Gruppenführer – stopień służbowy w niemieckich organach bezpieczeństwa, takich jak Bundeswehr, czy Feuerwehr. Historycznie także, między innymi, w Nationale Volksarmee, SS, SA, Volkssturm, Nationalsozialistisches Fliegerkorps i Nationalsozialistisches Kraftfahrkorps.

Od 1 grudnia 1939 stopień w SS był uznawany za równorzędny stopniowi wojskowemu generała porucznika. Pełna nazwa różniła się zależnie od organizacji. W SA brzmiała „SA-Gruppenführer”, a w SS „SS-Gruppenführer”.

Stopień Gruppenführera wprowadzono 13 maja 1933. Jego oznaką były 3 liście dębu na patkach kołnierzowych. W 1942 roku wprowadzono rozporządzenie zmieniające oznaczenia stosowane na patkach kołnierzowych, po którym oznaką stopnia Gruppenführera były 3 liście dębu i jeden biały kwadrat. W SA patki kołnierzowe Gruppenführera pozostały bez zmian.

W organizacjach paramilitarnych III Rzeszy poprzedzał stopień Obergruppenführera.

Stopień SS-Gruppenführera posiadali m.in.:

• Odilo Globocnik
• Jürgen Stroop
• Heinrich Müller (zwierzchnik Gestapo)
• Heinz Reinefarth
• Erich von dem Bach-Zelewski
• Ludwig Fischer

W pospolitym ruszeniu (Volkssturm) stopień Gruppenführera był odpowiednikiem stopnia młodszego podoficera Wehrmachtu (Unteroffizier)

• wykaz stopni w SS

• Ryszard Majewski: Waffen-SS mity i rzeczywistość. Wrocław: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1983, s. 284-285. ISBN 83-03-00102-7.
• Robin Lumsden: Waffen-SS organizacja działania bojowe umundurowanie. Warszawa: Wydawnictwo Militaria, 1999. ISBN 83-7219-018-6. Brak numerów stron w książce