Górne ogrody Barrakka

Upper Barrakka Gardens
Ilustracja
Widok Upper Barrakka Gardens
Państwo

 Malta

Miejscowość

Valletta

Data założenia

1661

Położenie na mapie Malty
Mapa konturowa Malty, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Upper Barrakka Gardens”
Położenie na mapie Morza Śródziemnego
Mapa konturowa Morza Śródziemnego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Upper Barrakka Gardens”
Ziemia35°53′41″N 14°30′44″E/35,894722 14,512222
Ogólny widok
Les Gavroches

Górne ogrody Barrakka (ang. Upper Barrakka Gardens, malt. Il-Barrakka ta' Fuq) są publicznym ogrodem w Valletcie na Malcie. Są bliźniacze z Lower Barrakka Gardens w tej samej miejscowości.

Położenie

Ogrody znajdują się na górnej kondygnacji Bastionu św. Piotra i Pawła, który został zbudowany w latach 60. XVI w. Na dolnej kondygnacji bastionu znajduje się Saluting Battery (Bateria Powitalna). Codziennie (oprócz niedziel i niektórych świąt) o 12:00 i 16:00, członkowie Malta Heritage Society (ubrani w mundury Artylerii Brytyjskiej) oddają salut armatni[1]. Kolumnada łukowa na tarasie w ogrodzie zbudowana została w 1661 roku przez rycerza Fra' Flaminio Balbianiego. Pierwotnie była zadaszona, ale sufit został usunięty po powstaniu księży w 1775 roku[2].

Ogrody były pierwotnie używane dla wypoczynku rycerzy Języka Włoskiego z Zakonu Świętego Jana, a zostały otwarte dla publiczności po zakończeniu okupacji francuskiej w roku 1800[2].

Rzeźby i monumenty

W parku znajduje się kilka pomników i monumentów upamiętniających wybitnych ludzi. Po przekroczeniu głównej bramy, uwagę zwraca centralnie usytuowana okrągła fontanna z sadzawką.
Naturalnej wielkości rzeźba z brązu, przedstawiająca lorda Geralda Stricklanda, premiera Malty w latach 1924-32, stoi obok fontanny. Wykonał ją w 1945 roku maltański artysta Antonio Sciortino.
Na lewo od sadzawki znajduje się surowy, w formie grobowca, pomnik sir Thomasa Maitlanda, pierwszego brytyjskiego gubernatora kolonialnego Malty.
Replika innego dzieła Sciortino - Les Gavroches, przedstawia chłopca w podniszczonym ubraniu, prowadzącego za ręce dwoje małych dzieci, podobnie jak on ubranych. Oryginał znajduje się w Narodowym Muzeum Sztuk Pięknych w Valletcie.
Na lewo od bramy wejściowej znajduje się, wykonany z wapienia, monument upamiętniający chirurga dr Johna Bathursta Thomsona, zmarłego w Valletcie na cholerę 18 września 1850 r. w wieku 36 lat.

Popiersie Sir Winstona Churchilla

Brązowe popiersie sir Winstona Churchilla, dzieło Vincenta Apapa, stoi w miejscu, które wybrał osobiście model rzeźbiarza.
Kilka pomników rozmieszczonych jest wzdłuż łuków tarasu. Najbardziej na lewo znajduje się pomnik sir Giuseppe Niccolò Zammita. Jego wapienny wizerunek znajduje się na wydłużonym cokole, z lwami po obu stronach. Dr Zammit był sędzią Sądu Najwyższego w początkach XIX w.
Sfinks patrzący na Grand Harbour, ustawiony na wapiennej podstawie, upamiętnia kapitana Rinaldo Sciberrasa, który zginął w bitwie w czasie misji w Indiach.
Wreszcie pomnik-obelisk upamiętniający ppłk Clementa Martina Edwardsa, który zmarł w Valletcie 17 marca 1816 r. w wieku 36 lat. Tablica umieszczona na łukach w pobliżu tego obelisku, upamiętnia słynnego włoskiego wynalazcę Gugliemo Marconiego.
Marmurowa płyta nieopodal rzeźby Le Gavroches, upamiętniająca życie i dorobek Alberta Einsteina, odsłonięta została przez Fundację Albert Einstein Academy 15 lipca 1988 r.
Wśród osobistości maltańskich upamiętnionych tablicą jest też Francesco Saverio Caruana - duchowny, który odegrał kluczową rolę w powstaniu przeciwko francuskim okupantom. W roku 1831 Caruana został mianowany Biskupem Malty.

Fontanna

Kolejna płyta upamiętnia Maltańczyków, którzy opuścili swoją ojczyznę, aby szukać szczęścia gdzie indziej (malt. Tislima lil eluf ta’ Maltin u Għawdxin li marru jgħixu f’art barranija matul is-sekli dsatax u għoxrin) oraz bohaterów wojennych, którzy oddali swoje życie w bitwach.
Inna tablica honoruje szczęśliwe zakończenie Operacji Pedestal (B’Tifkira tal-Konvoj ta’ Santa Marija fit-18 ta’ Awwissu 1942, li tant għen lill-Maltin u l-Ingliżi fil-Ġlieda tagħhom kontra n-Nażiżmu u l-Faxxiżmu co znaczy Pamięci konwoju Santa Maria, który przybył na Maltę 18 sierpnia 1942 i pomógł Maltańczykom i Brytyjczykom w walce z nazizmem i faszyzmem).
Kolejna tablica upamiętnia dr Rużara Briffę (1906-1963), lekarza-dermatologa, poetę. Napis na płycie brzmi: Lill-Poeta Rużar Briffa li f’dan il-Ġnien tħabbeb mal-Poeżija czyli Poecie Rużar Briffa, który w tym ogrodzie zakochał się w poezji[2].

Z racji położenia w najwyższym punkcie murów miejskich, ogród oferuje panoramiczny widok na Wielki Port (Grand Harbour), tzw. "Trzy Miasta", a także stocznię i niżej położone tereny stolicy[3].

16 czerwca 2015 (w 73. rocznicę zatopienia) w ogrodach odsłonięto tablicę upamiętniającą poległych marynarzy z niszczyciela eskortowego ORP Kujawiak. Pomysłodawcą i fundatorami marmurowej tablicy są członkowie Stowarzyszenia Wyprawy Wrakowe, którzy odnaleźli wrak w 2014 roku[4].

Winda

Winda łączy ogrody z fosą Bastionu św. Jakuba (St. James' Bastion), gdzie co niedzielę odbywają się targi, oraz z pobliskim molo Lascarisa (Lascaris Wharf). Pierwsza winda w tym miejscu została zbudowana w 1905 roku, ale została zamknięta w 1973 roku i zdemontowana w 1983 roku[5]. Nowa winda została uroczyście otwarta w dniu 15 grudnia 2012 roku[6].

Galeria

Przypisy