HMAS Yarra – australijski niszczyciel z okresu I wojny światowej, jedna z sześciu jednostek typu River. Okręt został zwodowany 8 kwietnia 1910 roku w brytyjskiej stoczni William Denny and Brothers w Dumbarton, a w skład Royal Australian Navy wszedł 10 września 1910 roku. Jednostka, oznaczona znakami burtowymi 79 i H.A4, została wycofana ze służby w październiku 1929 roku, po czym zatopiona jako okręt-cel 22 sierpnia 1932 roku.
Projekt i budowa
HMAS[a] „Yarra” był jednym z sześciu bliźniaczych niszczycieli (oryginalnie klasyfikowanych jako torpedo-boat destroyers)[1] typu River, zbudowanych według zmodyfikowanego projektu brytyjskich okrętów typu Acheron[b][3][2] . Zbudowane dla Australii niszczyciele różniły się od swych brytyjskich braci dwoma pochylonymi kominami oraz słabszym uzbrojeniem[3][2] . „Yarra” wraz z bliźniaczą jednostką „Parramatta” zamówiony został przez australijski rząd w 1909 roku, w ramach planu pozyskania dwunastu nowoczesnych okrętów[4].
„Yarra” zbudowany został w brytyjskiej stoczni William Denny and Brothers w Dumbarton (numer stoczniowy 899)[3][5] . Stępkę okrętu położono w 1909 roku, zwodowany został 8 kwietnia 1910 roku, a budowę ukończono 25 sierpnia 1910 roku[6] [7].
Dane taktyczno-techniczne
„Yarra” był niewielkim niszczycielem o długości całkowitej 75 metrów, szerokości 7,8 metra i zanurzeniu 2,7 metra[3][6] . Wyporność normalna wynosiła 778 ton, zaś pełna 990 ton[3][6] [c]. Siłownię okrętu stanowiły trzy zestawy turbin parowych systemu Parsonsa(inne języki) o łącznej mocy 13 500 KM, do których parę dostarczały trzy kotły Yarrow[3][6] [d]. Prędkość maksymalna napędzanego trzema śrubami okrętu wynosiła 27 węzłów[1][3][e]. Okręt zabierał zapas 178 ton paliwa, co zapewniało zasięg wynoszący 2300 Mm przy prędkości 13 węzłów[3][6] [f].
Na uzbrojenie artyleryjskie okrętu składało się pojedyncze działo kalibru 102 mm (4 cale) BL Mark VIII L/40 oraz trzy pojedyncze działa 12-funtowe kal. 76 mm (3 cale) QF Mark I L/40[6] [8]. Uzbrojenie uzupełniały cztery karabiny maszynowe, w tym trzy Lewis[8]. Broń torpedową stanowiły trzy pojedyncze wyrzutnie kal. 450 mm (18 cali)[3][6] [g].
Załoga okrętu składała się z 70 oficerów, podoficerów i marynarzy[3][6] [h].
Służba
Okręt został przyjęty w skład Royal Australian Navy 10 września 1910 roku, otrzymując numer taktyczny 79[7][8]. 11 września 1914 roku wraz z bliźniaczym niszczycielem „Warrego” „Yarra” wziął udział w osłonie desantu wojsk australijskich na wybrzeże Nowej Brytanii (ówcześnie części niemieckiej kolonii)[4]. Po zakończeniu I wojny światowej numer taktyczny jednostki zmieniono na H.A4[7]. Niszczyciel wycofano ze służby w październiku 1929 roku, po czym rozpoczęto jego demontaż w stoczni Cockatoo Island w Sydney[5] [10]. Kadłub jednostki zatopiono jako okręt-cel 22 sierpnia 1932 roku[4][10].
Uwagi
- ↑ HMAS – His/Her Majesty's Australian Ship – Australijski Okręt Jego/Jej Królewskiej Mości.
- ↑ Od października 1913 roku zwanego typem I[2] .
- ↑ Brassey 1915 ↓, s. 172, Gillett 1983 ↓, s. 41, Colledge i Warlow 2006 ↓, s. 393 i Gozdawa-Gołębiowski i Wywerka Prekurat 1994 ↓, s. 596 podają, że wyporność niszczyciela wynosiła 700 ton.
- ↑ Według Gillett 1983 ↓, s. 41 łączna moc maszyn wynosiła 10 000 KM, zaś Brassey 1915 ↓, s. 172 podaje wartość 9500 KM.
- ↑ Identycznie u Gogin 2018P ↓ . Gozdawa-Gołębiowski i Wywerka Prekurat 1994 ↓, s. 596 podaje, że maksymalna prędkość niszczyciela wynosiła 26 węzłów, a według Gillett 1983 ↓, s. 41 28 węzłów.
- ↑ Gillett 1983 ↓, s. 41 podaje zasięg wynoszący 2410 Mm przy prędkości 15 węzłów.
- ↑ Brytyjskie torpedy 18-calowe miały faktyczny kaliber 17,72 cala (450 mm)[9] .
- ↑ Brassey 1915 ↓, s. 172 i Gillett 1983 ↓, s. 41 podają, że liczebność załogi wynosiła 66 osób.
Przypisy
Bibliografia
- T.A. Brassey (red.): The Naval Annual, 1915. London: William Cloves and Sons, 1915. (ang.).
- J.J. Colledge, Ben Warlow: Ships of the Royal Navy: The Complete Record of all Fighting Ships of the Royal Navy. London: Chatham Publishing, 2006. ISBN 978-1-86176-281-8. (ang.).
- Tony DiGiulian: Torpedoes of the United Kingdom/Britain. www.navweaps.com. [dostęp 2018-06-17]. (ang.).
- Norman Friedman: British Destroyers: From Earliest Days to the Second World War. Barnsley: Seaforth Publishing, 2009. ISBN 978-1-84832-049-9. (ang.).
- Robert Gardiner, Randal Gray: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. London: Conway Maritime Press, 1985. ISBN 0-85177-245-5. (ang.).
- Ross Gillett: Australian & New Zealand warships, 1914-1945. Sydney: Doubleday Australia, 1983. ISBN 0-86824-095-8. (ang.).
- Ivan Gogin: ACHERON destroyers (1910-1916). Navypedia. [dostęp 2018-06-17]. (ang.).
- Ivan Gogin: PARRAMATTA destroyers (1910-1916). Navypedia. [dostęp 2018-06-17]. (ang.).
- Jan Gozdawa-Gołębiowski, Tadeusz Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: Lampart, 1994. ISBN 83-902554-2-1.
- YARRA (6103965). miramarshipindex.nz. [dostęp 2022-05-02]. (ang.).
.jpg)
