Vanguard

Historia
Stocznia	Woolwich Dockyard[1].
Wodowanie	1586[1].
Zamówiony dla  Anglia
Royal Navy
Wycofanie ze służby	1631[1].
Los okrętu	rozebrany w 1631[1].
Dane taktyczno-techniczne
Wyporność	570,6 ton w 1586[2] 676,7 ton w 1615[2]
Długość	32,92 m (108 stóp) – stępka w 1586[2] 31,09 m (102 stopy) stępka w 1615[2]
Szerokość	9,75 m (32 stopy) w 1586[2] 10,67 m (35 stóp) w 1615[2]
Zanurzenie	3,96 m (13 stóp) w 1586[2] 4,27 m (14 stóp) w 1615[2]
Napęd
żaglowy
Uzbrojenie
36 dział w 1586[2] 43 działa w 1599[2] 40 dział w 1624[2]
Załoga	250 osób w roku 1588 (150 marynarzy, 24 kanonierów, 76 żołnierzy)[3] 250 osób w 1625 (150 marynarzy, 30 kanonierów, 70 żołnierzy)[3]

HMS^[a] Vanguard (Awangarda) – angielski XVI-wieczny galeon. Pierwszy spośród okrętów Royal Navy^[b] noszących do dziś tę nazwę.

"Vanguard" został zbudowany w latach 80. XVI wieku w stoczni w Woolwich nad Tamizą (obecnie Londyn) pod nadzorem Skarbnika i Nadzorcy Floty Johna Hawkinsa jako jeden z czterech "strzyżonych" (razee) galeonów królewskich (pozostałe to "Revenge", "Rainbow" i, największy z nich, "Ark Royal").

W 1588 roku "Vanguard" wchodził w skład eskadry pod dowództwem lorda Henry'ego Seymoura podczas starcia z hiszpańską Wielką Armadą"^[4]. Eskadra Seymoura dołączyła do głównych sił angielskich pod Downs, aby wziąć udział w finałowej bitwie pod Gravelines"^[4]. Okrętem dowodził wówczas kapitan William Winter, który szacował, że podczas 8-godzinnej bitwy "Vanguard" wystrzelił ponad 500 kul armatnich"^[4].

W listopadzie 1593 roku "Vanguard", pod nowym dowództwem znanego z walk z Armadą Martina Frobishera, brał udział w udanej wyprawie przeciwko Hiszpanom, którzy zajmowali ważną twierdzę Crozon^[2] w pobliżu Brestu.

W lipcu 1596 roku "Vanguard" wchodził w skład połączonej floty angielsko-holenderskiej, która całkowicie zniszczyła hiszpańskie miasto portowe Kadyks^[3].

W 1599 roku "Vanguard" został przebudowany po raz pierwszy^[2], zwiększono wówczas uzbrojenie okrętu.

W 1600 roku, pod dowództwem kapitana Richarda Leversona, "Vanguard" brał udział w wyprawie na Azory, gdzie Anglicy spodziewali się przechwycić statki skarbowe powracające z Nowej Hiszpanii. Następnie do końca wojny z Hiszpanią operował na kanale La Manche^[2].

W 1615 roku "Vanguard" został rozebrany i przebudowany w stoczni w Chatham pod kierunkiem szkutnika Phineasa Petta^[1] oraz sklasyfikowany jako Great Ship (późniejsza II ranga).

W latach 1620–1621 "Vanguard" pod dowództwem Richarda Hawkinsa należał do eskadry admirała Roberta Mansella, która brała udział w nieudanej wyprawie przeciwko piratom z Algieru^[3].

W 1624 roku "Vanguard", pod dowództwem kapitana Johna Peninngtona, wraz z kilkoma innymi okrętami, miał zostać wypożyczony flocie francuskiej na mocy zawiłych układów dyplomatycznych zawartych między królami Anglii Jakubem I a Francji Ludwikiem XIII^[3]. Do przekazania okrętu doszło ostatecznie w rok później w Dieppe, następnie "Vanguard" został użyty we wrześniu 1625 roku przeciwko hugenockiej flocie pod La Rochelle^[3].

Zwrócony Anglikom w 1626 roku^[3], "Vanguard" został rozebrany i przebudowany w 1631 roku w Woolwich na kolejny okręt noszący tę samą nazwę^[1].

• Rif Winfield: British Warships in the Age of Sail 1603 – 1714: Design Construction, Careers and Fates. Seaforth Publishing, 2009. Brak numerów stron w książce
• Angus Konstam: Wielka Armada 1588. Osprey Publishing, 2009. Brak numerów stron w książce
• William Laird Clowes: The Royal Navy. A History from the Earliest Times to 1900, vol. II. London: Chatham Publishing, 1996. Brak numerów stron w książce
• Brian Lavery: Ships of the Line Volume I: Development of the Battlefleet 1650-1850. Annapolis: Naval Institutre Press, 1986. Brak numerów stron w książce