HMCS Cape Breton (K350) – kanadyjska fregata z okresu II wojny światowej, jedna ze 135 zbudowanych jednostek typu River. Okręt został zwodowany 24 listopada 1942 roku w stoczni Morton Engineering and Dry Dock Company(inne języki) w Québec, a do służby w Royal Canadian Navy wszedł 25 października 1943 roku z numerem burtowym K350. Podczas działań wojennych HMCS „Cape Breton” uczestniczył w eskorcie sześciu konwojów. Jednostka została wycofana ze służby 26 stycznia 1946 roku i sprzedana w roku następnym, a jej kadłub został zatopiony jako falochron w 1948 roku u brzegów wyspy Vancouver.
Projekt i budowa
Projekt okrętu powstał na skutek konieczności budowy jednostek eskortowych przeznaczonych do ochrony konwojów o lepszych parametrach od korwet typu Flower, budowanych masowo w początkowym okresie II wojny światowej[1]. Bazując na rozwiązaniach konstrukcyjnych tych ostatnich, inżynier William Reed zaprojektował jednostki znacznie dłuższe, szersze, wyposażone w siłownię o większej mocy z dwiema śrubami (lecz nadal była to maszyna parowa, znacznie tańsza od nowocześniejszych turbin parowych), co w konsekwencji spowodowało wzrost zasięgu, dzielności morskiej, prędkości i ilości przenoszonego uzbrojenia[1][2]. Wykorzystanie cywilnych metod budowy i podzespołów dało możliwość masowej i taniej produkcji okrętów nawet w małych stoczniach, w wyniku czego powstało aż 135 fregat typu River[1]. Nowy typ jednostki zwalczania okrętów podwodnych był pierwszym, który został sklasyfikowany jako fregata[2].
HMCS[a] „Cape Breton” zbudowany został w stoczni Morton Engineering and Dry Dock Company(inne języki) w Québec[3][4]. Stępkę okrętu położono 5 maja 1942 roku, a zwodowany został 24 listopada 1942 roku[5] [6].
Dane taktyczno-techniczne
Okręt był oceaniczną fregatą, przeznaczoną głównie do zwalczania okrętów podwodnych[7]. Długość całkowita wynosiła 91,8 metra (86,3 metra między pionami), szerokość 11,2 metra i zanurzenie maksymalne 3,89 metra[5] [7]. Wyporność standardowa wynosiła pomiędzy 1310 a 1460 ton, a pełna 1920–2180 ton[5] [7]. Okręt napędzany był przez dwie maszyny parowe potrójnego rozprężania o łącznej mocy 5500 KM, do których parę dostarczały dwa trójwalczakowe kotły Admiralicji[5] [7]. Dwuśrubowy układ napędowy pozwalał osiągnąć prędkość 20 węzłów[5] [7]. Okręt zabierał maksymalnie zapas 646 ton mazutu, co zapewniało zasięg wynoszący 7200 Mm przy prędkości 12 węzłów (lub 5400 Mm przy prędkości 15 węzłów)[5] [8].
Uzbrojenie artyleryjskie jednostki składało się z dwóch pojedynczych dział uniwersalnych kal. 102 mm (4 cale) QF HA Mark XIX L/40[5] [7]. Uzbrojenie przeciwlotnicze składało się z 4–6 pojedynczych działek automatycznych Oerlikon kal. 20 mm Mark II/IV L/70[5] . Broń ZOP stanowiły: miotacz Hedgehog oraz osiem miotaczy i dwie zrzutnie bomb głębinowych (z łącznym zapasem do 150 bg)[5] . Wyposażenie radioelektroniczne obejmowało radary Typ 271 lub 272, 291 oraz sonary[5] .
Załoga okrętu składała się z 140 oficerów, podoficerów i marynarzy[5] [7][b].
Służba
Okręt wszedł do służby w Royal Canadian Navy 25 października 1943 roku, otrzymując numer taktyczny K350[4][6]. Podczas wojny jednostka uczestniczyła w eskorcie sześciu konwojów: HX-280 (luty – marzec 1944 roku), HX-283 (marzec), RA-59 (kwiecień – maj), SL-168MK (wrzesień), ON-261 (październik – listopad) i HX-354 (maj 1945 roku)[9] .
W 1944 roku wzmocniono uzbrojenie przeciwlotnicze jednostki, instalując dodatkowe działka kal. 20 mm (od tego momentu fregata była uzbrojona w 10-12 działek Oerlikon kal. 20 mm Mark II/IV L/70 (sześć podwójnych lub cztery podwójne i dwa pojedyncze)[5] [10] . W 1945 roku dokonano kolejnej modyfikacji uzbrojenia: zdemontowano dwa pojedyncze działa kal. 102 mm, instalując w zamian podwójny zestaw QF Mark XVI L/45 tego samego kalibru[5] [10] .
Jednostka została wycofana ze służby 26 stycznia 1946 roku i następnie sprzedana 13 grudnia 1947 roku[6][11]. Kadłub został zatopiony jako falochron w 1948 roku u brzegów wyspy Vancouver[4][11].
Uwagi
- ↑ HMCS – His/Her Majesty’s Canadian Ship – Kanadyjski Okręt Jego/Jej Królewskiej Mości.
- ↑ Borowiak 2013 ↓, s. 341 podaje, że załoga liczyła między 114 a 141 osób.
Przypisy
Bibliografia
- Mariusz Borowiak: Zabójcy U-Bootów. Bitwa o Atlantyk 1939-1945. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Alma-Press, 2013. ISBN 978-83-7020-471-6.
- J.J. Colledge, Ben Warlow: Ships of the Royal Navy: The Complete Record of all Fighting Ships of the Royal Navy. London: Chatham Publishing, 2006. ISBN 978-1-86176-281-8. (ang.).
- Norman Friedman: British Destroyers and Frigates: The Second World War and After. Barnsley: Seaforth Publishing, 2012. ISBN 978-184832-015-4. (ang.).
- Robert Gardiner, Roger Chesneau: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1922–1946. London: Conway Maritime Press, 1980. ISBN 0-85177-146-7. (ang.).
- Ivan Gogin: early River frigates (1943, 1943-1944/1944). Navypedia. [dostęp 2018-07-16]. (ang.).
- Ivan Gogin: "RIVER" (British- and early Canadian-built) frigates (1942 - 1944). Navypedia. [dostęp 2018-07-16]. (ang.).
- Robert Jackson: Niszczyciele, fregaty i korwety. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 2001. ISBN 83-1109-273-7.
- Don Kindell: Convoy Escort Movements of Royal and Dominion Navy Vessels - RIVER-CLASS FRIGATES, Part 4 of 6, Royal Australian & Canadian Navies. Naval History Homepage, 2011. [dostęp 2018-07-16]. (ang.).
- H.T. Lenton: British Escort Ships. New York: Arco Publishing Company, Inc., 1974. ISBN 0-668-03507-2. (ang.).
