończyła Szkołę Rytmiki i Plastyki Janiny Mieczyńskiej^[4] w Warszawie, a następnie była solistką jej zespołu. Specjalizowała się w grotesce tanecznej^[5]. W wieku 27 lat porzuciła taniec dla aktorstwa. W 1937 ukończyła studia na wydziale sztuki aktorskiej w Państwowym Instytucie Sztuki Teatralnej w Warszawie^[4].

Karierę sceniczną zaczynała w Teatrze Miejskim w Wilnie (1937–1939) i Teatrze Miejskim w Lublinie (1945–1952). Tuż po II wojnie światowej została zwerbowana przez służby bezpieczeństwa publicznego, musiała donosić na kolegów z teatru, informować o wszelkich przejawach, wywrotowych, „antypaństwowych” nastrojów^[5]. W okresie od 1952 do 1953, przez 9 miesięcy, była więziona – została wypuszczona na wolność po śmierci Stalina^[4].

W latach 1953–1955 występowała w Teatrze Dolnośląskim w Jeleniej Górze w spektaklach w reż. Kazimierza Czyńskiego: Szczęście Frania Włodzimierza Perzyńskiego (1954) w roli Lipowskiej, Kruk krukowi oka nie wykole Aleksandra Ostrowskiego (1955) jako Justyna Naumowna i Gwałtu, co się dzieje! Aleksandra Fredry (1955) w roli Barbary. W latach 1955–1971 była związana z Teatrem Polskim we Wrocławiu.

Zadebiutowała na ekranie w roli prostytutki w komedii Tadeusza Chmielewskiego Ewa chce spać (1957) u boku Barbary Kwiatkowskiej. Następnie pojawiła się w produkcji Zagubione uczucia (1957) i Ósmym dniu tygodnia (1958). Grała swojskie i ciekawskie, ale przyjazne kobiety „z sąsiedztwa”, w tym starszą panią w ekranizacji powieści Zofii Nałkowskiej Granica (1977) w reż. Jana Rybkowskiego, portierkę w dramacie psychologicznym Andrzeja Barańskiego Wolne chwile (1979), dozorczynię w dramacie psychologicznym Ryszarda Czekały Przeklęta ziemia (1982) i gospodynię w melodramacie muzycznym Stanisława Lenartowicza Szkoda twoich łez (1983). Była przede wszystkim obsadzana w rolach gospodyń, sprzątaczek, salowych, portierek, sąsiadek i przypadkowych kobiet.

Była żoną aktora Mieczysława Łozy. Pochowana została na Cmentarzu Osobowickim we Wrocławiu (kwatera: 90R/99/3^[6])

• 1957: Ewa chce spać – prostytutka „Piękna Lola”
• 1957: Zagubione uczucia – sprzątaczka w szkole
• 1958: Krzyż Walecznych – luborzanka
• 1958: Ósmy dzień tygodnia – sąsiadka Piotra
• 1958: Pigułki dla Aurelii – kobieta z jajkami w pociągu
• 1959: Lotna – gospodyni
• 1959: Sygnały – kobieta w budce z piwem
• 1959: Wspólny pokój – sąsiadka
• 1959: Zobaczymy się w niedzielę – Gienia, żona Romana
• 1960: Decyzja
• 1960: Szklana Góra – gość u Dobrackiej
• 1961: Zaduszki – Skotnicka
• 1963: Weekendy – portierka w hotelu
• 1964: Giuseppe w Warszawie – kobieta w pociągu
• 1965: Katastrofa – kobieta na pogrzebie „towarzysza”
• 1966: Bumerang – kobieta na miejscu wypadku
• 1967: Długa noc – Szymańska
• 1967: Julia, Anna, Genowefa... – matka Szymgałów
• 1967: Sami swoi – Aniela Kargulowa, żona Władysława
• 1968: Stawka większa niż życie – gosposia Jeanne Mole (odc. 11)
• 1969: Jak rozpętałem drugą wojnę światową – Jóźwiakowa
• 1969: Tylko umarły odpowie – zakonnica
• 1970: Prom – kobieta na promie
• 1970: Raj na ziemi – żona Gederlego
• 1971: Kardiogram – żona pacjenta
• 1971: Motodrama – klientka na poczcie, kupująca znaczek
• 1971: Zaraza – matka zmarłej pielęgniarki
• 1972: Chłopi – mieszkanka Lipiec (odc. 10 i 13)
• 1972: Opętanie – sąsiadka na imprezie
• 1972: Z tamtej strony tęczy – kobieta zeznająca w sądzie
• 1973: Bułeczka – pani w przedziale pociągu
• 1973: Chłopi – mieszkanka Lipiec
• 1973: Droga – Aniela Kargul, żona Władysława (odc. 5)
• 1973: Sekret – była gospodyni Danuty
• 1973: Zasieki – lekarka
• 1974: Koniec wakacji – babcia Jurka
• 1974: Nie ma mocnych – Aniela Kargul, żona Władysława
• 1974: Urodziny Matyldy – sąsiadka Okoniowej
• 1975: Dyrektorzy – matka Gabrysia (odc. 6)
• 1975: Kradzież – gospodyni Banasia
• 1976: A jeśli będzie jesień... – kombatantka
• 1976: Daleko od szosy – „babcia” Kwiatkowska wynajmująca pokój Leszkowi (odc. 5 i 6)
• 1976: Mgła
• 1976: Zanim nadejdzie dzień – przekupka sprzedająca na rynku jajka
• 1976: Znaki szczególne – chłopka (odc. 1 i 2)
• 1976: Zofia – pensjonariuszka domu starców
• 1977: Granica – starsza pani w salonie Kolichowskiej
• 1977: Kochaj albo rzuć – Aniela Kargul, żona Władysława
• 1977: Noce i dnie – Antoniowa, służąca Ostrzeńskich
• 1978: Pejzaż horyzontalny – babunia, gospodyni chłopaków
• 1979: Biała gorączka – matka Romana
• 1979: Strachy – gospodyni Teresy i Linki
• 1979: Śnić we śnie – salowa
• 1979: Wolne chwile – portierka
• 1980: Bo oszalałem dla niej – widz na przedstawieniu
• 1980: Smak wody – gospodyni
• 1981: Białe tango – gospodyni (odc. 2)
• 1982: Karate po polsku – Leżanowa, gospodyni proboszcza
• 1982: Odwet – sprzątaczka w schronisku
• 1982: Popielec – stara Węgrzynka (odc. 4 i 5)
• 1982: Prognoza pogody – Pelagia
• 1982: Przeklęta ziemia – dozorczyni
• 1983: Szkoda twoich łez – gospodyni Teresy i Linki
• 1984: Jak się pozbyć czarnego kota – baba z kozą

• Halina Buyno-Łoza w bazie filmpolski.pl

• Halina Buyno-Łoza w bazie IMDb (ang.)
• Halina Buyno-Łoza w bazie Filmweb
• Halina Buyno-Łoza, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 2021-04-09] .
• Halina Buyno-Łoza na zdjęciach w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”