Gniazda jadalne (potocznie „jaskółcze gniazda”^[1]) – gniazda zbudowane z wydzieliny gruczołów ślinowych niektórych gatunków ptaków z rodziny jerzykowatych zwanych salanganami^[2] (ptaki z rodzajów Collocalia, Hydrochous i Aerodramus), które ze względu na swe właściwości są cenionym przysmakiem w krajach Azji Południowo-Wschodniej^[3].

Gniazda salangan dzieli się ze względu na ich walory kulinarne na gniazda czarne, które oprócz ptasiej śliny zawierają materiał roślinny (źdźbła traw, mech) lub pióra, oraz gniazda białe zbudowane z samej śliny^[2]. Najcenniejsze są te ostatnie (zwłaszcza należące do gatunku salangany sundajskiej), których zbieranie i sprzedaż jest źródłem utrzymania niektórych społeczności^[2]. Gniazda zbiera się w Indiach, Birmie, Wietnamie, Tajlandii, Indonezji, Malezji, na Filipinach i w Chinach^[3]. Zbiór białych gniazd dawniej utrudniało ich położenie w niedostępnych nadmorskich niszach i jaskiniach, gdzie często można się dostać jedynie na niewielkich łodziach^[4]. Znaczenie handlowe gniazd jadalnych jest o tyle duże, że budujące je salangany gnieżdżą się kolonijnie: w niektórych grotach liczba gniazd osiąga kilka lub kilkanaście tysięcy^[4]. Obecnie dla kolonii salangan buduje się specjalne budynki, w których zbiór dużej liczby gniazd jest dużo prostszy. Mimo tego ceny samych gniazd są wciąż bardzo wysokie.

Z ptasich gniazd przyrządza się zupę^[4] lub specjalne galaretki^[3]. Przysmaki te należą do najbardziej ekskluzywnych i drogich dań na Dalekim Wschodzie^[3].