Gołąbek brudny (Russula illota Romagn.) – gatunek grzybów z rodziny gołąbkowatych (Russulaceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Russula, Russulaceae, Russulales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Synonim nazwy naukowej: Russula laurocerasi var. illota (Romagn.) R. Heim 1957[2].
Nazwę polską podała Alina Skirgiełło w 1991 r.[3]
Morfologia
- Kapelusz
Średnica 5–16 cm, za młodu kulisty o płowej barwie, później spłaszczony i nieco wklęsły, o barwie rdzawo-żółto-brązowej z rdzawymi plamami. W stanie wilgotnym jest śluzowaty, silnie lepki i szarofioletowy, w stanie suchym bardzo plamisty. Brzeg ostry i cienki, skórki nie da się oddzielić od miąższu[3]
- Blaszki
Średnio gęste; niektóre są nieco rozwidlone, czasami przy trzonie występują anastomozy. Początkowo są białawe, później nieco rdzaw, w końcu brudnobrązowe lub brązowofioletowe. Na ich ostrzach znajdują się pojedyncze punkciki brązowej barwy[3].
- Trzon
Wysokość 4–10, grubość 1–3,7 cm, kształt cylindryczny, często zwężony u podstawy. Początkowo jest pełny, później komorowaty. Powierzchnia początkowo biała z drobnymi brązowymi punkcikami (dostrzegalnymi przez lupę), później żółtobrązowa lub brudnobrązowa[3].
- Miąższ
Elastyczny, biały lub biało cytrynowy, O zapachu gorzkich migdałów[3]
- Wysyp zarodników
Jasnokremowy. Zarodniki brodawkowato-kolczaste, o rozmiarach 7–8,5 × 6–7 μm[3].
- Gatunki podobne
Gołąbek gorzkomigdałowy (Russula grata) pachnie także gorzkimi migdałami, nie ma jednak punktowanych ostrzy blaszek, a barwą kapelusza przypomina gołąbka śmierdzącego (Russula foetens). Blaszki po roztarciu pachną niemiło[4].
Występowanie
Występuje głównie w południowej i zachodniej Europie, gdzie rośnie w lasach liściastych (pod bukami) oraz w lasach iglastych[3]. W Polsce nie występuje[5].
Grzyb niejadalny[4].
Przypisy
- ↑ a b Index Fungorum [online] [dostęp 2013-03-05] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2015-12-12] (ang.).
- ↑ a b c d e f g AlinaA. Skirgiełło AlinaA., Gołąbek (Russula). Grzyby (Mycota). Podstawczaki (Basidiomycetes), gołąbkowce (Russulales), gołąbkowate (Russulaceae), Warszawa-Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1998, s. 51, ISBN 83-01-09137-1 .
- ↑ a b EdmundE. Garnweidner EdmundE. i inni, Grzyby. Przewodnik do poznawania i oznaczania grzybów Europy Środkowej, Warszawa: MUZA SA, 2006, s. 148, ISBN 83-7319-976-4 .
- ↑ WładysławW. Wojewoda WładysławW., Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 594–618, ISBN 83-89648-09-1 .
Identyfikatory zewnętrzne (
takson):
